(Nie)miłe powitanie prezydent Grybauskaitė w Warszawi

Podczas głównych uroczystości z okazji Święta Niepodległości Polacy protestowali w obecności litewskiej prezydent przeciw dyskryminacji polskiej mniejszości na Litwie
Fot. Ewa Szakalicka

— Chciałem w ten sposób podkreślić to, że jest w dalszym ciągu utrzymywany dobry zwyczaj, że razem z naszymi braćmi Litwinami cieszymy się wolnością — podkreślił prezydent. — Bo razem wolność, czasami przeciw sobie, ale w tym samym czasie, w tych samych okolicznościach, zyskiwaliśmy i traciliśmy — dodał Komorowski.

Grybauskaitė mówiła z kolei, że Polska i Litwa zbudowały „trwałe podstawy do wzrostu dobrobytu obywateli”. — Zademonstrowana przez Polskę stabilność gospodarcza w obliczu kryzysu stanowiła dobry znak dla całej Europy” — zaznaczyła litewska prezydent.

— Jestem przekonana, że nadal będziemy rozwijać naszą współpracę. Razem jesteśmy silniejsi. Niechaj wspólna historia dodaje nam wystarczającego natchnienia. Wiwat Polacy! — tymi słowy wypowiedzianymi przez prezydent Dalia Grybauskaitė zakończyła swoje przemówienie na placu Józefa Piłsudskiego w Warszawie podczas obchodów Narodowego Święta Niepodległości Polski. Na jej cześć były też wiwaty, ale po raz pierwszy w historii najnowszych polsko-litewskich relacji litewski przywódca mógł też zobaczyć transparenty wzywające władze litewskie do przestrzegania praw polskiej mniejszości na Litwie.

„Władze Litwy łamią prawa człowieka”, „Jednoczymy się z Polakami represjonowanymi na Litwie”, „Stop dyskryminacji Polaków na Litwie” — trzymająca transparenty z tymi hasłami grupa młodych ludzi i członkowie Federacji Organizacji Kresowych, zaprotestowali w ten sposób przeciw łamaniu praw Polaków na Litwie. Do protestu doszło podczas centralnych uroczystości obchodów Święta Niepodległości Polski z udziałem prezydent Litwy Dali Grybauskaitė.

O niezmiennym od lat „katalogu problemów” polskiej mniejszości na Litwie z prezydent Grybauskaitė rozmawiał też prezydent Polski Bronisław Komorowski, który zaprosił litewską prezydent na uroczystości w Warszawie. Tymczasem, jeszcze przed tygodniem, odpowiadając na pytania dziennikarzy o pogarszających się relacjach polsko-litewskich, prezydent Grybauskaitė przekonywała, że nie dostrzega jakiejkolwiek zmiany tych relacji. Niemniej litewska prezydent w Warszawie została nie tylko życzliwie przywitana przez prezydenta, premiera i marszałków Sejmu i Senatu Polski, ale też witały ją krytyczne transparenty.

W odróżnieniu od poprzednich wizyt w Polsce prezydent Grybauskaitė nie miała tam też najlepszej prasy, zaś główne wydania wiadomości polskich stacji nie skupiły większej uwagi na obecności litewskiej prezydent na obchodach.

Po uroczystościach na placu Józefa Piłsudskiego i złożeniu wieńca na Grobie Nieznanego Żołnierza, prezydenci Litwy i Polski spotkali się, by omówić ważne kwestie dotyczące już nie tylko spraw polskiej mniejszości na Litwie.

Głównymi tematami tego spotkania prezydenta Bronisława Komorowskiego i prezydent Litwy Dali Grybauskaitė były też relacje dwustronne i zbliżający się szczyt NATO w Lizbonie.

Komorowski i Grybauskaitė wymienili poglądy dotyczące bezpieczeństwa międzynarodowego i regionalnego, ze szczególnym uwzględnieniem przygotowań do zbliżającego się szczytu NATO. Omówiono także stan obecny i perspektywy współpracy gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem energetyki.

„Przedmiotem rozmów był również aktualny stan relacji dwustronnych. Prezydent Komorowski przedstawił katalog problemów polskiej mniejszości narodowej na Litwie, apelując o ich szybkie rozwiązanie” — napisano w komunikacie Urzędu Prezydenta Polski.

Kancelaria Prezydenta zaznaczyła także, że przedmiotem rozmowy była m. in. kwestia obowiązującego ustawodawstwa, normującego zakres uprawnień mniejszości narodowych. Polacy mieszkający na Litwie podnoszą głównie problem pisowni nazwisk polskich na Litwie, dwujęzycznych nazw miejscowości i ulic oraz problemy oświaty.

Stanisław Tarasiewicz