Po co nam pamięć?

Marcin Wolski: SPRAWKI Z WARSZAWKI

Aby określić, kim jesteśmy, potrzeba współrzędnych – poziomu i pionu. Czasu i przestrzeni. Tylko po co określać to w świecie, w którym liczy się czas teraźniejszy i ewentualnie przyszły, w cywilizacji uników wobec wszystkiego, co sprawia problemy. Te, poczynając od niebezpiecznych zjawisk społecznych (np. emigranci z kultur obcych i wrogich), po kłopotliwą przeszłość, są najczęściej ignorowane. Jeśli nie można napisać wspólnego podręcznika historii angielsko-francuskiej czy angielsko-niemieckiej, może nie uczmy jej w ogóle? (Są już takie projekty). W imię dobrosąsiedzkich stosunków – precz z Wilhelmem Zdobywcą, Joanną d’Arc, Napoleonem czy Wellingtonem...

Chociaż nie sądzę, żeby był możliwy barter z Rosją na zasadzie: "Wy przestajecie świętować rocznicę wypędzenia Polaków z Moskwy, my damy sobie spokój z Cudem nad Wisła”.

A jaki będzie efekt takiej tendencji? Zapewne część ludzi zacznie uczyć się historii pokątnie i trzeba będzie wprowadzić kary za "filohisto-rycyzm” i nagrody za "historiofobię”?

Obsesją współczesnej cywilizacji Zachodu jest walka z każdym rodzajem bólu, również psychicznego – stąd pomysły na bezstresowe wychowanie dzieci, poprawność polityczną i redukowanie wszystkiego, co może powodować dyskomfort. Historia naturalnie jest bardzo dyskomfortowa – sympatyczni mieszkańcy "wspólnego europejskiego domu” parę pokoleń temu wyrzynali się nawzajem, dzisiejsi równi obywatele pochodzą albo od uciskanych, albo od uciskających, a zapewne zaledwie 50 pokoleń temu wszyscy byliśmy kanibalami. I po co o tym pamiętać? Myślenie boli. A uszlachetniająca funkcja cierpienia musi zniknąć razem z chrześcijaństwem!

A to, że historia, która – jak wiadomo – jest nauką na błędach, rzadko kiedy kogo uczy, a już szczególnie polityków, potwierdza tylko jej nieprzydatność. A kiedy może być powodem narodowej dumy, staje się wręcz niebezpieczna. Zresztą znajdźcie mi dziś młodego, obiecującego polityka, który potrafi odróżnić bitwę pod Cedynią od bitwy pod Cecorą!