Nie okupowali Sejmu, muszą liczyć na łaskę sędziów trybunału

W marcu, po kilkunastu dniach głośnego protestu w Sejmie, rodzicom i opiekunom niepełnosprawnych dzieci udało się wywalczyć podwyżki świadczeń pielęgnacyjnych. Od 1 maja wzrosły z 820 zł do 1 tys. zł na rękę, a w ciągu kilkunastu najbliższych miesięcy mają sięgnąć 1,3 tys.

Dla osób, które na co dzień zajmują się swoimi niepełnosprawnymi małżonkami lub rodzicami posłowie tak szczodrzy już nie byli. Nie zmieniło się nic poza przywróceniem dla części z nich zasiłku w wysokości 520 zł.

Osoby zajmujące się niepełnosprawnymi dorosłymi twierdzą, że takie różnice są świadomym dzieleniem opiekunów na lepszych i gorszych. Z taką argumentacją zgadza się prof. Andrzej Zoll, były prezes Trybunału Konstytucyjnego.

– To zróżnicowanie wysokości wypłacanych świadczeń dla opiekunów niepełnosprawnych dorosłych i dzieci nie jest oparte na racjonalnych kryteriach konstytucyjnych. Rozsądnym kryterium decydującym o wysokości świadczenia może być stopień niepełnosprawności czy sytuacja materialna, ale nie wiek – uważa prof. Andrzej Zoll.

Zdaniem prawnika, sprawa powinna zostać skierowana do Trybunału Konstytucyjnego. – Problem budzi na tyle poważne wątpliwości konstytucyjne, że trybunał powinien tę sprawę dokładnie zbadać – mówi prof. Zoll.

Nowe przepisy dotyczące zasiłków dla opiekunów niepełnosprawnych dorosłych wejdą w życie 14 maja. Co się zmieni? Dla części opiekunów oznacza to przywrócenie zasiłków (520 zł na rękę miesięcznie) utraconych w lipcu ubiegłego roku.

Wtedy właśnie weszła w życie znowelizowana ustawa o świadczeniach rodzinnych, która wprowadziła progi dochodowe uprawniające do pobierania pomocy. Jeżeli dochód w rodzinie opiekuna przekraczał 623 zł netto na głowę, zasiłek był odbierany. Przepisy zakwestionował jednak Trybunał Konstytucyjny, stwierdzając, że zasiłek był prawem nabytym, którego nie można odebrać (podlega ochronie w myśl zasady, że prawo nie działa wstecz).

Natomiast osoby, które dopiero po 1 lipca 2013 r. zaczęły się ubiegać o zasiłek na opiekę nad chorym lub niepełnosprawnym dorosłym członkiem rodziny, muszą już spełniać kryterium dochodowe (wspomniane 623 zł). Mimo protestów odbywających się w marcu przed Sejmem ani rząd, ani posłowie nie zdecydowali się na zmiany. Na razie nie ma też mowy o podwyższeniu zasiłków.

– To niezrozumiałe. Podobnie jak rodzice rezygnujący z pracy i poświęcający 24 godziny na dobę swoim dzieciom, tak i my rzucamy wszystko dla naszych chorych mężów czy rodziców – mówi Anna Wargocka, opiekująca się sparaliżowanym mężem. Sama o kilkadziesiąt złotych przekracza wspomniany próg dochodowy i nie może liczyć na zasiłek.

Starania opiekunów dorosłych niepełnosprawnych o większe zasiłki rozumie Jacek Zalewski, prezes Stowarzyszenia „Dobra Wola”, zajmującego się upośledzonymi fizycznie i psychicznie. Ale zaleca ostrożność.

– Trzeba wszystko tak wyważyć, żeby atrakcyjniejsze świadczenia nie sprawiły, iż część osób zacznie je traktować jako dobry sposób na życie. To znaczy, żeby ktoś nie próbował wyłudzać zasiłku, twierdząc, że na przykład zajmuje się chorą babcią, choć tego nie robi – mówi Jacek Zalewski.

Problem opiekunów dorosłych niepełnosprawnych będzie jedną z kwestii rozpatrywanych podczas tzw. okrągłego stołu, zajmującego się systemem wsparcia dla niepełnosprawnych. Rozpoczął się on pod koniec kwietnia w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, a uczestniczą w nim przedstawiciele rządu, organizacji pozarządowych oraz rodzice i opiekunowie osób niepełnosprawnych.

– Pracujemy nad tym, żeby całkowicie zreformować system opieki nad niepełnosprawnymi – twierdzi Jacek Zalewski ze Stowarzyszenia „Dobra Wola”.

Napisz do autora:
[email protected]