W przypadkach opisanych w Kodeksie cywilnym spadkodawca może jednak pozbawić wskazane wyżej osoby prawa do zachowku. Temu celowi służy instytucja wydziedziczenia. Jak wynika z treści art. 1008 k.c., pozbawienie zstępnych (dzieci, wnuków itd.), rodziców oraz małżonka spadkodawcy prawa do zachowku następuje w testamencie.
Nie ma przy tym znaczenia, czy jest to testament własnoręczny, sporządzony przez notariusza, czy też testament allograficzny. Wydziedziczenie może również nastąpić w testamencie szczególnym. Ważne, aby spadkodawca w chwili wydziedziczania miał tzw. zdolność testowania, czyli zdolność do sporządzenia testamentu.
Przyczyny wydziedziczenia zostały określone w ustawie w sposób wyczerpujący. Oznacza to, że spadkodawca nie może pozbawić uprawnionych prawa do zachowku z przyczyn innych niż wskazane w Kodeksie cywilnym.
Do przyczyn tych należy zaliczyć sytuacje, gdy uprawniony do zachowku wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, gdy dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci lub też gdy uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Do zaistnienia podstaw wydziedziczenia wystarczy, aby ziściła się tylko jedna z powyższych przyczyn.
Należy pamiętać, że dla skuteczności wydziedziczenia w testamencie trzeba wskazać przyczyny wydziedziczenia. Niepodanie takiej informacji spowoduje bezskuteczność oświadczenia testatora. Brak jest również podstaw do wydziedziczenia w przypadku, gdy spadkodawca przebaczył uprawnionemu.
Dotyczy to sytuacji, gdy co prawda doszło do ziszczenia się przesłanki uzasadniającej pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku, ale spadkodawca po tym zdarzeniu dokonał aktu przebaczenia.
W takim przypadku spadkodawca nie może w testamencie powoływać się na okoliczności uzasadniające wydziedziczenie, jeżeli zostały wcześniej przebaczone.
Jeżeli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, to skuteczność takiego przebaczenia ocenia się według tego, czy spadkodawca działał z dostatecznym rozeznaniem.
Bezpłatne telefoniczne konsultacje prawne w sprawach dotyczących treści niniejszego artykułu dla Czytelników w dniu jego publikacji w godzinach 14-16.30, pod numerem tel. 12 417 10 64.
ul. Kielecka 1, Kraków
www.kancelariaprawnajr.pl
Więcej porad eksperckich znajdą Państwo na blogu kancelarii: http://kancelariaprawnajr.pl/blog/
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
