Nowoczesny budynek powinien gwarantować pełny komfort

Naturalne światło, świeże powietrze i odpowiednia temperatura są konieczne dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia. Według różnych źródeł, człowiek w ciągu doby przepuszcza przez swoje płuca od 15 do 20 tys. litrów powietrza, z każdym oddechem wdychając kurz, a także niezliczone ilości innych lotnych substancji emitowanych przez wszystkie elementy wyposażenia i wykończenia.

Idealna temperatura w pomieszczeniach nie powinna przekraczać 21-22 st. w ciągu dnia i 18 st. w nocy. Przegrzewanie lub niedogrzewanie wnętrz może zaburzyć przemianę materii, wywołując uczucie zmęczenia i ospałości.

Modelowy dom ze szklanymi podłogami
Niedoceniane, a kluczowe znaczenie dla zachowania dobrego nastroju ma ekspozycja na światło. Dowiedziono, że niedobór światła słonecznego skutkuje zwiększonym wydzielaniem hormonu melatoniny (regulującej zegar biologiczny) oraz obniżonym wydzielaniem serotoniny (odpowiedzialnej za kontrolę nastroju). Skutkiem tego może być m.in. depresja zimowa, która w sezonie dotyka prawie jedną piątą dorosłych, w tym 80 proc. kobiet.

- Z badania opinii publicznej wynika, że co trzeci Polak chciałby mieć większą liczbę lub powierzchnię okien w swoim mieszkaniu, aby zwiększyć dostęp do naturalnego światła - stwierdza architekt Monika Kupska-Kupis z firmy VELUX, zaangażowanej w ogólnopolską kampanię "Energooszczędność w moim domu". - Pokutuje jednak stereotyp, że duże okna to też duże straty ciepła i wyższe rachunki za ogrzewanie.

- Takie myślenie to relikt przeszłości - mówi Jolanta Lessig z NSG Group, która jest właścicielem marki Pilkington. - Stosowane dziś w produkcji szkła technologie pozwalają projektować przeszklone budynki, które mimo użycia dużych ilości szkła charakteryzują się bardzo wysoką izolacyjnością cieplną. Wielkopowierzchniowe przeszklenia stały się dziś praktycznie standardem przy realizacji budynków komercyjnych.

Coraz częściej po takie rozwiązania sięgają również projektanci domów jednorodzinnych i budynków mieszkaniowych. Szkło w tego rodzaju inwestycjach sprawdzi się idealnie, np. do doświetlenia tradycyjnie najciemniejszych powierzchni wspólnych, takich jak klatki schodowe.

Modelowym pod względem energooszczędności domem z dużą ilością okien jest np. słynny francuski Maison Air et Lumiere, gdzie okna stanowią ponad 30 proc. powierzchni podłogi. Koncepcja budynku zakłada maksymalne wykorzystanie zasobów naturalnych, takich jak energia słoneczna, światło dzienne i świeże powietrze.

- Zastosowane rozwiązania techniczne, właściwa izolacja oraz odpowiednie usytuowanie domu względem stron świata powodują, że ograniczono konieczność dogrzewania domu zimą do minimum - mówi arch. Monika Kupska-Kupis, która w ramach projektu Model Home 2020 zbudowała już 6 takich pełnowymiarowych budynków eksperymentalnych. Przez rok w każdym z nich mieszkała rodzina, która potwierdziła, że przyjęte rozwiązania sprawdzają się w praktyce.

Sztuczne światło jak naturalne
Niedobory światła słonecznego można i należy kompensować odpowiednio dobranymi lampami. Trzeba jednak uważać, bo sztuczne światło złej jakości może być niebezpieczne dla wzroku. - Na przykład energooszczędne lampy LED wymagają odpowiednio skonstruowanego układu optycznego, który zapewni ochronę przed olśnieniem (LED mają wysoką luminację, która może wywołać taki efekt) oraz wydajnego luminoforu, który ogranicza emisję szkodliwego światła niebieskiego - tłumaczy dr inż. Andrzej Wiśniewski z firmy OSRAM.

W wyborze właściwych obiektów pomagają atesty i systemy ocen budynków pod kątem ich wpływu na użytkowników i środowisko naturalne, takie jak BREEAM czy LEED.

- Jednak w Polsce certyfikacja budynków mieszkalnych jeszcze się nie rozwinęła, choć my w warszawskiej inwestycji mieszkaniowej Park Ostrobramska wykorzystujemy właśnie doświadczenia zdobyte podczas realizacji inwestycji mieszkaniowych za granicą oraz budowy budynków biurowych w Polsce, które uzyskały certyfikaty ekologiczne - dodaje Michał Świderskiego z firmy Skanska Residential Development Poland

Chodzi tu m.in. o ekologiczne, firmowe programy wykończenia wnętrz. Osoby, które z nich skorzystają, mogą mieć pewność, że użyte materiały odznaczają się zminimalizowaną emisją niebezpiecznych substancji - farby z certyfikatem Ecolabel o emisji lotnych związków organicznych poniżej 5 g/l (gdy obowiązująca norma wynosi do 30 g/l), chemia budowlana z najbardziej rygorystycznymi certyfikatami GEV EMICODE, a także podłogi i drzwi z certyfikatem FSC, zaświadczającym m.in. legalność pochodzenia drewna.