Proszowice. Chcą ratować zabytki cmentarza. Pierwsza zbiórka się udała

FLESZ - PKB na ochronę zdrowia: Polska w ogonie Europy

- Nosiłem się z takim pomysłem od kilku lat, było to nawet moje hasło wyborcze, ale jakoś nigdy do tego nie doszło. Teraz wszystko rozegrało się błyskawicznie, w ciągu trzech dni, ale udało się -

mówi pomysłodawca zbiórki Marek Miller, przedsiębiorca, radny i prezes Proszowianki.

Jego najbliższym pomocnikiem i współautorem pomysłu jest Mateusz Serwatowski, miłośnik historii, zaangażowany m. in. w działalność Stowarzyszenia Bojowe Schrony Proszowice. Obaj szybko uzyskali poparcie zarówno ze strony burmistrza Grzegorza Cichego, jak i proboszcza proszowickiej parafii ks. dr Jana Zwierzchowskiego.

- Dzięki temu, że proboszcz poparł naszą akcję i opowiedział o niej na mszach, odzew ze strony odwiedzających cmentarz był z reguły bardzo pozytywny –

dodają organizatorzy. Ksiądz Zwierzchowski zresztą potwierdził w rozmowie z reporterem „Dziennika”, że ideę ratowania zabytkowych grobów uważa za słuszną i potrzebną.

Zanim jednak wolontariusze z puszkami stanęli w pobliżu wejść na cmentarz, trzeba było ich znaleźć. Nie było to łatwe, bo czasu było mało, a wiele osób przy okazji Wszystkich Świętych wyjeżdża, bądź przyjmuje rodziny.

- Chciałem się oprzeć na osobach rozpoznawalnych: radnych, miłośnikach historii, nauczycielach. Z powodu braku czasu była to trochę łapanka, ale w sumie uzbierało się 17 chętnych i dostępnych osób. Zrobiliśmy grafik z godzinami i miejscami, gdzie kto będzie stal –

opowiada Marek Miller.

Ostatecznie pierwszą grupę kwestujących stworzyli Marek Miller, Rafał Chmiela, Grzegorz Cichy, Jerzy Drożdż, Arkadiusz Fularski, Paweł Gajda, Bartek Gawron, Maria Gładysz, Krzysztof Grzesik, Maria Kieruzal, Włodzimierz Kowalski, Marek Mazurek, Wojciech Pasek, Wiesław Pabiańczyk, Wojciech Rzadkowski, Mateusz Serwatowski i Grzegorz Sopala. Jak widać, są to osoby reprezentujące różne środowiska.

- Chcemy żeby ratowanie zabytków było sprawą ponad podziałami. Nie, że jakaś jedna opcja polityczna jest w to zaangażowana. Wszyscy chętni do pomocy są mile widziani –

mówi Mateusz Serwatowski.

Wolontariusze kwestowali w niedzielę 31 października i nazajutrz w dniu Wszystkich Świętych. Wyniki zbiórki okazały się bardzo obfite, bo udało się zebrać ponad 15 tysięcy złotych. Teraz trzeba podjąć decyzję, który grób lub groby zostaną za tę kwotę odrestaurowany.

„Kandydatów” nie brakuje, bo w najstarszej części cmentarza jest wiele pięknych niegdyś, a dzisiaj mocno niszczonych pomników. W niektórych przypadkach zniszczenia są tak poważne, że nie wiadomo kto w grobie został pochowany. Swoimi rozmiarami wyróżnia się grobowiec rodziny Wróblewskich i Zakrzeńskich, ale na jego renowacje potrzebna byłaby o wiele większa kwota. Zniszczony jest grób ks. Marcina Zawojowicza, proboszcza, który przeniósł cmentarz w obecne miejsce i został na nim pochowany jako jeden z pierwszych.

Wśród „faworytów” do odnowy jest grób zmarłej w 1923 roku w wieku 19 lat Ludmiły Ireny Jodko-Markiewicz. Ludmiła to siostra Konstantego Jodko-Narkiewicza, tego samego, który w 1938 roku zamierzał dotrzeć balonem „Gwiazda Polski” do stratosfery. -

Decyzja, który grób zostanie ostatecznie odnowiony zapadnie kolegialnie, choć do najważniejszych kandydatów należą groby Ludmiły Jodko-Narkiewicz i generała Teodora Bałłabana –

mówi ks. Zwierzchowski.

A członkowie zawiązanego naprędce komitetu są przekonani, że ich inicjatywa przerodzi się w coś trwałego i podobne zbiórki będą kontynuowane. Deklarują też chęć pozyskiwania środków innych źródeł.

- Warto się postarać, aby zachować stare, zabytkowe groby dla potomnych, żeby nie przestały istnieć –

przekonuje Mateusz Serwatowski.

O potrzebie ratowania zabytkowych grobów na cmentarzu w Proszowicach pisaliśmy tutaj: