Nie daj się oszukać! Stop manipulacji - nie kupuj na prezentacji!

Każdego dnia w Polsce odbywają się pokazy i prezentacje, na których ludzie są zachęcani do kosztownych zakupów różnych „cudownych” produktów. W rezultacie, do rzeczników konsumentów każdego dnia zgłasza się coraz więcej osób, które były poddane manipulacjom i zostały oszukane.

Według danych Komendy Głównej Policji, w ubiegłym roku w wyniku oszustw seniorzy stracili ponad 60 mln złotych. Najwięcej pokrzywdzonych pochodzi z Warszawy i przylegających do niej powiatów (stracili oni ponad 10 mln zł), Pomorza, Śląska i Małopolski. Dlatego Fundacja Aktywizacji Seniorów Teraz wraz z Polską Unią Seniorów i Stowarzyszeniem MANKO od roku prowadzą ogólnopolską kampanię edukacyjną „Stop Manipulacji – Nie kupuj na prezentacji!” skierowaną głównie do seniorów oraz osób w średnim wieku.

W ramach programu przestrzegającego przed manipulacją organizowane są pokazy, prezentacje oraz warsztaty dla Seniorów z wiedzy konsumencko-psychologicznej, które mają ostrzec przed manipulacją sprzedażową.

- Program dotyczy ochrony praw konsumentów, jest dedykowany nie tylko osobom starszym, ale również dzieciom i młodzieży, które często mają największy wpływ na działania rodziców czy dziadków. Kampania będzie obejmowała całe województwo Małopolskie. Jest to bardzo dobra inicjatywa. Chcielibyśmy żeby wiedza konsumentów na temat prawa była szersza, żeby podnieść świadomość konsumencką wśród osób starszych, dzieci i młodzieży. Chcemy, żeby takie osoby wiedziały, jak mogą zachować się na rynku i gdzie mogą się zwrócić o pomoc. Również osoby starsze, dzieci i młodzież poznają wiedzę na temat różnego rodzaju technik sprzedażowych, technik psychomanipulacyjnych, które są stosowane przez nieuczciwych przedsiębiorców. Myślę, że ten program spowoduje to, że ta świadomość prawna zwiększy się wśród takich osób, dzięki czemu będą mogli pewnie poczuć się na wolnym rynku, a ich poziom bezpieczeństwa się zwiększy – mówi Marta Malec-Lech, członek Zarządu Województwa Małopolskiego.

- Według naszych informacji, miesięcznie odbywa się tysiąc prezentacji w Polsce. Na duże miasto przypada około stu podobnych pokazów co miesiąc. Jest to duża skala – przestrzega Łukasz Salwarowski, prezes stowarzyszenia Manko, które organizuje kampanię.

Jak manipulują?

Ciężko zachować dystans i zdrowy rozsądek, kiedy mówią o takich rzeczach jak zdrowie, rodzina oraz uczciwość. Niskie emerytury, brak bezpłatnych badań i samotność – te informacje wystarczą nieuczciwym przedsiębiorcom, żeby manipulować i oszukiwać. Później dzwonią, wysyłają zaproszenia pocztą, rozdają ulotki informacyjne oraz rozklejają ogłoszenia na klatkach schodowych, by poinformować o zbliżającej się prezentacji produktu czy usług.

Darmowe badania lub masaż, bezpłatne konsultacje ze specjalistami, odbiór bezpłatnego „cennego” prezentu typu: grill, kamerki samochodowe, żelazko itd. – To wszystko ma zachęcić nas do przyjścia na trwające spotkanie. Pokazy organizowane są najczęściej w dobrych, luksusowych hotelach, restauracjach oraz sanatoriach. Swobodna atmosfera, uśmiech i komplementy w odpowiednich momentach pozwalają zyskać zaufanie konsumenta. Podczas prezentacji sprzedawcy wywołują u nas potrzebę zakupu oferowanych produktów oraz zachęcają do skorzystania się z usług.

Jak to robią?

Za pomocą różnych technik manipulacji. Najczęściej spotykaną jest reguła społecznego dowodu słuszności. Według tej zasady przy podejmowaniu decyzji sugerujemy się zdaniem większości. Jeżeli inni zachowują się w dany sposób, musimy postępować podobnie. Niedostępność produktów, wyjątkowość usług, opinie autorytetów oraz mili prezenterzy, promocje, gratisy, historie przeżyć związanych z cudownym działaniem produktu – tak czy owak podobne techniki oddziaływają na nas i zmuszają do dokonania zakupu.

Taka dynamiczna sytuacja nie pozwala podjąć decyzji w sposób racjonalny, konsument nie wie co podpisuje, ponieważ wszystko dzieje się zbyt szybko. W rezultacie często okazuję się, że cena produktu jest zdecydowanie za wysoka, produkt jest niskiej jakości oraz w ogóle go nie potrzebujemy. W pogoni za oferowanym „cudo” produktem, klienci często podpisują dodatkową umowę kredytową i nie otrzymują kompletu dokumentów zakupowych.

W trakcie trwania kampanii „Stop manipulacji – nie kupuj na prezentacji”, tylko w 2018 roku udało się zwrócić seniorom zakupione na prezentacjach niechciane towary o łącznej wartości 500 tysięcy złotych. Stowarzyszenie prowadzi wiele spotkań i aktywnie pomaga „ofiarom” prezentacji. Kampania również planuje przestrzegać przed manipulacją za pomocą spotu edukacyjno-informacyjnego w radio i telewizji, specjalnych folderów. W najbliższym czasem planuje się spotkania w województwie Małopolskim z udziałem prawników.

- I pamiętajcie, że nie ma niczego za darmo – powtarza prezes stowarzyszenia Manko Łukasz Salwarowski.