Protesty przeciwko obowiązkowej, zasadniczej służbie wojskowej, a także zmuszaniu poborowych do składania przysięgi na wierność Związkowi Sowieckiemu. Do tego liczne akcje przeciwko interwencji Sowietów w Afganistanie i obecności ich jednostek wojskowych w Polsce. Tak z militaryzmem pod koniec PRL-u walczyli członkowie m.in. Ruchu Wolność i Pokój, Konfederacji Polski Niepodległej i anarchiści.
Dziś - w ostatnim już odcinku cyklu "Dziennika Polskiego" i Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie - prezentujemy Czytelnikom kadr z filmu, który leżał u podstaw zorganizowania akcji "Rozpoznaj się na zdjęciach z PRL-u".
Kim jest chłopiec, który ubrany na czarno, i w czarnym kapeluszu bierze udział w obchodach Międzynarodowego Dnia Walki z Militaryzmem? 15 maja 1989 r. w Krakowie zorganizowała je Akcja Studencka Ruchu Wolność i Pokój. Służba Bezpieczeństwa towarzyszyła 300 uczestnikom manifestacji z kamerą, m.in. podczas przejścia z Rynku Głównego pod siedzibę wojskowej prokuratury i sądu garnizonowego.
Przed 13 grudnia 1981 r. niechęć opozycji w Krakowie była skierowana głównie wobec PZPR, MO i SB. Sytuacja zmieniła się diametralnie po wprowadzeniu stanu wojennego i zaangażowaniu wojska w pacyfikację strajków, m.in. w kopalni "Wujek" w
Katowicach i Hucie im. Lenina.
Szczególnie głośne stały się głodówki w obronie osób odmawiających złożenia przysięgi wojskowej, w której padały słowa o "braterskim przymierzu" z Armią Radziecką. Najgłośniejsza była sprawa skazania w grudniu 1984 r. za odmowę złożenia przysięgi wojskowej na karę więzienia Marka Adamkiewicza ze Szczecina, a zaangażowanie w poparcie dla niego studentów z Krakowa zaowocowało powstaniem Ruchu Wolności i Pokój. Komunistyczne Ministerstwo Obrony Narodowej zasypały wkrótce odsyłane przez opozycjonistów w ramach protestu książeczki wojskowe. A w obronie więzionych za przekonania organizowano tzw. rusztingi, czyli "okupację" rusztowań na budynkach.
Ruch WiP zaangażowany był także w obronę praw Afgańczyków. Na początku 1987 r. w Krakowie zbierano podpisy pod petycją Amnesty International, w której domagano się zaprzestania torturowania więźniów w Afganistanie, okupowanym przez Sowietów od końca 1979 r.
Jesienią 1989 r. w Krakowie odbyły się również protesty wobec studium wojskowego, obowiązkowych zajęć dla studentów wszystkich uczelni. Ruch WiP we współpracy z Niezależnym Zrzeszeniem Studentów zorganizował bojkot najpierw na UJ, a później na innych uczelniach, m.in. AGH i WSP. Na UJ doszło nawet do okupacji budynku studium przez opozycjonistów.
Natomiast ostatnim akcentem walki z obecnością Sowietów w Polsce była przeprowadzona już we wrześniu 1990 r. przez członków KPN pikieta ich bazy w Żdżarach koło Tarnowa.
NAPISZCIE DO NAS
Pod koniec czerwca zaprosiliśmy naszych Czytelników w podróż do czasów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Z miliona fotografii znajdujących się w archiwach Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, a stworzonych w ramach działań operacyjnych przez Służbę Bezpieczeństwa, wybraliśmy te, które dotyczą najważniejszych wydarzeń z końca lat 70. i lat 80. XX wieku.
Publikowaliśmy więc fotografie m.in. tłumu ludzi stojącego przed kamienicą, w której SB zamordowała Stanisława Pyjasa; uczestników I pielgrzymki Jana Pawła II do Polski i zadym na ulicach Krakowa, organizowanych m.in. przez KPN.
Pytaliśmy Państwa, kto znajduje się na tych zdjęciach? I nadal liczymy na pomoc Czytelników: jeśli rozpoznajecie siebie, bliskich, znajomych, sąsiadów itp., napiszcie na adres: [email protected]
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?