Niewolnictwo - plaga XXI wieku

NCA podaje, że zidentyfikowała 2700 osób (w tym 602 to dzieci) jako potencjalne ofiary handlu ludźmi. Raport prezentuje sposoby wabienia ofiar m.in. poprzez internetowe portale randkowe czy strony z ogłoszeniami o pracy. Statystyki dotyczące wszystkich narodowości wskazują, że wykorzystywani ludzie trafiają na farmy, budowy, do fabryk, pubów czy myjni samochodowych.

Kogo łatwo wykorzystać
Pokrzywdzeni to zwykle osoby bezrobotne lub uczące się. Zdecydowana większość ofiar jest rekrutowana bezpośrednio przez sprawców. Nie zawsze jednak przypadki te są identyfikowane, w szczególności jako przypadki handlu ludźmi.

- Pojechałem na wyspy do pracy na wakacje. Firma z Polski zapewniła dach nad głową w postaci domków, które są w opłakanym stanie. Grzyb na ścianie, przeciekający dach. Przyjeżdża się zarabiać kasę, lecz w pierwszej kolejności trzeba ją oddać jako depozyt, który wynosi 50 funtów. Właściciel domków (Anglik) nie daje żadnego potwierdzenia, żadnych rachunków do ręki, tylko zapisuje w notesiku, kto ile zapłacił.

Dla wielu Polaków oznaczało to na starcie życie na kreskę. Dopiero po drugiej, trzeciej wypłacie można było zacząć zarabiać na plus. Większość nie ma wtedy innego wyboru, jak tylko zostać i pracować, bo przecież nie mieliby nawet za co wrócić czy poszukać innej pracy - opowiada pragnący zachować anonimowość 25-latek z Krakowa.

Agencja informuje, że sposobów wykorzystywania jest wiele. Najpopularniejsze to wykorzystywanie seksualne, przymusowa praca, zmuszanie do popełniania przestępstw (np. kradzieży).

Rumuni i Polacy
Na czele listy ofiar są obywatelki Rumunii, która są wykorzystywane głównie seksualnie. Polacy z kolei są w czołówce, jeżeli chodzi o pracę zarobkową pod przymusem (wg raportu 157 osób, czyli 21 proc. ogółu przypadków), z drugiej strony agencja odnotowała najniższy odsetek (kilkanaście przypadków) wykorzystywania seksualnego.

Irena Dawid-Olczyk, prezes La Strady Fundacji przeciwko handlowi ludźmi i niewolnictwu jest zdania, że w przypadku osób zmuszanych do pracy ujawnia się jednorazowo duże grupy ludzi (np. 20-30 osób pracujących w tym samym miejscu). W przypadku wykorzystywania seksualnego chodzi zwykle o pojedyncze osoby. Ma to znaczący wpływ na statystyki.

Jednak nie wszystkie dane są jasne: - Zaskakiwać mogą dane dotyczące Rumunów. Z polskich doświadczeń Fundacji La Strada wynika, że są oni wykorzystywani głównie jako żebracy. Podobnie jestem zaskoczona danymi na temat Słowaków, z których wielu jest zmuszanych do popełniania przestępstw. Nie budzi zastrzeżeń statystyka dotycząca Brytyjczyków - ocenia
Irena Dawid-Olczyk.

Czym jest handel ludźmi
Przedstawiciele NCA są zdania, że wzrost liczby ujawnionych ofiar wynika z lepszego rozpoznania zjawiska i właściwej kwalifikacji prawnej poszczególnych przypadków.

- Przestępstwo handlu ludźmi często popełniane jest w ramach działalności międzynarodowych zorganizowanych grup przestępczych. Z tego powodu konieczna jest międzynarodowa współpraca w zwalczaniu tych przestępstw, a co za tym idzie, ujednolicone regulacje prawne w tym zakresie - mówi i dodaje: - W polskim prawie karnym zbrodnię handlu ludźmi określa kodeks karny.

Handel ludźmi obejmuje werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem między innymi przemocy, groźby, podstępu, a także np. wykorzystania stanu bezradności tej osoby. Celem tych działań jest nakłonienie takiej osoby, nawet za jej zgodą do różnych form wykorzystania - seksualnego, w pracy o charakterze przymusowym - twierdzi adwokat Bartłomiej Rośniak z Krakowa.

Liczba ofiar handlu ludźmi według krajów
* Rumunia - 307
* Polska - 239
* Wielka Brytania - 193
* Albania - 192
* Nigeria - 158
* Słowacja - 143
* Wietnam - 138
* Węgry - 136
* Litwa - 104
* Tajlandia - 89