Przełom ws. Cogiteonu. Jest zielone światło dla budowy w Czyżynach. Konserwator zabytków zmieniła zdanie

FLESZ - Koniec darmowego e-tankowania na Orlenie

To dość niespodziewany krok, po wcześniejszym zamieszaniu wokół Centrum Nauki Cogiteon, które ma powstać w Czyżynach, na terenie dawnego lotniska Rakowice-Czyżynyt. Choć WUOZ wciąż prowadzi postępowanie ws. wpisania całego terenu do rejestru zabytków, to jednak biuro wojewódzkiego konserwatora zabytków uznało, że Cogiteon można budować. Jako pierwsze poinformowało o tym radio Eska.

Przypomnijmy, że w sierpniu wojewódzka konserwator zabytków Monika Bogdanowska rozpoczęła procedurę o wpisanie zachodniej część dawnego pasa lotniska w Czyżynach i jego otoczenia do rejestru zabytków. To z automatu wstrzymuje wszelkie prace budowlane.

Na decyzję Wojewódzkiej Konserwator Zabytków odwołanie złożyły władze województwa małopolskiego. Teraz decyzja jest w rękach Generalnego Konserwatora Zabytków. Według naszych nieoficjalnych informacji decyzja powinna zapaść do końca tego roku, a wiceminister kultury Magdalena Gawin ma osobiście zajmować się tą sprawą.

Okazuje się jednak, że sprawa rozwiąże się szybciej, bo WUOZ dopuszcza budowę Cogiteonu. Wydział do spraw rejestru zabytków uznał, że budowa Cogiteonu ingeruje w krajobraz kulturowy dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny, ale jednocześnie go wzbogaca. Tym samym WUOZ przyznał, że budowa jest możliwa. Swoją decyzję rozsyła już do stron postępowania.

- Postępowanie jest w toku, aczkolwiek przypuszczalnie jeszcze w tym miesiącu zostanie wydana decyzja - mówi nam Magdalena Miszczyk, rzeczniczka Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie. - Lokalizacja Cogiteonu została zaakceptowana przez Miejskiego Konserwatora Zabytków i na tej podstawie inwestor uzyskał pozwolenie na budowę. Projekt Cogiteonu został wyłoniony w drodze konkursu architektonicznego. Forma obiektu oraz jego funkcja wpisuje się w ideę utworzenia Lotniczego Parku Kulturowego, koresponduje z charakterem miejsca, a przede wszystkim z działalnością Muzeum Lotniczego - dodaje Miszczyk.

Oficjalnie pismo jeszcze nie trafiło do Centrum Nauki, czy zarządu województwa, które jest inwestorem zadania. Niemniej urzędnicy podkreślają, że cieszą się z tego, że WUOZ przyjął argumenty, które podnosili od początku. - Nie mamy jednak jeszcze oficjalnego pisma - mówi nam Piotr Koziarz, rzecznik Centrum Nauki Cogiteon.

Decyzja WUOZ oznacza, że cały teren dawnego lotniska będzie chroniony, a Cogiteon będzie można wybudować. Tym samym, nic innego w tym rejonie już nie powstanie.

Nagrodzone logo Cogiteonu

Niedawno Cogiteon cieszył się z też z innego sukcesu. Identyfikacja wizualna Małopolskiego Centrum Nauki Cogiteon uzyskała złoty, a logo srebrne wyróżnienie w konkursie Worldwide Logo Design Award. Oprawę graficzną Cogiteonu zaprojektowało poznańskie studio kreatywne dobosz.studio.

Idea logo narodziła się z połączenia litery C z powszechnie rozpoznawanym znakiem akcji. Jej dopełnieniem jest kula, która może oznaczać atom, krwinkę lub planetę, co podkreśla interdyscyplinarność instytucji.

Wykonawca Cogiteonu wyłoniony

Firma Hochtfief Polska ma wybudować Centrum Nauki Cogiteon w Czyżynach. Spośród 11 firm, które brały udział w przetargu, właśnie ta złożyła najtańszą ofertę. Było to i tak jednak więcej, niż zakładały władze województwa. Brakująca kwota zostanie jednak dołożona. Wykonawca zażyczył sobie 172 mln zł. Cała inwestycja ma kosztować 242 mln zł, z czego większość to środki europejskie. Uchwała ws. dofinansowania została już podjęta przez zarząd województwa.

- Całkowity koszt inwestycji to teraz 242 mln zł, z czego 167 mln zł to środki unijne, a 45 mln zł środki niekwalifikowane, czyli podatek - zaznacza Piotr Koziarz.

Jeszcze w grudniu Cogiteon zamierza ogłosić przetarg na organizację wystawy stałej o człowieku, składającej się z pięciu sekcji i ponad 100 eksponatów.

Spór o lokalizację

Cogiteon ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników lokalizacji w Czyżynach. Natomiast zdecydowana większość jest przeciwna budowie drogi prowadzącej do Centrum Nauki - w proponowanym wariancie przez tereny zielone i pod oknami osiedla Akademickiego. Za budowę Cogiteonu odpowiada urząd marszałkowski, a za układ drogowy krakowski Zarząd Dróg. Zadanie jest warte 12 mln zł, płatne po połowie przez samorząd miasta i województwa.

Przykładowo Stowarzyszenie Wspólne Czyżyny popiera powstanie Cogiteonu, ale nie proponowanego wariantu przebiegu drogi. "Nie popieramy proponowanego przebiegu drogi dojazdowej od strony Stella-Sawickiego. Jest dla nas jasne, że budowa drogi od strony Stella-Sawickiego pozwoli na zabudowę kolejnych działek w sposób chaotyczny, poprzez decyzje WZ, a nie spójny plan. Za właściwy uważamy wariant drogi dojazdowej wiążącej się z przebudową węzła Bora-Komorowskiego/Dobrego Pasterza" - czytamy w oświadczeniu Stowarzyszenia. Jak jednak już pisaliśmy, władze Krakowa nie przewidują wariantu drogowego od strony Bora-Komorowskiego. Uważają go za o wiele droższy i bardziej skomplikowany.

Czym jest Cogiteon?

W budynku, który jest planowany przy al. Bora-Komorowskiego ma się znaleźć wystawa stała o człowieku, obejmująca około 100 interaktywnych eksponatów. Oprócz niej do dyspozycji odwiedzających będzie sześć laboratoriów i pracowni.

Zaplanowany obiekt ma kształt ostrosłupa trójkątnego, jest podzielony na cztery bryły i częściowo zagłębiony w ziemi. Opływowy kształt ma sprawić, że powietrze będzie swobodnie przepływać. Projekt powstał w efekcie konkursu architektonicznego, rozstrzygniętego w lutym 2018. Wygrała go wrocławska pracownia Heinle, Wischer und Partner.

Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon jest instytucją kultury województwa małopolskiego. Choć nie ma jeszcze budynku, centrum już działa. Kiedy to jeszcze było możliwe, edukatorzy odwiedzali szkoły w regionie. Z pokazów popularnonaukowych skorzystało już 44 tys. osób. Instytucja prowadzi swoją misję również w internecie. Publikuje informacje i ciekawostki naukowe na stronie www.cogiteon.pl i profilu Facebooka. Na kanale YouTube w serii filmów "Nauka & Hobby" daje porady, pozwalające rozwijać swoje pasje, a w serii "Zrób to sam" edukatorzy przedstawiają pomysły na domowe doświadczenia.