Odcinek 17. DOBROWOLNY PÓŁMETEK. Z Zygmuntem Nowakowskim w poszukiwaniu krakowskiej „humanitas”…

„Przeważnie nawet świetne impresje moje wycinają skrzętni czytelnicy z gazety i wlepiają starannie do specjalnych albumów” – ujawniał we wstępie (pod bezpretensjonalnym tytułem „Autoreklama”) do pierwszej książkowej edycji swych felietonów (1931). Powtórzy to zaklęcie i w ostatniej autorskiej kolekcji trzydzieści dwa lata później: „…zdarza się jednak, że ktoś przez zapomnienie czy przez zwykłe lenistwo nie wytnie jakiegoś kawałka…”.

Arbitralna kompozycja Wydawnictwa Literackiego z 1975 roku przynosi łatwiznę. Henryk Markiewicz dokonał wyboru z wyborów. Wartość nowości posiadają teksty nieujęte w siedmiu przedwojennych wiązankach, a więc te z lat 1938–1939. Ostatni jednak zamieszczony „odcinek”, „Chybione bomby” wydrukowane w „Ikacu” 3 września – jak wiemy – ostatnim „krajowym” nie był.

Nadmieńmy tu, że wojna dla autora nigdy się nie skończyła.... W 1960 roku zwierzy się z Londynu Róży Celinie Otowskiej: „Tu już jest jesień, która napełnia mnie bezbrzeżnym smutkiem zawsze, a tym bardziej tutaj, w dwudziestym pierwszym roku wojny”.

Wycinki… Napiszę dalej – już z uśmiechem: kompletu tych komentarzy raczej nikt nie zgromadzi... Chciałbym je doprowadzić do końca roku – roku 130. jubileuszu urodzin naszego przewodnika. Znaleźliśmy się bodaj na półmetku serii i możemy pozwolić sobie chyba po raz pierwszy, wyjątkowo, na rozważenie pewnej kwestii „wewnętrznej”. Powstało redakcyjne pytanie, czy przy felietoniku, który liczy tylko około dwa tysiące znaków podawać źródła wykorzystanych cytatów? W edycji online zawsze one występują, w druku – tylko ostatnio udawało się je pomieścić. Wydaje mi się, że dla – idealnego mego, wymarzonego! – Czytelnika są ciekawe... Zaryzykuję i sondażowo zapytam – a co Państwo o tym sądzą? Czy ktoś „świetne impresje moje” wycina skrzętnie…

Cytaty: „Geografia serdeczna”, Warszawa 1931; „Lajkonik na wygnaniu. Felietonów sto i jeden (1950–1962)”, Londyn 1963; „Lajkonik. Wybór felietonów z lat 1931–1939”, oprac. H. Markiewicz, Kraków 1975; Listy Zygmunta Nowakowskiego do Róży Celiny Otowskiej z lat 1959–1963, wstęp, do druku podał J. Dużyk, „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie” 1994, R. 39.