Proszowice. 75 lat temu powstała Rzeczpospolita Partyzancka

Aleksander Gąciarz
Aleksander Gąciarz
W końcu lipca 1944 do Proszowic wkroczyły oddziały Armii Krajowej. Miasto i okolica były wolne od Niemców.

Po czterech latach okupacji w Proszowicach władzę objęli Polacy. Ukarano zdrajców współpracujących z Niemcami. Wolność trwała dwa tygodnie, ale Rzeczpospolita Partyzancka, obejmująca obszar około tysiąca kilometrów kwadratowych, to ewenement w dziejach II wojny światowej - enklawa wolności w okupowanej Europie.

Nic dziwnego, że pamięć o tym wydarzeniu jest ciągle żywa. Przypominają o niej tablice pamiątkowe w kilku punktach miasta oraz groby żołnierzy Armii Krajowej na proszowickim cmentarzu. Wszystkie te miejsca odwiedzili uczestnicy VI Marszu Rzeczpospolitej Partyzanckiej, który po mszy odprawionej w tutejszym kościele przez sk. dr Jana Zwierzchowskiego wyruszył w kierunku cmentarza.

Specjalnym gościem uroczystości był Tadeusz Sokół, żołnierz Armii Krajowej. - Byłem wtedy dziewiętnastoletnim łącznikiem. Jeździłem z Klimontowa do Proszowic. Za całe uzbrojenie miałem pistolet trzymany za paskiem oraz furażerkę - wspominał trzy lata temu na naszych łamach.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej wielu uczestników tamtych wydarzeń zapłaciło wysoką cenę. Wkraczający na czele jednego z oddziałów do Proszowic Stanisław Gas został zamordowany. Tadeusz Sokół został wywieziony do Związku Radzieckiego. - Rosjanie weszli we wtorek, a ja w piątek już byłem uwięziony. Powiedzieli mi, że jadę na przesłuchanie. Wróciłem po dziesięciu miesiącach - wspomina. W tym czasie pracował w obozie w głębi ZSRR. Sama podróż w jedną stronę, w nieogrzewanych wagonach bydlęcych, trwała trzy tygodnie - opowiadał. Ofiarą NKWD została też zamordowana w Kościelcu łączniczka Wanda Girtler.

Uczestnicy marszu odwiedzili również groby, w których spoczywają Leopold Komnata, Bolesław Kozuba, Marian Kubacki, Piotr Sztajnert, Michał Girtler, Roman Warso, Stanisław Luty, Dionizy Nowak, Zdzisław Tomaszkiewicz, Jerzy Biechoński, Józef Zastawny (działacz ludowy, który współpracował z Inspektorem ZWZ AK).

Ostatnim punktem rocznicowych obchodów był wieczór wspomnień w Centrum Kultury i Wypoczynku w Proszowicach, połączony z emisją filmu „Rzeczpospolita Partyzancka 1944”. W czasie wieczoru wystapili dr Marcin Chorązki z IPN oraz historyk Henryk Pomykalski.

FLESZ - Nieudane wakacje? Masz prawo do reklamacji!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze 1

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

G
Gość
A ten pan z mikrofonem i wzmacniaczem to nowy organista w naszej parafii.
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski
Dodaj ogłoszenie