O poezji - dzisiaj

Leszek Długosz: Z BRACKIEJ

Tu usłyszałem: - A czy poezji, można się nauczyć? Mało precyzyjne pytanie, odpaliłem, żadnych gwarancji! Można poznawać, szukać, rozszerzać rozumienie, ale nie ma takich szkół, które by wyuczyły kogoś na poetę. Na artystę w ogóle. Da się i należy przyswajać wiedzę z zakresu procesu twórczego, technologii, jak posługiwać się tworzywem (słowem, dźwiękiem, plastyką, sytuacjami w teatrze, w filmie). Można uczyć się zawodu, ale żadna uczelnia nie wykieruje kogoś na artystę... Na to trzeba się poważyć samemu! Cały proces kształcenia to tylko (i aż!) wspomaganie.

- To po co to wszystko? Są tacy, pewien gatunek człowieka, dla którego to są ważne sprawy. Ta świadomość pomaga im lepiej rozróżniać, lepiej poznać otaczający świat. I jeszcze więcej - lepiej poznać i zrozumieć samego siebie. Określić bardziej precyzyjnie własne możliwości. Albo szybciej pozbyć się złudzeń.

- No dobrze, ale tak naprawdę - co to takiego poezja? Bo wynika mi z tego, że to przecież nie tylko wiersze? No, chyba nie. Wiersze to poezja słowem pochwycona. A przecież mówimy: to jest malarstwo poetyckie, ta muzyka jest poezją! Spektakl, film poetycki rozróżniamy. Czy poezja więc jest wykrystalizowanym elementem występującym w wielu zjawiskach? Uff... zrobiło nam się nawet istotnie, jakby w stylu Witkacowskim, ale niestety, zegarek.

Na szybciutko rekapituluję. Myślę, że poezja nie występuje jako dający się wyizolować z rzeczywistości składnik Ani z przyrody, choć piękny krajobraz i zachwycamy się. Ani z rzeczy... - Tylko? Tu wymieniliśmy brzemienne spojrzenia. Tylko w nas, jeżeli gdziekolwiek jest poezja, to właśnie w nas. Poza człowiekiem poezja nie występuje. Albo jesteśmy wrażliwi, umiemy ją dostrzegać, obudzić (naszym pojmowaniem świata), albo żyjemy bez niej. Poezja jest rodzajem gry prowadzonej przez nas z doznawanym istnieniem, i z Czasem... I najbardziej - z samym sobą. Jest odbiciem naszego przeżywania świata. Można nie uprawiać żadnej twórczości, nie tworzyć dzieł, a być poetą. Tego nie da się wyuczyć, ani żadnym lejkiem do głowy nikt nie wleje tego. Udawanie szybko się zdemaskuje. Obnaży się fałsz, śmieszność, wysilenie, snobizm...

Spojrzałem kolejny raz na zegarek i na Z. Rygor rzeczywistości stał się dojmujący. Z. rzucił na odchodne: - I tego uczysz? - Trudno powiedzieć, że uczę, bo - jak ci powiedziałem - tego się nie da nauczyć. Pojąć trzeba samemu. Ale dobrze jest o tym pogadać z kimś, kto ma swoje zdanie na ten temat.

- No, ale po co to komu? - usłyszałem już za plecami. Odkrzyknąłem chyba: - Żeby na świecie nie było tylko i wyłącznie samej fizyki i tego wszystkiego sprawdzalnego, szczelnego... Ale żeby jeszcze było i TO COŚ... co jest w człowieku. Bo inaczej, bez TEGO, wszystko byłoby strasznie wymierne, konkretnie określone, nieludzko obce... Oderwane od jakości i rzeczywistej natury człowieka... Przecież do chleba człowiekowi jest jeszcze potrzebne właśnie... TO COŚ.
- I ty się właśnie TYM zajmujesz?

- Właśnie tym!

I tak pogadawszy, rozstaliśmy się, w imieniny Konstantego, w Krakowie na rogu Brackiej i Reformackiej, w marcu 2010.