Plomby, licówki, korony

   Wygląd twarzy i harmonia jej rysów w dużym stopniu zależą od stanu zębów przednich. Nieprawidłowości mogą być wrodzone lub nabyte - związane z urazami, zaniedbaniami pacjenta, powikłaniami czy też błędami leczenia zachowawczego, ortodontycznego lub protetycznego.
   - Na wygląd twarzy - wyjaśnia stomatolog dr Barbara Książkiewicz-Jóźwiak z krakowskiego Studia Stomatologii Estetycznej - mają wpływ wielkość, kształt, kolor zębów, ich ustawienie, przebarwienia będące wynikiem próchnicy czy nieestetycznych wypełnień albo leczenia kanałowego; istotny wpływ mają również nieprawidłowo wykonane uzupełnienia protetyczne. W jaki sposób usunąć te nieprawidłowości i poprawić estetykę zębów? Metody leczenia są różne i uzależnione od stopnia uszkodzenia lub wielkości wady. Nigdy jednak leczenie z punktu widzenia estetyki nie jest łatwe. - Moim zdaniem - dodaje dr Książkiewicz - o zadowalającym efekcie estetycznym można mówić wtedy, gdy ząb sztuczny lub ząb, w który ingerowaliśmy, np. plombując go lub zakładając licówkę, tak perfekcyjnie imituje ząb naturalny, że w istocie nie można odróżnić jednego od drugiego.

Domalować pęknięcie

   Niewielkie ubytki w zębach przednich można leczyć metodami zachowawczymi, czyli zakładając plomby. Proponowana przez producentów gama kolorów materiałów do wypełnień ubytków nie stwarza obecnie większych problemów z ich doborem. Inny rodzaj materiału używany jest do odtwarzania zębiny, a inny do bardziej przeziernego szkliwa. Nie bez znaczenia jest również podkład, który zakłada się na ostateczne wypełnienie. - Podkład ochrania miazgę zęba, stanowi system klejący, poprawiający utrzymanie wypełnienia, ale także ma wpływ na jego kolor. Zastosowanie nieodpowiedniego, nieprzeziernego podkładu przy płytkich ubytkach, psuje efekt końcowy, nawet przy bardzo starannie dobranym kolorze. W trudnych przypadkach można użyć specjalnych farb, dzięki którym wykonuje się sztuczne pęknięcia szkliwa, przyciemnienie szyjki itp., po to, aby w jak największym stopniu upodobnić ząb do zębów naturalnych - zdradza tajemnice stomatologii estetycznej dr Barbara Książkiewicz-Jóźwiak.

Naturalny połysk i gładkość

   Stomatolog posiada obecnie do dyspozycji wiele kształtek, formówek, pasków, krążków i gumek, które umożliwiają nie tylko odtworzenie prawidłowego kształtu zęba, jego punktów stycznych z zębami sąsiednimi, ale także naturalnego połysku i gładkości zęba. Dobre efekty estetyczne osiąga się, stosując metody zachowawcze do leczenia niewielkich urazów zębów przednich lub też bardzo nieznacznych ich przebarwień. Przy nieznacznych przebarwieniach pokrywa się przednią powierzchnię zęba warstwą materiału kompozytowego, tworząc tzw. licówkę. Licówkę wykonuje się podczas jednej wizyty za pomocą specjalnie dobranej formówki. Jeżeli jednak przebarwienia są większe, to żaden przezierny materiał ich nie zasłoni, a ciemny kolor albo będzie przebijał przez licówkę, albo warstwa materiału będzie grubsza. - W obydwu przypadkach nie uzyskamy zadowalającego efektu estetycznego - wyjaśnia stomatolog.

Licówki

   Większe ubytki zębów przednich muszą być leczone protetycznie za pomocą licówek, koron, mostów porcelanowych lub implantów. Wszystkie uzupełnienia protetyczne zawsze wymagają najpierw przygotowania przez lekarza, a potem, na podstawie wycisków, praca jest wykonywana w laboratorium. Najlepszy lekarz nie uzyska dobrego efektu estetycznego pracując ze złym technikiem. - I odwrotnie - dodaje dr Książkiewicz-Jóźwiak - żaden, nawet najbardziej uzdolniony technik, nie jest w stanie wykonać ładnej pracy, jeżeli lekarz wcześniej nie przygotuje dobrze zębów i nie pobierze dobrze wycisków...
   Licówki porcelanowe są cieniutkimi listkami porcelany, przyklejanymi specjalnym klejem do przygotowanego w policzkowej części zęba łożyska. Jednak efekt nie będzie zadowalający, jeżeli ząb jest przebarwiony, ponieważ jego kolor będzie przebijał przez warstwę porcelany. Również duże wypełnienia od strony podniebiennej uniemożliwiają wykonanie licówek porcelanowych, bowiem po zebraniu przednich warstw zęba, praktycznie nie ma już do czego ich przykleić.

