Zespół regionalny Lachy, nazywany ambasadorem sądeckiego folkloru, obchodzi swój rok jubileuszowy. Jest to jedyna grupa regionalna, której członkowie opłacają składki, żeby móc kultywować tradycję.
Dorota Tokarz jest o połowę młodsza niż Zespół Regionalny Lachy, w którym tańczyć i śpiewać zaczęła mając zaledwie 14 lat. Historię tej grupy zna jednak niemal tak dobrze, jak nieliczni jeszcze żyjący założyciele.
- W Lachach jesteśmy jak wielopokoleniowa rodzina - przekonuje Dorota Tokarz. - Ci, którzy już nie występują, przychodzą na koncerty i próby. Zawsze są na naszej Wigilii i kolędowaniu. Wspólnie przeglądamy kroniki - rodzinne albumy .
Dzieje Lachów są przecież pięknym fragmentem historii Nowego Sącza.
- Ludowe, lachowskie, śpiewanie i tańczenie w mieście zaczęło się na początku drugiej połowy wieku minionego - wyjaśnia Zuzanna Poręba, prezeska Towarzystwa Przyjaciół Zespołu Lachy. - Grupa wystartowała pod skrzydłami Spółdzielni Pracy Fryzjerów. Drugiego lipca 1956 roku zaprezentowała program „Ziemia Sądecka Tańczy”, który opracowała Zofia Żytkowicz.
Do końca 1956 roku było siedem występów. Takich „domowych”. Pierwsze publiczny pokazy możliwości tancerek i tancerzy nastąpiły w 1957 roku, gdy oklaskiwała ich załoga Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Nowym Sączu i kuracjusze w Krynicy. O nazwie Lachy jeszcze nie pomyślano.
Dorota Tokarz odczytuje z kroniki grupy wpis dokonany pod datą 5 czerwca 1958 r.
Spiker Telewizji Warszawa oznajmił „zobaczycie Państwo zespół pieśni i tańca z Ziemi Sądeckiej”. W świetlicy będącej domem zespołu był tłum ludzi przed telewizorem.
To był występ na żywo, jak wówczas wszystkie programy w telewizji. Dziś nikt nie potrafi policzyć ile było później prezentacji w telewizji, radiu, filmie i ile koncertów w różnych stronach świata. Pewne jest jednak, że pierwsza wyprawa poza Polskę była w 1962 r. do Wielkiej Brytanii.
Nazwa Lachy pojawia się podczas jubileuszu 5-lecia zespołu. Zapiski wskazują że zaproponowali ją Aleksandra Szurmik-Bogucka i jej mąż Kazimierz.
Na laury prestiżowych festiwali Lachom przyszło czekać dość długo. Najwyższe trofea Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem - Złote Ciupagi grupa wytańczyła i wyśpiewała w latach 1970 i 1989. Bardzo cenioną nagrodą im. Oskara Kolberga Lachy uhonorowano dopiero na 50-lecie, w 2017 r.
Dzieje zespołu Lachy to także historie ludzi z nim związanych. Lista powinna być bardzo długa. Ta moja jest wyłącznie subiektywna: Irena i Marcin Adamkowie, Janina i Julian Polankowie, Krystyna Łozińska, Józef i Rudolf Józefowscy. Z Lachami występował także redaktor Janusz Koszyk, kierownik sądeckiego Oddziału „Gazety Krakowskiej”. Gwarą prezentował ludowe gawędy. Wtedy przedstawiał się jako Marcin Łopołka, Pietrek Syska albo Jasiek Nalepiok.
Zespół Lachy okazał się także znakomitą swatką. Pierwszą parą, która poznała się w zespole i stanęła na ślubnym kobiercu, byli Stanisława Leśniak i Czesław Kaleta. W ich ślady poszło 27 kolejnych. Tylko w tym roku sakramentalne „tak” powiedziały trzy pary, w których on i ona są członkami Lachów.
Lachy są dostojnym jubilatem cieszącym się młodzieńczą werwą. I aż trudno uwierzyć, że od zniknięcia z polskiej rzeczywistości w 1990 r. Spółdzielczości Pracy, która patronowała zespołowi, jego członkowie zawiązali stowarzyszenie. Teraz to 40 osób dorosłych i 76 dzieci. Co miesiąc płacą za to, że mogą kultywować tradycję.
Autor. Stanisław Śmierciak "Gazeta Krakowska"
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
