NSA zezwolił na łączenie Muzeum II Wojny Światowej i Muzeum Westerplatte

Trzeba podkreślić, że wciąż nierozstrzygnięta przez sąd jest sama zgodność z prawem ministerialnego zarządzenia, na mocy którego utworzono nową instytucję. Mamy zatem do czynienia z sytuacją paradoksalną.

Za kilka dni zacznie funkcjonować scalone MIIWŚ, tyle tylko, że nie wiadomo, czy powołane legalnie. Zarządzenie ministra z 6 września ub.r., na mocy którego je utworzono, zostało zaskarżone przez obecną dyrekcję MIIWŚ oraz Rzecznika Praw Obywatelskich. Na rozstrzygnięcie przyjdzie nam jeszcze poczekać.

- Decyzja sądu oznacza, że nasze muzeum w kształcie, w jakim je stworzyliśmy przestaje istnieć - mówi prof. Paweł Machcewicz, dyrektor MIIWŚ. - Spodziewam się, że po zmianach placówka będzie kładła większy nacisk na pokazywanie militarnego aspektu wojny. Dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej jestem do 31 stycznia. Co będzie dalej, nie wiem. Do tego czasu chciałbym jednak zakończyć prace przy wystawie stałej .

-To zła wiadomość i dla Gdańska i dla Polski. To może oznaczać koniec muzeum w dotychczasowej formule. Z wielkiego światowego muzeum zostanie nam prowincjonalna wystawa. Oczywiście jeśli minister nie przemyśli swojego pomysłu na to muzeum. Mimo wszystko liczę na to - mówi dla "Dziennika Bałtyckiego" prezydent Gdańska Paweł Adamowicz.

W rozmowach kuluarowych nikt ma wątpliwości, że minister Gliński skorzysta ze swoich uprawnień i zmieni kierownictwo MIIWŚ, czy też mówiąc inaczej: powoła dyrekcję nowo utworzonej instytucji kultury; pozostawienie obecnej niewątpliwie byłoby sensacją. Zmiany - o czym mówią twórcy gdańskiej placówki - mogą jednak być poważniejsze i dotknąć wystawę stałą.

Wobec spodziewanego werdyktu sądu, „ucieczką do przodu” stało się pokazanie wystawy stałej w kształcie, jaki zaplanowała obecna dyrekcja MIIWŚ. Choć Muzeum II Wojny Światowej wciąż jest nieczynne, jego uroczyste otwarcie odbyło się w poniedziałek, 23 stycznia. Podczas uroczystości prof. Paweł Machcewicz, dyrektor Muzeum II WŚ, stwierdził, że „ostatnie miesiące były dla muzeum dramatyczne”. - Dlatego, ze względu na okoliczności, chcemy pokazać wystawę już teraz, bo formalnie od 1 lutego muzeum może zostać zlikwidowane - wskazał prof. Machcewicz.

To nawiązanie do decyzji ministra kultury ws. połączenia Muzeum II WŚ z Muzeum Westerplatte – formalnie oznacza to likwidację tego pierwszego. Minister zaznaczył, że nowe muzeum ma się zajmować niemal wyłącznie historią militarną. - W związku z tym większa część naszej wystawy nie będzie miała racji bytu, być może ta wystawa nie będzie już nigdy pokazywana w takim kształcie. Mam nadzieję, że do tego nie dojdzie,ale dlatego ośmielamy się ją pokazać dodał Machcewicz.

Czytaj więcej na ten temat: W cieniu politycznych kontrowersji Muzeum II Wojny Światowej pokazuje swoją wystawę

Przeczytaj OFICJALNĄ INFORMACJĘ NA STRONIE NSA >>>

Do decyzji NSA ustosunkowało się również Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na stronie internetowej ministerstwa we wtorek, 24.01. pojawił się komunikat, w którym czytamy:

"Naczelny Sąd Administracyjny uznał zażalenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na nieprawomocne postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w sprawie wstrzymania procedury łączenia Muzeum II Wojny Światowej i Muzeum Westerplatte i Wojny 1939.
W związku z powyższym Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego będzie kontynuować działania na rzecz połączenia Muzeum II Wojny Światowej i Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. 1 lutego 2017 roku zostanie utworzona państwowa instytucja kultury - Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Połączenie obu gdańskich placówek o zbliżonym profilu działalności pozwoli zoptymalizować koszty przeznaczane z budżetu państwa na ich funkcjonowanie oraz zwiększyć ich potencjał rozwojowy, a tym samym wzmocnić ich pozycję na muzealnej mapie Polski i świata."

Cały artykuł przeczytasz w środowym wydaniu Plus Dziennik Bałtycki

Oficjalna informacja:

Postanowienie NSA w sprawie wstrzymania wykonania zarządzenia Ministra Kultury dotyczącego połączenia Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i Muzeum Westerplatte i Wojny 1939

Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2017 r. (sygn. akt II OZ 1432/16) Naczelny Sąd Administracyjny uchylił postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 16 listopada 2016 r. wstrzymującego wykonanie zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 6 września 2016 r. w sprawie połączenia państwowych instytucji kultury Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 oraz utworzenia państwowej instytucji kultury - Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Postanowienie Sądu I instancji zostało zaskarżone przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W uzasadnieniu postanowienia NSA wskazał, że Sąd I instancji nie zajął stanowiska co do kwalifikacji prawnej zarządzenia Ministra Kultury. Badanie przesłanek dopuszczalności wstrzymania wykonania aktu lub czynności musi być poprzedzone badaniem dopuszczalności skargi do sądu administracyjnego. NSA stwierdził, że w rozpoznawanej sprawie WSA w Warszawie uchylił się od oceny, czy zaskarżone zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 6 września 2016 r. w sprawie połączenia państwowych instytucji kultury Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 oraz utworzenia państwowej instytucji kultury - Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku jest jednym z aktów lub czynności poddanych kognicji sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 718 ze zm. dalej jako: p.p.s.a.). Nie dokonał również oceny, czy Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku posiada legitymację do zaskarżenia zarządzenia we własnym imieniu. W rezultacie w ocenie NSA merytoryczne rozpoznanie wniosku o wstrzymanie było przedwczesne i stanowiło naruszenie art. 61 § 3 P.p.s.a.

Niezależnie od tego NSA zauważył, że Sąd I instancji pominął istotną okoliczność dotyczącą zmiany daty połączenia państwowych instytucji kultury i utworzenia w ich miejsce nowej państwowej instytucji kultury, przez co naruszył art. 61 § 3 i art. 141 § 4 p.p.s.a. Minister Kultury zarządzeniem z dnia 23 września 2016 r. zmienił zaskarżone zarządzenie w zakresie daty połączenia, określając ją na 1 lutego 2017 r. Jak wynika z dołączonego do odpowiedzi na zażalenie wydruku ze strony internetowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, termin połączenia muzeów przesunięto w odpowiedzi na postulaty dyrekcji Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Z informacji tej wynika, że Minister wydał zarządzenie z dnia 23 września 2016 r., aby umożliwić dokończenie budowy muzeum i zakończenie prac nad organizacją ekspozycji.

Rozpoznając zażalenie Naczelny Sąd Administracyjny nie odniósł się do wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego zarządzenia wniesionego przez Rzecznika Praw Obywatelskich, dlatego że nie został on rozpoznany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Należy zaznaczyć, że na obecnym etapie postępowania sądy administracyjne obu instancji zajmowały się wyłącznie kwestią wstrzymania wykonania zarządzenia Ministra, a nie skargami na ten akt.