Od plebanii do remizy

Z dziejów nowobrzeskiej biblioteki

   Zaraz po zakończeniu działań wojennych do biblioteki zwożono książki z likwidowanych majątków ziemskich w Majkowicach, Pławowicach i Śmiłowicach. "Wśród osób, które zasługują na miano organizatorów pierwszej biblioteki, należy wymienić Jana Pannomarewa oraz nauczycieli z Brzeska Nowego Stefanię i Zygmunta Zawartków. Zgromadzono wówczas około 3 tys. książek. Ponieważ brak jest aktu erekcyjnego, dokumentującego powołanie biblioteki, datę jej powstania ustalono na podstawie szczątków zachowanej księgi inwentarzowej, w której pierwszy zapis pochodzi z 1945 roku" - _pisze w swoim opracowaniu kierująca obecnie placówką Joanna Moskal.
   Na podstawie zapisów, które w 1945 r. prowadził inż. Pannomarew, dowiadujemy się, że biblioteka nosiła wówczas nazwę Biblioteka Gminnej Rady gminy Gruszów im. "Z" w Brzesku Nowym. Nazwa "Z" ma pochodzić od nazwiska Zygmunta Zawartki.
   W 1947 r. bibliotekę przeniesiono z plebanii do budynku Urzędu Gminy. Początkowo miała siedzibę na poddaszu, później przeniesiono ją na parter, gdzie dzisiaj mieści się Urząd Stanu Cywilnego. W tym czasie biblioteka działała w godzinach popołudniowych. Prowadziły ja nauczycielki szkoły podstawowej: Halina Woźniak, Helena Piętniewicz, Janina Bochorska i Helena Filipowska.
   W 1955 r. utworzono filię biblioteczną w Mniszowie. Jako pierwszy prowadził ją ówczesny kierownik tamtejszej Szkoły Podstawowej Marian Piwowarski. Później rolę tę pełnili nauczyciele: Natalia Zębala, Krystyna Kawiorska i Jerzy Krawiec. Filia działała w szkole aż do roku 2000. Biblioteka w swych zbiorach miała 7073 woluminy. Po jej likwidacji część książek przekazano do drugiej filii bibliotecznej, w Gruszowie nad Wisłą. Lektury i księgozbiór podręczny trafiły do biblioteki szkolnej w Mniszowie.
   Filia w Gruszowie została utworzona w 1964 r. Pierwszym jej kierownikiem był Jan Kidoń-Gaba. Aż do roku 2001 mieściła się w Domu Ludowym, obecnie jej siedzibą jest budynek szkolny. Po wyjeździe z Gruszowa Jana Kidonia-Gaby, kierownikiem filii została Dominika Resil-Molo, a po niej - Renata Wesołowska. Od 1994 roku filią kieruje Elżbieta Chuchmacz. Filia ma w zbiorach 8086 woluminów.
   Do 1972 r. biblioteka w Nowym Brzesku istniała pod nazwą Gromadzkiej Biblioteki Publicznej. Zmiany administracyjne w kraju spowodowały, że jej nazwa została zmieniona na Bibliotekę Publiczną Gminy Nowe Brzesko. Pod koniec 1974 r. placówkę przeniesiono z Urzędu Gminy do prywatnego budynku Leszka Słabego przy ul. Lubelskiej.
   - _Biblioteka zmieniała lokal jeszcze dwa razy, obecnie mieści się na piętrze remizy strażackiej. Pomimo małego lokalu staramy się, aby czytelnicy nie mieli do nas zastrzeżeń - mówi Joanna Moskal, która kieruje placówką od 1 stycznia 1975 r. W kolejnych latach pomagały jej w tym: Anna Mań, Teresa Sasińska, Leontyna Miłek, Irena Fularska, Marzena Sobczyk, a ostatnio Renata Wesołowska.
   W ciągu kilkunastu ostatnich lat czytelnicy biblioteki mieli okazję spotkać się z takimi pisarzami jak Julian Kawalec, Stanisław Pagaczewski, Elżbieta Zachenter-Spławińska, Jerzy Krasicki.
   Pracownicy biblioteki dokumentują od roku szczegółowo życie społeczne gminy, gromadząc wycinki z lokalnej prasy w kartotece regionalnej, a przeprowadzone przez nich akcje propagujące czytelnictwo przyczyniły się do wzrostu liczby korzystających ze zbiorów oraz liczby udostępnianych zbiorów. W 2003 r. w bibliotece zarejestrowano 1011 czytelników, którzy wypożyczyli łącznie prawie 15,5 tys. książek. (AF)
   Autor dziękuję pani Joannie Moskal za udostępnienie historii biblioteki w Nowym Brzesku.