Biecka biblioteka, dawniej synagoga, odkryła przed ekipą, która prowadzi tam prace konserwatorskie, nieznaną dotychczas dekorację stropu. Prace remontowe będą musiałby być na chwilę wstrzymane, ale za to, po zakończeniu, każdy będzie mógł na własne oczy zobaczyć zdobienia na suficie.
Synagoga w Bieczu powstała w połowie XIX wieku. W czasie II wojny światowej budynek został doszczętnie zdewastowany przez Niemców. W kwietniu 1942 roku powstało tam getto dla ludności żydowskiej z Biecza i okolic.
- Nieznane dotychczas malowidła zostały odkryte podczas prac konserwatorskich na ścianach dawnej sali modlitewnej - relacjonuje Mirosław Wędrychowicz, burmistrz Biecza. - Dokładnie, dekoracja znajduje się na stropie - dodaje.
Bo człowiek rodzi się delikatny niczym jagnię...
Co to jest? Żeby najprościej opisać, malowidła na sklepieniu, to nic innego, jak ramy, w których umieszczone zostały medaliony. Są one otoczone wstęgami i innymi roślinnymi motywami oraz stylizowaną rozetą z kwiatów. - Po wschodniej stronie, tam, gdzie niegdyś był Aron ha Kodesz, czyli szafa, w której przechowywana była Tora, ukazał się kolejny wymalowany medalion, a w nim dłonie złożone w geście błogosławieństwa - dodaje.
W pozostałych medalionach występuje cykl znaków zodiaku często pojawiający się w synagogach ze względu na związek z kalendarzem księżycowym, według którego ustalano daty świąt żydowskich.
Do tej pory, spod warstwy farby i gipsów, udało się odsłonić Skorpiona, Koziorożca, Raka i Byka oraz Bliźnięta. Tu ze względu na zakaz przedstawiania postaci ludzkiej w judaizmie występuje przedstawienie zastępcze. To para gołębi. Każdemu z przedstawień towarzyszy napis w języku hebrajskim.
Symbolikę takiego wystroju, opisuje na stronie Żydowskiego Instytutu Historycznego, Magdalena Sieramska.
Kiedy człowiek się rodzi, jest delikatny jak jagnię, Baran. Potem wyrasta na Byka, poznaje dobro i zło - Bliźnięta.
- Początkowo jest słaby i nieporadny jak Rak, później silny jak Lew. Gdy grzeszy (Panna) - Bóg sądzi jego winy na Wadze - opisuje wspomniana.
Jeśli mimo napominań, człowiek nie poprawia się, Bóg zsyła go do szeolu, gdzie ten ryje podziemne korytarze niczym Skorpion.
- Dzięki modlitwom żyjących, Bóg wydobywa go z gehenny i wystrzela naprzód jak strzałę (Strzelec). Obmyty czystą wodą z dzbana (Wodnik), człowiek staje się niewinny, jak nowo narodzone koźlę (Koziorożec) i wzrasta w szczęśliwości w raju, w części przewidzianej dla sprawiedliwych.Jest jak Ryba w wodzie - opisuje Sieramska.
Znaki zodiaku są, ale nie w każdej synagodze
Kompozycja malarska na stropie jest stosunkowo dobrze zachowana zwłaszcza w porównaniu do bardzo zniszczonej dekoracji ścian. - Na pewno, zrobimy wszystko, by odkryte malowidła ładnie wyeksponować - zapewnia Wędrychowicz.
Wbrew pozorom, znaki zodiaku w synagodze nie są niczym zaskakującym. - Podobny wystrój, jak ten odkryty w Bieczu, można oglądać choćby w Łańcucie - wyjaśnia nam Tomasz Pruchnicki, znawca tematyki żydowskiej. - O tym, jaki był stosowany w danej synagodze, decydowali rabini, którzy jej przewodzili - dodaje.
Wiele wskazuje na to, że na naszym terenie, bieckie zdobienia są jedyne. Nie było ich w Gorlicach, nie ma też w Bobowej.
We wspomnianym Łańcucie, zachowały się wszystkie znaki, co sprawia, że tamtejsza synagoga jest jedną z siedmiu w Polsce, w których można zobaczyć pełny cykl zodiakalny. Właśnie tam dodatkowo, przedstawiono wyobrażenia świąt żydowskich, które przypadają na okres, w którym występuje poszczególny znak zodiaku. Kto wie, być może Biecz dołączy do tej grupy.
Witold Król, szef nowosądeckiej delegatury wojewódzkiego konserwatora zabytków, bieckim znaleziskiem jest nieco zaskoczony. Przypomina, że jakieś dziesięć lat temu, w budynku prowadzone były badania na ewentualną obecność polichromii. Wtedy nic nie wskazywało, że na sufitach może się coś kryć.
- Na razie zajmiemy się odsłonięciem malowideł - zapowiada. - Zasadniczą konserwacją zajmiemy się później - dodaje.
ZOBACZ KONIECZNIE:
WIDEO: Barometr Bartusia. Piękna twarz polskiego kapitalizmu
Źródło: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze Miasto
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
