Nie chcę zeznawać...

   - Otrzymałem wezwanie do sądu w charakterze świadka. Nie mam ochoty zeznawać, bo nie chcę się mieszać do sąsiedzkich kłótni. Czy mogę nie pojawić się w sądzie?
   Jeśli z jakiegoś powodu nie możemy przyjść, musimy sąd o tym powiadomić, gdy np. zachorujemy, należy przedstawić zaświadczenie lekarskie. Nieusprawiedliwiona nieobecność spowoduje, że sąd ukarze nas grzywną w wysokości do najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Na postanowienie o karze możemy, oczywiście, złożyć zażalenie. Sąd może też zarządzić przymusowe doprowadzenie nas na salę sądową (na to też przysługuje nam zażalenie).
   Każda osoba może odmówić odpowiedzi na pytanie, jeśli okoliczności, o których ma zeznawać, są objęte tajemnicą służbową lub tajemnicą związaną z wykonywaniem zawodu albo funkcji, ale sąd (lub prokurator) może zwolnić ją z obowiązku zachowania tej tajemnicy. Odmowa odpowiedzi przysługuje również, jeśli zeznania naraziłyby ją lub osobę dla niej najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo. W razie obawy, że zeznania narażą świadka lub osobę dla niego najbliższą na hańbę, można żądać przesłuchania z wyłączeniem jawności.
   Sąd może zwolnić od złożenia zeznań lub odpowiedzi na pytanie osobę pozostającą z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym, jeśli osoba ta wnosi o takie zwolnienie. Chodzi np. o związki osób tej samej płci, które nie są konkubinatem i nie przysługuje im odmowa zeznań (prawo do odmowy zeznań przysługuje tylko osobom najbliższym dla oskarżonego; w przypadku małżeństwa i przysposobienia trwa nawet po ich ustaniu). Prawo do odmowy zeznań nie dotyczy jednak byłego konkubenta.**Bezwzględnie obowiązuje zakaz przesłuchania w procesie karnym jako świadka obrońcy lub adwokata i duchownego, który dowiedział się o sprawie podczas spowiedzi.
   Świadek ma prawo złożyć wniosek o wydanie postanowienia, by jego dane osobowe zostały objęte tajemnicą. Może to zrobić w pisemnym zawiadomieniu o przestępstwie, zgłaszając ustnie takie zawiadomienie do protokołu przesłuchania go, a także ustnie lub na piśmie prowadzącemu postępowanie - policjantowi lub prokuratorowi. Zgłaszając, musi wykazać powody, dla których żąda utajnienia swoich danych.
   Nie radzimy robić tzw. uników. Wyobraźmy sobie, że to my jesteśmy poszkodowani, a wynik procesu jest uzależniony od przytoczonych przez nas dowodów - jednym z nich są właśnie zeznania wskazanej przez nas osoby - świadka zdarzenia. Liczymy przecież na to, że przyjdzie i powie prawdę. Osoba ta jednak nie lubi sądu i nie pojawi się... Będą zatem zeznawać tylko świadkowie strony przeciwnej. Zeznawanie w sądzie w charakterze świadka jest więc naszym obywatelskim i moralnym obowiązkiem, przed którym nie wolno się nam uchylać. (S)**