Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Podziemny „Olbrzym” w Górach Sowich wciąż skrywa tajemnice. Sudety czekają na odkrycie

Marek Długopolski
Masa betonu, poszarpane wybuchami skały, potężne podziemne hale, tajemnicze sztolnie, zalane chodniki, tory wiodące donikąd, zardzewiałe zbrojenia, tony skamieniałego cementu - tak wygląda dziś „Riese” („Olbrzym”), gigantyczny podziemny kompleks w Górach Sowich.

Choć od zakończenia II wojny światowej minęło ponad 70 lat, wciąż niewiele wiadomo o jego przeznaczeniu. Do czego miały służyć olbrzymie hale i tunele skryte pod grubą warstwą skał i betonu?

Podziemny „Olbrzym”

Kwatera główna Hitlera, olbrzymia fabryka zbrojeniowa, supertajne laboratoria, ośrodek produkcji cudownej broni… - fakty i mity przeplatają się w Górach Sowich. Jedni twierdzą, że pod ziemią szykowano miejsce pracy dla 20 000 osób, inni wspominają o 40 000.

Plany budowy kompleksu tworzono w berlińskiej pracowni prof. Herberta Rimpla. Prace oficjalnie rozpoczęły się 1 listopada 1943 r. w pobliżu Jedliny-Zdroju, wtedy Bad Charlottenbrunn. Należy jednak pamiętać, że są też tacy pasjonaci historii, którzy twierdzą, że roboty trwały tutaj już w 1942 r.

Gigantyczne tunele miały powstać w górach: Wolfsberg (Włodarz), Saalberg (Jedlińska Kopa), Mittelberg (Dział Jawornicki), Mulenberg (Moszna), Säuferhöhen (Osówka), Ramenberg (Soboń), Schindelberg (Gontowa), a także pomiędzy Wüstewaltersdorf (Walimiem) a Dorfbach (Rzeczką).

Wszystko dla „Olbrzyma”

- Przedsięwzięcie „Olbrzym” otrzymało najwyższy priorytet w III Rzeszy - informuje Stowarzyszenie Riese. Przeznaczono na niego wielkie środki.

O skali wydatków niech świadczą m.in. wyliczenia Alberta Speera, ministra uzbrojenia i amunicji III Rzeszy, które przesłał Adolfowi Hitlerowi w 1944 roku. Z jego pisma wynika, że budowa schronów w Wilczym Szańcu koło Kętrzyna kosztowała 36 mln niemieckich marek, na schrony w Pullach koło Monachium wydano 13 mln RM, a na kompleks „Riese koło Bad Charlottenbrunn - 150 mln RM”.

W 1944 roku Olbrzym wchłonął oficjalnie 28 000 ton stali i cementu. - To więcej niż w całym 1944 roku poszło na budowę schronów przeciwlotniczych dla ludności cywilnej w Niemczech – przypomina Stowarzyszenie Riese.

Zamek Książ

W wielki podziemny kompleks miała także zamienić się skała, na której stał Zamek Książ. Niektórzy twierdzą, że malownicza warownia miała zostać zamieniona w kwaterę główną Hitlera, inni wspominają o dostosowywaniu zamku do potrzeb kancelarii III Rzeszy. Wielu badaczy tajemnic II wojny światowej skłania się jednak ku tezie, że miał on być sercem kompleksu podziemnych fabryk.

Brabant 1 – za tym kryptonimem kryło się wszystko to, co działo się w warowni od 1943 r. Przez dwa lata wykuto tu blisko kilometrową sieć tuneli, komór i szybów, połączonych z zamkowymi piwnicami.

Pierwszy poziom znajduje się 15 m poniżej gruntu, a drugi około 53 m pod dziedzińcem.
Podziemną część kompleksu z zamkiem łączyły windy. Jedną z nich można było dostarczać na dziedziniec m.in. samochody. Do podziemnego dworca miała prowadzić linia kolejowa (niektórzy twierdzą, że były dwa tunele – główny i zapasowy). Czy pod Zamkiem Książ wszystko już odkryto? Tego również nie wiadomo. W jego podziemiach ma kryć się Bursztynowa Komnata, złoto Wrocławia, dzieła sztuki zrabowane przez Niemców… Warto tylko wspomnieć, że prace na zamku miały trwać do 1950 roku…

Nieodkryte tajemnice

W sumie w Górach Sowich planowano wydrążyć co najmniej 200 tys. m sześc. tuneli! Ile zdołano zrobić? Tego nikt nie wie. Przypuszcza się, że do tej pory nie udało się odkryć nawet połowy. Część została wysadzona, niektóre zamurowane i zamaskowane. Nie wiadomo też co wywieźli Rosjanie, buszowały w ich również polskie służby specjalne.

Włodarz, Osówka, Rzeczka, Jugowice, Soboń, Gontowa, Zamek Książ… Coś przeoczono, czegoś jeszcze nie odkryto? Wiele wskazuje na to, że jeszcze nie raz usłyszymy o Górach Sowich.

ZOBACZ KONIECZNIE:

WIDEO: Mówimy po krakosku

Autor: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze Miasto

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski