Nieżyt nosa – katar

Nieżyt nosa – katar – jest objawem ostrego zapalenia błon śluzowych wywołanego zwykle przez wirusy (najczęściej rinowirusy), rzadziej bakterie. Katar – choroba zakaźna – szerzy się drogą kropelkową, a więc możemy się nim zarazić w różnych okolicznościach podczas kontaktu z osobami zakatarzonymi.

Zakażenie rozwija się bardzo szybko, bo zazwyczaj w ciągu 24–48 godzin. Stan zapalny błon śluzowych nosa wywołujący katar trwa zazwyczaj 5–10 dni. Ludzie dorośli potrafią przeżyć ten czas, radząc sobie z uciążliwością kataru, jednak u małych dzieci, zwłaszcza noworodków, katar może być groźny, gdyż utrudnia oddychanie, połykanie i ssanie oraz łatwo szerzy się przez trąbkę słuchową w kierunku ucha środkowego.

Niekiedy infekcja (infekcja wirusem grypy, paragrypy lub wtórnym zakażeniem bakteryjnym) może się rozszerzyć obejmując krtań, tchawicę, oskrzela, zatoki przynosowe i ucho środkowe. Do zakażenia wirusowego może dołączyć zakażenie bakteryjne. Zaatakowani katarem powinniśmy raczej pozostać w domu, aby nikogo nie zarażać. Można w tym czasie stosować kurację napotną (picie dużej ilości gorących płynów, gorąca kąpiel, prysznic).
Skutki kataru łagodzą też: polopiryna S, zwiększone dawki witaminy C i rutinoscorbin. Zaleca się też preparaty wapniowe oraz krople zmniejszające obrzęk i ukrwienie błony śluzowej nosa. Należy jednak unikać zbyt częstego stosowania kropli (nie dłużej niż 3 dni), gdyż mogą one trwale wysuszyć i uszkodzić błonę śluzową, a w niektórych przypadkach wywołać uzależnienie oraz zjawisko tzw. odbicia, czyli powtórnego zatkania nosa. Środkami łagodzącymi objawy kataru są także preparaty zawierające wazelinę i maści witaminowe.

Ropny katar powinien skłonić chorego do zgłoszenia się do lekarza, szczególnie wtedy, gdy pojawia się gorączka, silne bóle głowy. Mogą to być sygnały zaczynających się powikłań.

Osoby ze skłonnością do zapadania na zapalenia ucha środkowego i zatok przynosowych powinny skorzystać z porady lekarza już przy pierwszych oznakach kataru.

Oprócz ostrego nieżytu nosa – kataru – rozróżniamy ponadto alergiczny nieżyt nosa (u osób uczulonych na niektóre substancje), przewlekły oraz naczynioruchowy nieżyt nosa.

Przewlekły nieżyt nosa jest długotrwałym stanem zapalnym błon śluzowych. Przyczyny są tu różne, m.in.: powtarzające się infekcje bakteryjne i grzybicze, zapalenia zatok przynosowych, stałe drażnienia błon śluzowych przez substancje chemiczne (np. dym papierosowy), zaburzenia krążenia krwi, zaburzenia hormonalne, skrzywienie przegrody nosowej.