Polscy biskupi są coraz młodsi

Spośród 148 biskupów, tworzących polski Episkopat, 30 to osoby mające mniej niż 60 lat. Siedmiu z nich ma po czterdzieści kilka.

W grudniu jednym z biskupów pomocniczych archidiecezji katowickiej został 47-letni Adam Włodarczyk. W listopadzie papież mianował biskupem ks. prof. Henryka Wejmana, który ma 55 lat. „Młodzieńcami” – biorąc pod uwagę tradycję Kościoła – są dwaj z trzech biskupów pomocniczych archidiecezji krakowskiej. Bp Damian Muskus ma 47 lat, a bp Grzegorz Ryś w lutym skończy 51.

W tym roku będzie przerwa w procesie odmładzania polskiego episkopatu. Wiek emerytalny osiągnie tylko jeden hierarcha. W październiku 75 lat skończy bp Paweł Cieślik, wikariusz generalny diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.

Najmłodszy prymas w Europie
Papież Franciszek rozpoczął proces odmładzania Kościoła nad Wisłą niemal zaraz po tym, jak został wybrany na następcę św. Piotra.

Od tego czasu na emerytury odeszło kilkunastu hierarchów, 15 proc. składu Konferencji Episkopatu Polski. Na miejsce biskupów emerytów przyszli młodzi, a nawet bardzo młodzi księża. Np. 75-letniego bp. Tadeusza Rakoczego z diecezji bielsko- -żywieckiej zastąpił o 20 lat młodszy bp Roman Pindel.

Dla niektórych zaskoczeniem była nominacja w maju ub. roku 49-letniego bp. Wojciecha Polaka na metropolitę gnieźnieńskiego i prymasa Polski. Zastąpił abp. Józefa Kowalczyka.

Bp Polak jest najmłodszym prymasem w Europie. W 2003 roku, gdy przyjmował sakrę biskupią, był najmłodszym członkiem Konferencji Episkopatu Polski i najmłodszym biskupem na świecie.

Papież przyjmuje rezygnacje 75-latków...
Do niedawna było niemal normą, że papież prosił biskupa przechodzącego na emeryturę, aby jeszcze przez jakiś czas pełnił obowiązki. Tak było choćby w przypadku kard. Józefa Glempa, który 75 lat skończył w 2004 r., ale metropolitą warszawskim był do stycznia 2006 r. Z kolei kardynał Franciszek Macharski w Krakowie rządził aż do 78. roku życia.

Z tą praktyką zerwał już Benedykt XVI, który przyjmował rezygnację z urzędu niemal natychmiast po osiągnięciu przez biskupa wieku emerytalnego i w ciągu kilku miesięcy wyznaczał następcę. Na przykład biskup Stanisław Stefanek z Łomży 75. urodziny obchodził w maju 2011 r., a już w listopadzie papież przyjął jego rezygnację i mianował biskupem tej diecezji ks. Janusza Stepnowskiego, który miał wówczas 53 lata.

Według prawa kanonicznego, biskup, po ukończeniu 75 lat, musi złożyć rezygnację z zajmowanego urzędu. Papież Franciszek z reguły ją przyjmuje. Zainteresowanego informuje o tym w ciągu 3 – 6 miesięcy za pośrednictwem nuncjusza apostolskiego. W 2014 roku kilku polskich hierarchów przeszło w przepisowym terminie na emeryturę. Jednym z ostatnich był krakowski biskup Jan Zając.

...ale czasem robi wyjątki od reguły
27 kwietnia 2014 r. rezygnację z pełnionej funkcji złożył na ręce papieża kard. Stanisław Dziwisz. Jednak wiele wskazuje na to, że Franciszek nie zamierza zwalniać kard. Dziwisza z obowiązków metropolity.

– To wyraz szacunku i zaufania, jakim papież darzy byłego sekretarza Jana Pawła II. Papież docenia też starania kardynała o godne przyjęcie młodych chrześcijan świata w 2016 roku w Krakowie. Wszyscy wiedzą, że to inicjatywa metropolity i to właśnie on stoi na czele komitetu organizacyjnego – mówi jeden z księży pracujących w Watykanie.

Metropolita krakowski, jak mówią księża z jego najbliższego otoczenia, jest w bardzo dobrej formie. – Nie pozwala sobie na chwile słabości, nawet gdy trochę niedomaga, co zdarza się niezwykle rzadko. A często po dniu pełnym obowiązków duszpasterskich, mniej lub bardziej oficjalnych wizyt, my, młodzi dosłownie padamy z nóg, a ksiądz kardynał po wieczornym nabożeństwie znów zabiera się do __pracy – opowiada jeden z pracowników kurii.

Kto może być następcą kardynała Dziwisza
Już od jakiegoś czasu trwają medialne spekulacje, kto mógłby zastąpić kard. Dziwisza.

Wśród potencjalnych następców obecnego metropolity krakowskiego wymienia się kard. Stanisława Ryłkę – szefa Papieskiej Rady ds. Świeckich, który w Watykanie czuwa nad przygotowaniami do ŚDM oraz bp. Grzegorza Rysia. Wtajemniczeni twierdzą, że ten pierwszy raczej doczeka emerytury w Watykanie, bo w 2016 r. będzie miał już 71 lat. Większe szanse daje się więc biskupowi pomocniczemu archidiecezji krakowskiej Grzegorzowi Rysiowi.

Są też, rzadziej wymieniani, ale w opinii dobrze poinformowanych, inni, równie mocni kandydaci. To pochodzący z archidiecezji krakowskiej bp Józef Guzdek, biskup polowy Wojska Polskiego, abp Konrad Krajewski – jałmużnik papieski i ks. prałat Paweł Ptasznik.

Ten ostatni, rocznik 1962, to urodzony 6 km od Wieliczki wysoki rangą urzędnik Kurii Rzymskiej. Kierownik Sekcji Polskiej watykańskiego Sekretariatu Stanu, bliski współpracownik Jana Pawła II i kolejnych papieży. Bardziej niż nad Wisłą znany w Rzymie, gdzie pełni funkcję rektora kościoła św. Stanisława Biskupa Męczennika i duszpasterza polskiej emigracji. Bywa ciepło przyjmowany w Polsce, w Krakowie, bo jest zaprzyjaźniony z polskimi hierarchami i przez nich ceniony. A wiadomo, że kandydatów na ordynariuszy poszczególnych diecezji przedstawia nuncjusz apostolski po konsultacji z biskupami w danym kraju.