Podhalańscy gazdowie grożą blokadą ruchu na zakopiance

Górale nieprzypadkowo wybrali czas i miejsce protestu. Na zakopiance w długi weekend majowy zawsze jest ogromny ruch. Desperacki krok podhalańskich gospodarzy to efekt słabszego niż w latach poprzednich wiosennego skupu jagniąt, które miały trafić na wielkanocne stoły do Włoch. Potwierdzają ten fakt zarówno Kazimierz Furczoń, który prowadził skup w Leśnicy Groniu, jak Jan Janczy z Regionalnego Związku Hodowców Owiec i Kóz w Nowym Targu.

- W tym roku myśleliśmy, że sprzedamy ok. 13 tysięcy sztuk jagniąt. Poszło ok. 11 tysięcy - mówi Janczy. Wszystkiemu winne są późne święta. Włosi najchętniej kupują jagnięta o wadze ok. 10-11 kg. Tymczasem młode owieczki na Podhalu mą już ok. 15 kg.

Gospodarze mogą teraz sprzedać je komuś innemu (choć chętnych na razie nie widać) albo zostawić w gospodarstwach. Problem jednak w tym, że jeśli zwiększy się pogłowie owiec, zwłaszcza z gatunków zagrożonych, Unia Europejska obetnie dopłaty do ich hodowli. Te wynoszą rocznie od ok. 120 do 320 zł za sztukę. Stawka uzależniona jest od gatunku hodowanej owcy.

- Dlatego najlepszych wyjściem były ubój w domu na własny użytek lub drobny handel - mówią gazdowie. Jednak zgodnie z przepisami nie da się tego robić.

- Zwykły gazda nie ma prawa zabić sam w domu jagnięcia - wyjaśnia Barbara Zelek, powiatowy inspektor weterynaryjny w Nowym Targu.- Od tego są ubojnie. Tak zarządził ustawodawca.

Według przepisów gospodarz musi oddać zwierzę do ubojni i na drugi dzień przyjechać po mięso. To kosztuje. Za jedną owieczkę trzeba zapłacić 37 zł. Do tego - według przepisów - gospodarz powinien wieźć zwierzęta w wozach do tego przystosowanych, a odbierać mięso samochodem z chłodnią. Jeśli nie posiada takiego sprzętu, za transport trzeba zapłacić.

- Ubojnie kosztują tyle, że hodowla jest nieopłacalna. Sami też nie możemy sobie zabić jagnięcia i go zjeść, bo za "nielegalne zabicie" grożą mandaty - lamentuje Kazimierz Furczoń. Kary wahają się od 100 zł aż do 2 000 zł. W 2013 r. inspektorat weterynarii w powiatach tatrzańskim i nowotarskim nałożył z tego tytułu aż 300 mandatów.

- Przepisy mamy, jakie mamy i gazdowie powinni ich przestrzegać - mówi stanowczo Barbara Zelek.

- Dlatego uważamy, że wzorem innych krajów w Unii Europejskiej górale z Podhala powinni mieć możliwość ubijania zwierząt samemu. To tzw. ubój gospodarski - mówi Furczoń.

Majowym protestem na zakopiance hodowcy owiec chcą wymóc na rządzących zmianę przepisów. - Namawiam swoich kolegów baców i gazdów hodujących owce, byśmy w weekend majowy wyszli ze swoimi stadami na zakopiankę - mówi góral z Leśnicy.

- Jeśli zablokujemy drogę i pokażą to media, to być może w Warszawie ktoś wreszcie się opamięta i przestanie dobijać górskiego rolnika. Moim zdaniem problem hodowców owiec jest równie istotny, co hodowców świń, którzy stracili rynek rosyjski. Ten drugi problem jest jednak nagłośniony.