Powrót z socjalizmu

     W rosyjskiej telewizji trwa bezprecedensowa kampania reklamowa, której celem jest zachęcenie obywateli do... płacenia podatków. Tymczasem zgodnie z nowym wariantem rządowego projektu Kodeksu Podatkowego, obciążenia mają być mniejsze niż dotychczas. Według wiceministra finansów, Olega Wjugina, wpływy z podatków powinny wynosić 13-14 proc. Produktu Krajowego Brutto rocznie.
     Budżet Rosji szuka pieniędzy gdzie się da m.in. dlatego, że podupadł mocno przemysł zbrojeniowy, ważne niegdyś źródło dochodów państwa. Jego produkcja spadła w ciągu ostatnich 6 lat 11-krotnie, zaś eksport broni zmniejszył się w tym okresie 4-krotnie. Informując o tym, przedstawiciel parlamentarnego komitetu obrony Georgij Kostin podkreślił, że sytuacja jest krytyczna. Od roku 1990 wpływy do budżetu państwa z przemysłu zbrojeniowego zmniejszyły się 10-krotnie. Wydatki na badania i rozwój - aż czterdziestokrotnie. W związku z brakiem środków w 1997 r. nie wyasygnowano ani jednego rubla na federalny program konwersji przemysłu obronnego.
     "W roku 1998 będziemy mieli PKB 22 razy mniejszy niż USA, nasze wydatki na obronę będą 12 razy mniejsze, zaś wydatki na badania i rozwój 36 razy mniejsze niż w Stanach Zjednoczonych" - powiedział Kostin.
     Poważny problem w Rosji stanowi wciąż inflacja. Zdaniem pierwszego wiceministra finansów Władimira Pietrowa może ona sięgnąć w br. 10 proc., podczas gdy w budżecie założono 5,7 proc.
     Ukrainie też niełatwo. W styczniu PKB spadł tam o 0,8 procent. Stawia to pod znakiem zapytania realność rządowych prognoz zakładających, że 1998 będzie pierwszym rokiem wzrostu gospodarczego. Na kruchość przyjętych założeń wskazuje również dramatyczne, o 11,7 procent zmniejszenie się produkcji przemysłowej.
     Produkcja żywności na Ukrainie zmniejszyła się w 1997 r. o 20 proc. w porównaniu z rokiem 1966, a jej ceny detaliczne wzrosły o 10 proc. W sieci detalicznej i zakładach zbiorowego żywienia w 1997 r. sprzedano średnio, w przeliczeniu na głowę ludności 2,5 kg mięsa i drobiu (w 1996 r. - 2,8 kg, w 1995 - 3,7 kg, 1994 - 5,5 kg), wędlin - 3 kg (w 1996 - 3,3 kg, 1995 - 4,4 kg, 1994 - 6,8 kg), masła - 0,6 kg (w 1996 r. - 0,8 kg.
     Jak zaradzić kryzysowi? Prezydent Kuczma podpisał dekret "O likwidacji ograniczeń hamujących rozwój przedsiębiorczości". Ma to zmniejszyć ingerencję organów państwowych w działalność przedsiębiorstw, znieść bariery prawne, administracyjne, ekonomiczne i organizacyjne przeszkadzające w rozwoju przedsiębiorczości oraz zapewnić nowe zasady regulowania tej dziedziny działalności.
     Coraz bardziej minorowe nastroje panują w Czechach. Maleje zdecydowanie liczba obywateli tego kraju zadowolonych z trwającej transformacji gospodarczej - wynika z sondażu agencji STEM. Już tylko niewiele ponad 50 proc. ludzi uważa, że sytuacja jest lepsza, niż w 1989 r.
     Aż 80 proc. respondentów (o 30 proc. więcej niż przed rokiem) obawia się przyszłości. Jednocześnie tylko 10 proc. (wobec 40 proc. w 1994 roku) badanych zadowolonych jest z polityki gospodarczej rządu. Niezadowolonych jest 65 proc., o 45 proc. więcej niż przed czterema laty.
     Maleje poparcie Czechów dla radykalnych kroków oszczędnościowych, prowadzących do przywrócenia równowagi gospodarczej. Już tylko 43 proc. obywateli (w porównaniu z 59 proc. w lipcu ub. r.) jest za rygorystyczną polityką ekonomiczną.
     Postępy czyni natomiast Rumunia. Od 1 lutego kraj ten wprowadził swobodny obrót walutami. Dozwolona jest sprzedaż, kupno, wywóz, przywóz i zakładanie kont dewizowych przez osoby będące i nie będące obywatelami rumuńskimi. Oznacza to wewnętrzną wymienialność rumuńskiej waluty - leja. Wolny obrót walutami dotyczy też płatności w handlu zagranicznym.
(R)