Pożyczają, bo inwestują

Wieliczka i Niepołomice są w czołówce "Rankingu Gmin Małopolski 2014", opracowanym przez Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji. Wysoka pozycja Niepołomic na liście najszybciej rozwijających się gmin to już tradycja, natomiast dla Wieliczki to znaczący awans, bo z miejsca poza pierwszą dwudziestką w roku 2013, na najniższy stopień podium.

Jednak obie gminy są bardzo wysoko nie tylko w tym rankingu, ale także na najnowszej liście najbardziej zadłużonych polskich samorządów, przygotowanej przez pismo "Wspólnota".

Ryzykują utonięcie w długach
Niepołomice balansują na granicy dopuszczalnego zadłużenia od mniej więcej dziesięciu lat, natomiast długi Wieliczki zaczęły rosnąć znacząco od 2008 roku. Na dziś sytuacja wygląda następująco: gmina Niepołomice, gdzie mieszka 25 tys. osób ma ok. 60 mln zł długu (66,83 proc. w stosunku do rocznych dochodów), a kredyty i pożyczki wzięte przez 55-tysięczną gminę Wieliczka sięgają 100 mln zł (65,98 proc.). Przeliczając zadłużenie na ilość mieszkańców - Niepołomice zajmują w Małopolsce piąte miejsce, a Wieliczka siódme.

- Zawsze musi być coś za coś. My nie przejadamy tych pieniędzy, ale inwestujemy. Bez kredytów i pożyczek nie byłoby nas stać na realizację przedsięwzięć dotowanych z funduszy unijnych. Długi kiedyś spłacimy, a infrastruktura pozostanie dla mieszkańców - przekonuje burmistrz Niepołomic Roman Ptak. Dodaje, że wystarczy sprawdzić w rankingu, które gminy i miasta są najbardziej zadłużone, by okazało się, że właśnie te, które się rozwijają.

Podobna opinia panuje w Wieliczce. - Nie ma nic za darmo. Budżet gminy funkcjonuje podobnie do domowych wydatków, gdzie jeśli ktoś chce poważnie zainwestować nie jest w stanie zrobić tego z własnych pieniędzy, musi wziąć pożyczkę - mówi burmistrz Wieliczki Artur Kozioł.

Zaznacza, że gmina "nie bierze kredytów od tak, ale na wykonanie prac, które są potrzebne mieszkańcom. - Dzięki inwestycjom zrealizowanym w ostatnich latach majątek gminy sięga obecnie 500 mln zł. Zrobiliśmy wiele i to w czasach gospodarczego kryzysu - twierdzi burmistrz Wieliczki.

Wieliczka zaciągnęła największe kredyty na budowę: kanalizacji (ok. 30 mln zł), Centrum Edukacyjno-Rekreacyjnego "Solne Miasto" (20 mln zł) i odnowę terenów przy stacjach PKP (4 mln zł). Sporo pożyczono również na wzniesienie na wsiach świetlic i remonty dróg.

Ryzykujemy z zadłużeniem, ale gminy są bezpieczne. Tak można streścić krótko stanowisko władz odnośnie zadłużenia ich gmin. - Nie grozi nam utrata płynności finansowej. Możemy brać kolejne kredyty. Dowodem jest choćby to, że mamy już pozytywną opinię Regionalnej Izby Obrachunkowej odnośnie zaciągnięcia kilkumilonowej pożyczki, potrzebnej na montaż solarów w ramach Programu Szwajcarskiego - zaznacza Roman Ptak.

Burmistrz Wieliczki mówi, że gmina nie miałby żadnych problemów z uzyskaniem jeszcze jednego kredytu. - Ale teraz ich nie bierzemy. Czekamy aż ruszą unijne programy w nowym okresie programowania. Wtedy Wieliczka będzie potrzebowała naprawdę dużych pieniędzy na wkład własny do unijnych inwestycji - twierdzi Artur Kozioł.

Medal za Fundusz Spójności
Ranking miast i gmin, które ponoszą największe wydatki na infrastrukturę oraz dbają o inne sfery życia społecznego MISTiA przygotował po raz kolejny. Pod uwagę brano kwoty przeznaczane na m.in. na transport (m.in. remonty i budowę dróg), gospodarkę komunalną (wodociągi, infrastruktura sanitarna, wysypiska śmieci itp.) oraz gospodarkę mieszkaniową. Wieliczce pomogła w zajęciu miejsca na podium przede wszytskim warta ponad 100 mln zł sanitarna inwestycja, na którą pozyskano prawie 80 mln zł z Funduszu Spójności.

Analizowano m.in. także wydatki na administrację publiczną (w Wieliczce jest to 202,64 zł w przeliczeniu na jednego mieszkańca, a w Niepołomicach - 324 zł), pozyskane fundusze unijne (565,92 zł na mieszkańca w Wieliczce, a w Niepołomicach - 136,49 zł) oraz dochody własne na jednego mieszkańca. W tej kategorii Niepołomice zanotowały bardzo dobry wynik - 2290,07 zł. Wieliczka zajmuje natomiast 35. miejsce w regionie (1472,93 zł dochodu na mieszkańca).

Czy mieszkańcy odczuwają, że ich gminy są w czołówce Małopolski? W Wieliczce można usłyszeć, że widać rozwój, ale brakuje jeszcze m.in. nowej szkoły i przedszkola w mieście oraz placówki kulturalnej z prawdziwego zdarzenia. Część osób ma też pretensje do władz Wieliczki o inwestowanie w kompleks sportowy na Psiej Górce na zamiast np. w drogi i chodniki na wsiach.
Brak nowej szkoły jest także bolączką Niepołomic.
Mieszkańcy tej gminy narzekali w minionych latach na zbyt mało drogowych remontów. To akurat zrekompensowano im w tym roku: na niepołomickich traktach dobiega końca odnowa warta ponad 3 mln zł.

Długi i inwestycje Wieliczki i Niepołomic w ostatnich latach
Zadłużenie Wieliczki i Niepołomic (w procentach w stosunku do rocznych dochodów) oraz miejsca zajmowane przez gminy w rankingach długów "Wspólnoty Samorządowej" od 2006 roku.
* Niepołomice - 66,83 proc. (5 miejsce w Małopolsce i 16 w Polsce wśród małych miast) 2012 - 9, 2011 - 79, 2010 - 14, 2009 rok - 1, 2008 rok - 1, 2007 rok - 13, 2006 rok - 15
* Wieliczka - 65,95 proc., (7 miejsce w kraju wśród miast powiatowych i 7 miejsce wśród małopolskich samorządów) ; 2012 - 5, 2011 - 6, 2010 - 15, 2009 rok - 31, 2008 rok - 52, 2007 rok - 143, 2006 rok - 134

Inwestycje w latach 2001-2013
* Niepołomice -587,92 zł w przeliczaniu na jednego mieszkańca; miejsca w rankingu w poprzednich latach: 42 (2012), 15 (2009-2011), 11 (2008-2010), 4 (2007-2009), 7 (2006-2008), 8 (2005-2007), 337 (2004-2006), 360 (2003-2005), 465 (2002-2004), 431 (2001-2003).
* Wieliczka - 976,48 zł w przeliczaniu na jednego mieszkańca; miejsca w rankingu w poprzednich latach: 23 (2012), 87 (2009-2011), 162 (2008-2010), 138 (2007-2009), 142 (2006-2008), 187 (2005-2007), 182 (2004-2006), 149 (2003-2005), 120 (2002-2004), 198 (2001-2003).