Pod znakiem cyrkla i węgielnicy

Sekretny Londyn

Freemasons Hall, czyli siedzibę loży masońskiej, odnajdziemy w ścisłym centrum Londynu, w sąsiedztwie Covent Garden. Zwiedzić może ją każdy.

Masoński pomnik pokoju

To trzecia siedziba londyńskiej loży masońskiej w tym miejscu. Pierwszą wybudowano w 1775 r. Oprócz miejsca spotkań wolnomularzy pełniła także rolę ważnego centrum kultury z bogatym programem ogólnie dostępnych koncertów, balów i wieczorów literackich. Po nabyciu - w 1860 r. - przyległych terenów wzniesiono nowy budynek; w części był adaptacją wcześniejszej siedziby. Jednak pogarszający się stan techniczny, zwłaszcza po pożarze pod koniec XIX wieku, sprawił, że trzeba go było rozebrać.
W 1925 r. ogłoszono wielki międzynarodowy konkurs architektoniczny na projekt nowej siedziby. Z ponad stu prac, które napłynęły, wybrano projekt dwóch londyńskich architektów H.V. Ashley'a i F.W. Newmana. Zrealizowany w latach 1927-1933, miał upamiętniać ponad 3 tysiące wolnomularzy, którzy zginęli podczas I wojny światowej. Początkowo nazywano go nawet "masońskim pomnikiem pokoju", jednak po wybuchu II wojny światowej nazwa ta wyszła z użycia.
Obecnie Freemasons Hall uważany jest za jedyny budynek w Londynie, wzniesiony w stylu art déco, który nie uległ żadnym przebudowom i pełni pierwotną funkcję. Jego charakterystyczna, masywna fasada z wapienia zwanego "kamieniem portlandzkim" dominuje w okolicach Covent Garden.

Fartuch i młotek

Zwiedzanie warto rozpocząć od muzeum. Wprowadzi nas bowiem w historię, zwyczaje oraz rozbudowaną symbolikę wolnomularstwa. Zgromadzone eksponaty uważane są zaś za najwspanialszą na świecie kolekcję poświęconą masonerii.
Znajduje się tu przebogaty zbiór biżuterii, sreber, ceramiki, a także innych przedmiotów używanych podczas rytuałów. Wiele z nich zdobi skrzyżowany cyrkiel i węgielnica (przyrząd do wyznaczania kąta prostego) - najbardziej znany symbol masonerii. Nie brak też pamiątek po znanych wolnomularzach. Jest tu np. strój ceremonialny Winstona Churchilla, fartuch wielkiego mistrza (późniejszego króla Edwarda VII), a także młotek królowej Victorii. Dla bardziej zainteresowanych tematem dostępna jest także biblioteka oraz archiwum. Można też poznać zakamarki tego niezwykłego budynku. Wycieczka po Freemasons Hall - w dni powszednie - wyrusza co godzinę.

Filmy i teledyski

Ogromne, wykonane z brązu drzwi, których jedno skrzydło waży ponad tonę, prowadzą do centralnego miejsca budynku. Jest nim monumentalna sala (długa na 40 m, szeroka na prawie 30 m), z charakterystyczną posadzką w biało-czarną szachownicę, która może pomieścić 1700 osób.
To tutaj cztery razy w roku odbywają się posiedzenia wielkiej loży. Na podwyższeniu znajduje się tron wielkiego mistrza. Gdy sala pełni inne funkcje - co zdarza się coraz częściej - jest on wynoszony. Organizowane są tutaj imprezy promocyjne, pokazy mody, kręcone teledyski i reklamy. Sala zagrała także w filmach (m.in. "Autostopem przez Galaktykę", "Johny English" i "Nagi instynkt 2").
W budynku znajduje się także kilkanaście mniejszych lóż. I do nich można również zajrzeć, o ile nie odbywa się akurat spotkanie... PAWEŁ KUBISZTAL
Fot. autor

Freemasons Hall

60 Great Queen Street, pn.-pt. godz. 10-17, wstęp wolny.