Niewydolność serca jest dziś problemem miliona Polaków

Ten stan może być wynikiem strukturalnego lub czynnościowego uszkodzenia serca. W Polsce najczęstszą przyczyną niewydolności serca jest choroba wieńcowa. Do innych przyczyn należą m.in.: nadciśnienie tętnicze, migotanie przedsionków, choroby lub uszkodzenie zastawek, kardiomiopatie (choroby samego mięśnia sercowego), wrodzone wady serca.

Czynniki ryzyka, które sprzyjają wystąpieniu niewydolności serca to: palenie papierosów, podwyższone wartości cholesterolu, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca.

Na tle innych najczęściej spotykanych chorób przewlekłych, u chorych na niewydolność serca jakość życia jest obniżona w podobnym stopniu jak u pacjentów stale poddawanych hemodializie, cierpiących na depresję lub zapalenie wątroby. Upośledzenie jakości życia jest związane z objawami choroby i ich nasileniem, a także częstymi hospitalizacjami. Niewydolność serca jest najczęstszą przyczyną hospitalizacji u chorych powyżej 65. roku życia.

Głównymi objawami tego schorzenia są duszność i zmęczenie, nietolerancja wysiłku fizycznego oraz zatrzymanie płynów w organizmie. Do innych nieswoistych objawów należą: zwiększona potrzeba oddawania moczu w nocy, słaby apetyt, uczucie pełności, dyskomfortu w brzuchu, zaparcia, zawroty głowy, utrata pamięci, splątanie.

Niewydolność serca można podzielić na cztery klasy czynnościowe:

I - chorzy bez ograniczenia aktywności fizycznej. Zwykła aktywność fizyczna nie powoduje zmęczenia, duszności, kołatania serca.
II - chorzy z niewielkim ograniczeniem aktywności fizycznej. Bez objawów w spoczynku. Objawy towarzyszą wysiłkowi fizycznemu.
III - chorzy ze znacznym ograniczeniem aktywności fizycznej, u których nawet najmniejszy wysiłek (mycie, ubieranie się) prowadzi do wystąpienia objawów. Objawy nie występują jednak w spoczynku.
IV - chorzy nie są w stanie wykonać żadnej aktywności fizycznej bez wystąpienia objawów. Objawy występują także w spoczynku, a każda najmniejsza aktywność prowadzi do nasilenia dyskomfortu.

U każdego chorego z niewydolnością serca należy zawsze ustalić etiologię. Diagnostyka rozpoczyna się od wywiadu chorobowego, badania przedmiotowego. Zwykle przeprowadza się dokładne badania: EKG, RTG klatki piersiowej, ECHO serca, morfologię krwi, stężenie BNP (peptyd natriuretyczny).

W niektórych przypadkach niezbędne są dalsze badania, aby określić dlaczego pojawiło się schorzenie. Dostępne możliwości leczenia niewydolności serca obejmują zmianę stylu życia, wysiłek fizyczny i trening wysiłkowy, leczenie farmakologiczne oraz wszczepianie specjalnych urządzeń i leczenie operacyjne. Jednakże wszyscy pacjenci z przewlekłą niewydolnością serca zazwyczaj otrzymują także leczenie farmakologiczne. Celem farmakoterapii w PNS jest zarówno zmniejszenie nasilenia objawów, jak i poprawa rokowania pacjentów.

Profilaktyka choroby to zdrowy tryb życia, czyli właściwa dieta (pełnowartościowe posiłki, warzywa i owoce), unikanie używek, regularna aktywność fizyczna, badania profilaktyczne (ogólne i kardiologiczne), leczenie chorób sercowo-naczyniowych. Wczesne rozpoznanie, prowadzenie odpowiedniego trybu życia i rozpoczęcie właściwego leczenia znacznie zwiększa szansę na przedłużenie życia chorego.