Nowe spojrzenie na relacje polsko-żydowskie podczas tegorocznej edycji FestivALT-u

FLESZ - Sprawdź, czy Twój powiat jest “czerwony”

FestivALT to międzynarodowy kolektyw złożony z żydowskich artystów i aktywistów, dla których centralnym punktem odniesienia są współczesne kwestie żydowskie w Polsce.

- Kolektyw powstał w 2017 roku w Krakowie, a w jego skład wchodzą artyści z Polski i z innych krajów. Postanowiliśmy włączyć się czynnie w dyskurs związany z tożsamością i pamięcią miasta poprzez sztukę i inne formy aktywności. Ścisłe grono artystów kolektywu zajmuje się przede wszystkim sztukami wizualnymi i performansem, mamy jednak też w swoim składzie muzyków czy naukowców - mówi Magda Rubenfeld Koralewska, jedna z założycielek i dyrektorek kolektywu.

Do tej pory zorganizowano trzy edycje FestiALT-u. Złożyły się nań wydarzenia na przecięciu sztuki i aktywizmu, łączące teatr, sztuki wizualne, interwencje artystyczne, akcje miejskie i rozmowy z publicznością. W pierwszej edycji wzięło udział 400 osób, a w zeszłym roku – aż 1900. Impreza rozwija się więc bardzo dynamicznie. W tym roku po raz pierwszy jest współfinansowana przez władze miasta. Wszystkie wydarzenia są bezpłatne.

- Pierwsza edycja była pilotażowa i odbyła się w... naszym mieszkaniu. Podczas drugiej i trzeciej organizowaliśmy już różne wydarzenia z Kinem Pod Baranami, z Teatrem Nowym Proxima i Muzeum Galicja, byliśmy na Kazimierzu i Podgórzu oraz w Płaszowie. Można było wziąć udział w alternatywnym zwiedzaniu tych dzielnic meleksem. Nie zrezygnowaliśmy jednak z wydarzeń w naszym mieszkaniu: o pierwszej w nocy odbył się pokaz burleski, na który przyszły tłumy - wspomina Magda Rubenfeld Koralewska.

Tegoroczna odsłona FestiALT-u odbywa się pod hasłem „Widzialne niewidziane”, nawiązującym do trudnych tematów w relacjach polsko-żydowskich, o których często nie chcemy lub boimy się mówić, mimo że pozostają na publicznym widoku.

- W tym roku ze względu na pandemię zmieniliśmy formułę FestivALT-u. Zamiast dziesięciu dni spotkań, proponujemy aż pięć miesięcy wydarzeń, które odbywać się będą zarówno w przestrzeni miasta, jak i w internecie. Planujemy choćby alternatywne zwiedzanie Kazimierza, Płaszowa i Podgórza, wydobywając takie tropy, które w tych miejscach nie są zazwyczaj zauważane, zarówno przez mieszkańców, jak i turystów. To choćby kwestia „uproduktawiania” pamięci żydowskiej i wykorzystywania jej w celach komercyjnych - wyjaśnia Magda Rubenfeld Koralewska.

Tegoroczną edycję FestivALT-u rozpocznie w sobotę, 15 sierpnia, o godzinie 17, spacer po nieznanym Płaszowie, który poprowadzi Adam Schorin – potomek Ocalałego z KL Płaszów. „Płaszów historyczny” to część projektu „ALTernatywnego Zwiedzania”, łączącego elementy historii, osobistej refleksji oraz dialogu, proponującego odmienne spojrzenie na istotne z punktu widzenia społeczności żydowskiej aspekty miasta.

W niedzielę, 16 sierpnia, o godzinie 16.30 oraz 18, w piwnicy Wysokiej Synagogi na krakowskim Kazimierzu, odbędzie się premiera audiowizualnego projektu Ludomira Franczaka – „Atlas dźwięków/Studnia”. Jest to wyjątkowa szansa dla miłośników Krakowa na odkrycie miejsca na co dzień niedostępnego dla zwiedzających – to pierwsze takie wykorzystanie piwnicy Wysokiej Synagogi.

Samo słuchowisko stanowi dźwiękową podróż do miasta, którego już nie ma, opowiadając o dawnej żydowskiej dzielnicy Lublina oraz o tym, co po niej pozostało. To dźwiękowy zapis śladów, jakie obecność społeczności żydowskiej odcisnęła na tkance miejskiej, dziś już niemal całkowicie zapomnianych. Skupiając się na nieoczywistych elementach audio, autor performansu oddaje narrację miejscom i ich dźwiękom. Słuchowisko opracowane dźwiękowo przez Marcina Dymitera.

Wszystkie informacje o wydarzeniach odbywających się w ramach tegorocznej edycji FestivALT-u są dostępne na stronie www.festivalt.com