Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Nasza Historia. Metro w Krakowie - pół wieku snucia planów

red.
Przy okazji ostatnich wyborów do Parlamentu Europejskiego i referendum lokalnego w Krakowie idea budowy metra znów się odrodziła. Idea sprzed kilkudziesięciu lat. O podziemnej komunikacji marzyli bowiem partyjni dygnitarze epoki wczesnego Gierka.

Metra w Krakowie jak nie było, tak nie ma, choć cesarstwo austro-węgierskie, którego tradycje tak chętnie hołubimy, uznać można za pioniera w dziedzinie podziemnej komunikacji. Galicjanie odwiedzający wiedeńską metropolię mogli się zapoznać z tą nowinką techniczną już w 1898 roku.

Czterdzieści cztery lata wcześniej pierwsza na świecie konstrukcja na kształt metra pojawiła się w Nowym Jorku, gdzie w 1854 r. wykopano 500-metrowy tunel pod ulicami Brooklynu. W Europie palmę pierwszeństwa dzierżą Anglicy, którzy otwarli pierwszą linię pomiędzy stacjami Paddington a Farrington 10 stycznia 1863 r., a więc w czasie gdy u nas od trzech tygodni trwało powstanie styczniowe.

W kontynentalnej części Europy wszystkich wyprzedzili Węgrzy. Może to być pewnym zaskoczeniem, bo - nie ujmując niczego Budapesztowi - istniały wtedy większe metropolie, jak choćby Wiedeń, Berlin czy Paryż. Na korzyść Węgrów przemawiał jednak kalendarz. W 1896 r. obchodzili tysiąclecie swej państwowości (w 896 r. dowodzone przez Arpada plemię Madziarów przybyło do Kotliny Panońskiej). Nie żałowano grosza, by uroczystości wypadły jak najokazalej. Metro wydawało się pomysłem ze wszech miar odpowiednim.

Po II wojnie światowej idea budowy metra w Polsce obecna była nie tylko w Warszawie. Nad podobnymi rozwiązaniami myślano także w innych miastach. Najbardziej predysponowane do tego Katowice miały problemy ze szkodami górniczymi, w Łodzi w pracach przeszkodziły podziemne rzeki, podobnie jak we Wrocławiu, który zbudowano na rozlewiskach Odry. Najlepsza sytuacja panowała w Krakowie. Tutaj warunki do podziemnej inwestycji były na tyle dobre, że już w latach 60. XX wieku zaczęto planować wydrążenie długiego tunelu tramwajowego pod Dworcem Głównym, który miał połączyć rondo Mogilskie z ul. Karmelicką.

Dziwić może, dlaczego trasa miała ominąć Rynek Główny i całe Stare Miasto. Zastanawiające także, dlaczego nie skierowano jej w stronę Podgórza, gdzie znajdowały się liczne zakłady przemysłowe i obszarowo największa z dzielnic Krakowa. Odpowiedź jest prosta. Dla władz PRL zabytkowe centrum Krakowa nie miało znaczenia. Liczyła się tylko Nowa Huta i droga wylotowa na Katowice.

Kraków nie miał jednak szczęścia do metra. Z wielkich planów zrealizowano na razie tylko tunel tramwajowy 11 grudnia 2008 r. Dziś jeździ tamtędy szybki tramwaj.

Więcej o planach budowy metra w Krakowie - w grudniowym numerze miesięcznika Nasza Historia

A ponadto m.in.:

Szwadrony śmierci Jaruzelskiego. Esbecy z tajnej grupy „D” porywali i zabijali ludzi. Ich komórka była głęboko zakonspirowana w strukturach MSW, zamaskowana nawet przed innymi esbekami. Wszystkie dokumenty niszczono. Co dziś wiemy o esbeckich mordercach?

King Kong z Nowej Huty. Jak powstał pomnik Lenina i kto go wysadził. Przypominamy 16-letnią historię najbardziej znienawidzonego pomnika w Krakowie. Istnieją dwie wersje dotyczące zamachu bombowego, w wyniku którego wódz rewolucji stracił stopę.

Beria - seksualny drapieżnik. Szef NKWD był, obok Stalina, najpotężniejszym człowiekiem Związku Radzieckiego w czasie wojny i tuż po niej. Swą pozycję wykorzystywał także do zdobywania kobiet. Szukał seksu w sposób najbardziej drapieżny, jego ochroniarze porywali młode dziewczyny z ulic Moskwy. Nie bał się także otwarcie podrywać żon innych członków Politbiura.

Nasza Galicja zła i dobra. Dlaczego o imperium Habsburgów krakowianie wciąż myślą z nostalgią? Czy cesarz Franciszek Józef I był tylko zaborcą, czy także dobrotliwym i liberalnym ojcem dla poddanych?

„Piękna Helena” z Chrzanowa, lux-torpeda i inne kolejowe demony prędkości. Na tory wyjechało właśnie Pendolino, ale szybkie pociągi docierały do Krakowa i Małopolski już przed wojną.

Dlaczego Barbara Radziwiłłówna musiała umrzeć. Krakowski epilog XVI-wiecznej love story. Rzecz o obyczajowym skandalu, jakim był romans Zygmunta Augusta i wojnie o wpływy między magnatami.

Car w błocie.Niesławny odwrót Aleksandra I spod Austerlitz. Kareta pobitego przez Napoleona imperatora Wszechrusi ugrzęzła na drodze w podkrakowskiej Mogile. Kto udzielił pomocy rosyjskiemu władcy?

Polska szkoła fałszerzy pieniędzy. Polscy fałszerze rzucali wyzwania policji i bankowcom w całej Europie. Nie było banknotów ani monet, których nie wzięliby na warsztat.

Zakonnik, który okradł Matkę Boską. Świętokradcza zbrodnia zdemoralizowanego paulina z Jasnej Góry. Ojciec Damazy Macoch kradł i zabijał, żeby zaspokoić materialne potrzeby swej pięknej kochanki.

Wunderwaffe Führera. Adolf Hitler do końca wierzył, że uda mu się zadać ostateczny cios przeciwnikom za pomocą nowej, nieznanej wcześniej broni. Z desek kreślarskich niemieckich inżynierów schodziły kolejne prototypy cudownych samolotów, czołgów i rakiet, mających odmienić losy wojny.

100 stron pasjonujących historii, które rozegrały się w Krakowie i Małopolsce, w kraju i na świecie.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski