Plac Centralny: budynki do rejestru zabytków

– Plac Centralny był najważniejszym elementem kompozycji Nowej Huty, budynki przy nim mają szczególnie dopracowane elewacje, pomieszczenia na parterze – bogate wyposażenie – wymienia wojewódzki konserwator zabytków Jan Janczy­kowski.

Postanowił on wpisać do rejestru zabytków stojące przy pl. Centralnym budynki: os. Centrum A-1, B-1, C-1 i D-1. Procedura trwa. Jeśli nie będzie uwag ze strony użytkowników, wpis może nastąpić już w kwietniu tego roku.

Obecnie w rejestrze nie ma żadnych indywidualnych zabytków socrealistycznej Nowej Huty – na liście jest tylko układ urbanistyczny tej dzielnicy.

Wpis do rejestru ma chronić elewacje budynków, których m.in. nie będzie można docieplać styropianem – ze względu na bogatą dekorację.

– Te elewacje trzeba remontować, są brudne, szare. Wpis do rejestru ułatwi uzyskanie funduszy – użytkownicy będą mogli starać się o pieniądze na renowacje z budżetu miasta oraz Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa – mówi Jan Janczykowski. Dodaje, że powinny zostać przywrócone attyki wieńczące budynki – pozostały po nich tylko słupki, między którymi pierwotnie były tralki. Gdyby doszło do remontu, konserwator będzie sugerował ich przywrócenie.

Gdy chodzi o prywatne mieszkania, wpis nie będzie dla ich mieszkańców uciążliwy, nie ograniczy remontów i zmian wewnątrz. Jedynie okien nie będzie można wymienić na dowolne, ponieważ cała elewacja musi wyglądać jednolicie.

Z ograniczeniami trzeba się liczyć w lokalach użytkowych na parterach. W części z nich konserwator chce chronić oryginalne wyposażenie, np. żyrandole, lady, regały. Być może niektóre, ozdobne i efektowne klatki schodowe też zyskają ochronę.

Jan Janczykowski chciałby możliwie szybko wpisać do rejestru kolejne nowohuckie obiekty: Teatr Ludowy, dawne kino Światowid, a także Centrum Administracyjne kombinatu.

[email protected]