Korony

   Na bardziej zniszczone zęby wykonuje się korony (pokrywają cały ząb). Najlepszym, najtrwalszym, najbardziej obojętnym dla jamy ustnej materiałem jest porcelana. Niekiedy wykonuje się korony z samej porcelany; efekt estetyczny jest znakomity, ale korony takie nie są zbyt trwałe i podobnie jak licówki, ze względu na przezierność, nie można stosować ich na zęby przebarwione. Dlatego też zwykle napala się porcelanę na wewnętrzną czapeczkę. Materiał, z którego najlepiej jest wykonać czapeczkę jest przedmiotem ciągłych badań, tym bardziej że to właśnie on decyduje o trwałości, przezierności, barwie, czyli o całym efekcie estetycznym, ponadto wpływa także na jamę ustną i organizm.
   Jak wyjaśnia stomatolog - porcelanę napala się na stopy wysokotopliwe, przy czym bardzo ważne jest, aby nie zawierały one niklu; na stopy półszlachetne srebropalladowe lub stopy złota z platyną. - Przy tych metodach - mówi dr Barbara Książkiewicz-Jóźwiak - wewnętrzną, metalową czapeczkę wykonuje się metodą tradycyjną, czyli najpierw modeluje się ją z wosku, a następnie odlewa. Najlepsze są stopy złota z platyną, gdyż działają leczniczo na całą jamę ustną. Obecnie dużą popularność zdobywa tytan, który jest biokompatybilny i obojętny dla organizmu.
   Coraz częściej wykonuje się korony Procera AllCeram - biała, ceramiczna Procera AllCeram zastąpiła metalowy szkielet korony. Procera posiada dokładne dopasowanie dzięki technice skanowania i obróbki komputerowej. Na nią napala się porcelanę. Bardzo dobrze też naśladuje naturalne zęby i jest bardziej wytrzymała niż korona wykonana z samej porcelany.
   Nowoczesne leczenie protetyczne wykorzystuje do wykonywania koron licowanych porcelaną elementy galwaniczne ze złota rafinowanego w technice galwanoformingu. W procesie elektrolizy powstaje czapeczka z 99,9-proc. złota. Jest bardzo precyzyjna, dopasowana, biokompatybilna, nie wymaga znacznego szlifowania zębów, a ze względu na ciepły kolor złota i wysoki udział procentowy ceramiki, daje bardzo dobry efekt estetyczny.

Mosty i implanty

   Opisane metody leczenia dotyczą pełnych łuków zębowych. Przy brakach zębów w odcinku przednim istnieją właściwie dwie alternatywne metody leczenia: wykonanie mostu, co wymaga oszlifowania zębów bocznych (czyli w przypadku, gdy są to zęby ładne i zdrowe, wiąże się to z ich okaleczeniem) lub wprowadzenie implantu, czyli sztucznego korzenia, a na nim wykonanie niezależnej odbudowy.
   Obecnie wprowadzenie implantu jest zabiegiem prostym, natomiast coraz większą uwagę zwraca się na końcową estetykę zabiegu: przebieg girlandy dziąsłowej i odtworzenie brodawki przysiecznej, linii szyjki przyszłego zęba tak, aby była na tej samej wysokości, co analogicznego zęba po drugiej stronie łuku zębowego.
   - Stosunkowo proste, pod względem estetycznym, jest wykonanie koron na 4 lub 2 siekacze - przekonuje dr Jóźwiak. - Prawdziwym wyzwaniem zarówno dla lekarza, jak i technika jest wykonanie korony na pojedynczy, przedni ząb tak, by wyglądał on naturalnie. Ja osobiście, pracując ze znakomitym technikiem, dobieram jedynie bazę kolorystyczną. W laboratorium technik, po przygotowaniu części wewnętrznej, napala porcelanę przy pacjencie, wielokrotnie sprawdzając efekt w jego ustach. Często poświęca na to wiele godzin, ale dzięki temu końcowy efekt estetyczny jest niemal stuprocentowy, a zadowolony pacjent jest największą satysfakcją zarówno dla lekarza, jak i technika.
    (DD)