Koledzy zazwyczaj łaskawi dla rejenta

Notariusz powinien odpowiadać nie tylko za prawidłowość i zgodność z prawem umowy, ale też za sprawdzenie, czy strony rozumieją co podpisują. Historie Mieczysława Buły i Stanisławy Szymuli wskazują, że niekoniecznie tak było.

Rejent powinien odpowiadać również za to, czy podpisujący są tymi, za których się podają. Tu wystarczy przypomnieć niemal nagminny – pod koniec lat 90. i na początku minionej dekady – proceder przejmowania krakowskich kamienic przez oszustów, podszywających się pod byłych właścicieli. Wystarczyły fałszywe dokumenty. Notariuszom nikt nie stawiał z tego powodu zarzutów, bo "szczególna staranność” nie obejmuje obowiązku szczegółowych badań dokumentów.

W postępowaniach dyscyplinarnych rejenci zazwyczaj odpowiadają za naruszenie tajemnicy zawodowej, za podjęcie zajęcia, które przeszkadza w wykonywaniu obowiązków lub za niepłacenie składek na samorząd notarialny. Najsurowsze kary – wydalenia z zawodu – są orzekane bardzo rzadko. Za rażące, wielokrotne uchylanie się od obowiązków, czyli na przykład za nieodprowadzanie opłat sądowych czy podatku pobieranego przy sporządzaniu aktu notarialnego. Za spóźnienia – najczęściej sądy dyscyplinarne orzekają tylko kary pieniężne.

Najgłośniejszą w ostatnich latach była kara dla notariusza, który wystąpił wbrew interesowi swojej grupy. Sporządził akt notarialny za symboliczną złotówkę, za co sąd dyscyplinarny ukarał go upomnieniem. Pomogła dopiero kasacja – na jego korzyść – ministra sprawiedliwości. Sprawa trafiła na posiedzenie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego. Sędziowie uznali, że notariusz może jednak zrezygnować z taksy.