NFZ nie płaci za każdego pacjenta. Zrobi to samorząd

Czytaj także: Szpitalny syndrom Genovese

Tylko w ubiegłym roku wszystkie małopolskie oddziały szpitalne udzieliły świadczeń medycznych, wykraczających poza ich kontrakty, na łączną kwotę blisko 190 mln zł. Małopolski Oddział Wojewódzki NFZ zwrócił placówkom niewiele ponad połowę tej sumy.

- Budżety dla szpitali wzrastają rokrocznie i uwzględniają skalę nadwykonań. Mimo to, lecznice przekraczają kontrakty coraz szybciej i generują coraz więcej świadczeń ponad liczbę określoną w umowie - twierdzi Aleksandra Kwiecień, rzecznik prasowy MOW NFZ. - Niejednokrotnie epidemiologia nie uzasadnia takiej liczby zdarzeń medycznych, jaką w sprawozdaniach wykazują szpitale - dodaje.

Na pełny zwrot poniesionych kosztów lecznice mogą liczyć jedynie za tzw. świadczenia nielimitowane. Należą do nich m.in. porody i procedury związane z leczeniem nowotworów. W pozostałych przypadkach placówki zmuszone są iść na daleko posunięty kompromis, bo funduszu nie stać na zapłatę za każdego przyjętego pacjenta.

W krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II w ubiegłym roku za świadczenia ponad limit zapłacono blisko 30 mln zł. NFZ zwrócił tylko połowę, ale to i tak lepiej niż przed rokiem, kiedy placówka odzyskała niewiele ponad 30 proc. takich wydatków.

Szpital Uniwersytecki w Krakowie kontrakt przekroczył o blisko 38 mln zł. W ramach ugody fundusz oddał lecznicy 21 mln zł. Pozostałą część kwoty szpital musiał sfinansować sam.

-Taki stan rzeczy przekłada się negatywnie na bieżące funkcjonowanie zakładu i jego kondycję ekonomiczną. Zapłata za nadwykonania w pełnej wysokości zminimalizowałaby stratę finansową, a przede wszystkim poprawiła naszą płynność finansową i umożliwiła zapłatę za dużą część przeterminowanych zobowiązań - mówi Barbara Bulanowska, dyrektor Szpitala Uniwersyteckiego. Ta placówka 2015 rok skończyła ze stratą blisko 25 mln zł.

Szansą na zbilansowanie budżetów szpitali mają być nowe regulacje, które właśnie przyjął Sejm. Nowelizacja ustawy o działalności leczniczej zakłada, że dodatkowe świadczenia, wykraczające ponad umowy z NFZ, będą mogły kupować dla swoich mieszkańców samorządy. Te do wyręczania Funduszu jednak się nie palą.

Nieplanowane leczenie dławi budżety szpitali

- W corocznym planie finansowym staramy się uwzględniać, na ile to możliwe, wzrost wykonanych w poprzednich latach świadczeń i tym samym zwiększać nakłady na poszczególne procedury- mówi Aleksandra Kwiecień, rzecznik prasowy małopolskiego oddziału NFZ.

W ubiegłym roku wszystkie małopolskie oddziały szpitalne na swoje funkcjonowanie otrzymały blisko 2,8 mld zł. To o ponad pół miliarda więcej niż pięć lat wcześniej.

Kontrakty proponowane placówkom nadal jednak nie pozwalają na przyjęcie wszystkich pacjentów. W Małopolsce do najbardziej deficytowych oddziałów szpitalnych, gdzie pomocy udziela się ponad limit, należą m.in. anestezjologia, hematologia, kardiologia, neurologia, onkologia oraz szpitalne oddziały dziecięce.

- Są to jednocześnie najbardziej priorytetowe oddziały ze względu na ich znaczenie dla pacjentów. Dlatego w ich przypadku staramy się finansować nadwykonania w stu procentach - podkreśla rzeczniczka oddziału NFZ w Krakowie.

Zasady spłaty nadwykonań dla wszystkich placówek są takie same. W pierwszej kolejności fundusz opłaca świadczenia nielimitowane, do których należą m.in. porody i leczenia nowotworów, oraz zabiegi wykonane w stanach zagrożenia życia - np. zawałach serca albo ostrych zespołach wieńcowych.

Za przyjęcia ponadplanowe w większości przypadków szpitale zapłacić muszą jednak same. Placówka, która nie zgadza się z propozycją finansowania ponadlimitowego leczenia, teoretycznie swoich praw dochodzić może na drodze sądowej. W ostatnich latach na takie rozwiązanie zdecydowało się 5 małopolskich lecznic. Dwa zakończone już spory grupa American Heart of Poland, która domagała się pełnego zwrotu za nadwykonania, przegrała. Siedem innych spraw jeszcze się toczy.

Ułatwieniem dla szpitali ma być możliwość finansowania dodatkowych świadczeń medycznych przez samorządy. Nowelizację ustawy o działalności leczniczej wprowadzającą takie rozwiązanie przyjął właśnie Sejm. Nowe przepisy zakładają, że gminy, powiaty czy województwa będą mogły kupić z własnego budżetu dodatkowe świadczenia medyczne dla swoich mieszkańców, ponad limity przewidziane w kontraktach zawieranych z funduszem.

Dyrektorzy placówek w takim rozwiązaniu widzą szansę na dopięcie budżetów. Samorządowcy do wyręczania NFZ się jednak nie palą.

- Moim zdaniem usługi medyczne powinny być opłacane przez Fundusz, po to wszyscy odprowadzamy przecież odpowiednie składki. Finansowanie ich z kasy samorządów jest po prostu nierealne - mówi Józef Mroczek, wicestarosta bocheński.

- Już w tej chwili nasze budżety obciążone są ogromną ilością zadań zleconych. Gdybyśmy mieli do tego jeszcze finansować świadczenia medyczne, dla biedniejszych powiatów i gmin oznaczałoby to finansową śmierć - dodaje Wojciech Kozak, wicemarszałek województwa małopolskiego.

Zdaniem samorządowców nowe regulacje w praktyce doprowadzą do pogłębienia nierówności, bo na zakupy pójdą tylko najbogatsi. Samorządy sprzeciwiają się również realizowaniu dodatkowego zadania bez wskazania źródła jego finansowania. Dlatego przyjętą nowelizację ustawy zamierzają skierować do Trybunału Konstytucyjnego.

2,8 - mld złotych otrzymały w ubiegłym roku wszystkie małopolskie oddziały szpitalne z budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia