Podziemia przyciągną do Nowej Huty? Jest zielone światło

Wykonane na zlecenie Muzeum PRL-u „Studium uwarunkowań dla realizacji trasy turystycznej po schronach Nowej Huty” to początek dyskusji nad możliwym kształtem trasy szlakiem podziemnych budowli, które miały chronić ludność na wypadek wojny.

Na razie stworzono trzy wersje tras i sposobów na przedstawienie schronów, których na terenie dzielnicy jest ok. 250. - To propozycje funkcjonalne. Podstawą ich był podział na Kraków stary i nowy. Wielowarstwowa tkanka miejska starego Krakowa istnieje w relacji z jego podziemnym muzeum pod Rynkiem Głównym. Taką samą relację możemy zastosować przy Nowej Hucie i jej schronach. Zestawienie będzie intrygujące - wyjaśnia autor studium, dolnośląski architekt Radosław Żubrycki.

Do trzech razy sztuka

Pierwsza propozycja to klasyczna trasa turystyczna, na której mogą znaleźć się schrony pod Muzeum PRL-u (dawnym kinem Świt), Szpitalem im. S. Żeromskiego, Teatrem Ludowym oraz Centrum Administracyjnym kombinatu, w tym unikatowy schron w budynku S, w którym znajdowało się Stanowisko Dowodzenia Kombinatem w przypadku zagrożenia. Są to obiekty cenne nie tylko w skali regionu, ale i kraju, w których zachował się oryginalny wystrój. Drugą koncepcję trasy nazwano „Obrona cywilna 2.0”. Dzięki niej będzie można zwiedzić wybrane schrony, a każdy z osobna funkcjonowałby jako centrum warsztatowo-kulturalne. Trzeci pomysł nazwano „Okna czasoprzestrzenne”. Zakładałby on zwiedzanie jednego obiektu (Muzeum PRL-u). Tam, za pomocą multimediów, odwiedzający zostanie wirtualnie „wprowadzony” do pozostałych schronów.

Koncepcje różnią się między sobą nie tylko kosztami wykonania, ale i możliwymi zyskami do osiągnięcia oraz stopniem scentralizowania.

Nowa Huta musi być zrewitalizowana

Kosztowne może być m.in. zaadaptowanie trasy wycieczkowej zgodnie z wymogami bezpieczeństwa. Inicjatywa ma jednak szansę stać się unikalną atrakcją nie tylko dla miłośników turystyki militarnej czy też zagranicznych turystów, ale również dla mieszkańców samej Nowej Huty. Opracowanie trasy to jednak tylko połowa sukcesu.

- Bez względu na to, który pomysł zostanie wybrany, żadna trasa turystyczna nie obroni się, jeśli Nowa Huta nie zostanie poddana rewitalizacji. To tylko jeden z elementów zachęcających, żeby w Nowej Hucie zostać na dłużej - podkreśla radny Tomasz Urynowicz. W zeszłym roku razem z Forum Mieszkańców Nowa Huta OdNowa wyszedł z inicjatywą stworzenia trasy „Podziemna Nowa Huta”. Dzięki tym staraniom prezydent Krakowa wprowadził właśnie autopoprawkę do budżetu na 2016 r. - Znalazły się środki na dalsze prace nad „Podziemną Nową Hutą” - podkreśla radny Tomasz Urynowicz.

Zielone światło dla trasy daje też Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków. - Uczynienie z tych obiektów atrakcji turystycznych to zabieg skomplikowany, ale udało się to już w Szczecinie i w Świnoujściu - mówi Jan Janczykowski. - W studium zabrakło mi danych, ile obiektów mamy i jak cenne one są. Taki spis powinien być jak najszybciej wykonany. Według mnie druga wersja trasy jest najciekawsza.

W przyszłym roku rozpoczną się prace nad studium wykonalności trasy. W budżecie miasta zapewniono na ten cel pół miliona złotych. W dyskusję nad kształtem trasy włączeni zostaną także mieszkańcy dzielnicy.