Prześladowani nauczyciele

EDUKACJA. Nauczycielka matematyki nie wytrzymała i pozwała swoich uczniów do sądu. To precedens w Polsce.

W ubiegłym roku policja w naszym regionie przyjęła blisko 200 zgłoszeń o przypadkach przemocy dotykającej nauczycieli . Ta liczba nie oddaje jednak skali problemu. W polskich szkołach wciąż funkcjonuje przekonanie, że dobry nauczyciel sam powinien sobie radzić z podopiecznymi. Przykład nauczycielki matematyki z Suwałk, która skierowała pozew do sądu przeciwko 11 uczniom, zarzucając im znieważenie funkcjonariusza publicznego, jest wyjątkiem.

- Nauczyciele wstydzą się mówić, że padli ofiarą przemocy. W szkołach wciąż istnieje przeświadczenie, że ktoś doznaje krzywdy, bo sobie na to zasłużył - zauważa Tomasz Wojciechowski, prezes Fundacji na Rzecz Bezpieczeństwa i Współpracy w Szkole "Falochron".

Taki stereotyp najczęściej wzmacniają sami nauczyciele. - Jeżeli w szkole wśród uczniów występuje zjawisko agresji, to część nauczycieli wprowadza terror na lekcjach. Sami wtedy nie doświadczają prześladowań, ale uczniowie muszą swoje napięcie odreagować i szukają sobie kozła ofiarnego, czyli słabszego nauczyciela - mówi Tomasz Wojciechowski.

Grażyna Ralska, prezes małopolskiego Związku Nauczycielstwa Polskiego przyznaje, że problem agresji uczniów wobec nauczycieli jest coraz poważniejszy. Według niej, kłopoty pedagogów mogłoby rozwiązać m.in. lepsze przygotowanie przyszłych nauczycieli w czasie studiów i zwiększona liczba praktyk. - Być może wtedy byliby przygotowani do zmierzenia się z takimi problemami - mówi Grażyna Ralska.

Tomasz Wojciechowski podchodzi do tego sceptycznie. - Nauczycielom trudno przygotować się do przeciwdziałania agresji, bo granice tego, co można w szkole robić, wciąż ulegają przesunięciu - mówi prezes "Falochronu" i wymienia przykłady agresywnych zachowań uczniów: - W pewnej szkole zdarzało się, że kiedy nauczycielka wychowania fizycznego przychodziła na lekcje, jej uczniowie ściągali majtki. W innej natomiast diler gimnazjalista wulgarnie dał znać nauczycielowi, żeby nie przeszkadzał mu w robieniu interesów. Zdarzały się też pobicia, wulgarne wyzwiska czy przebijanie opon w samochodach.

Gdzie mają szukać pomocy nauczyciele, którzy doświadczyli przemocy? W pierwszej kolejności u dyrektora placówki, w której pracują. Wsparcie mogą uzyskać też od takich fundacji, jak "Falochron" czy Ośrodków Interwencji Kryzysowej. - Bardzo często nauczyciele potrzebują też pomocy psychologicznej. Niestety, zazwyczaj muszą jej szukać na własną rękę - przyznaje Grażyna Ralska.

Zwalczanie zjawiska przemocy w szkole, zarówno w stosunku do nauczycieli, jak i uczniów ma na celu ogólnopolski program "Szkoła bez przemocy", do którego przystąpiło ponad 300 małopolskich szkół. Część placówek wysyła natomiast swoich nauczycieli na kursy samoobrony. - W ciągu dwóch lat prowadziłem zajęcia dla 6 szkół. Uczyłem głównie, jak obezwładnić agresywnego ucznia, żeby nie zrobić mu krzywdy, a jednocześnie zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym uczniom - mówi Tomasz Pytlak z krakowskiej firmy organizującej kursy samoobrony.
[email protected]

AGRESJA UCZNIÓW

45 proc. nauczycieli przyznaje, że doświadczyło w szkole agresji ze strony uczniów - wynika z ubiegłorocznych badań CBOS dla programu "Szkoła bez przemocy". Najwięcej dotyczy ignorowania poleceń (45 proc.) i celowego prowokowania (42. proc). Niemal co piąty nauczyciel był przez uczniów obrażany. 4 proc. pedagogów miało otrzymywać obraźliwe SMS-y i telefony, a 3 proc. być zastraszanych i szykanowanych. Żaden z nauczycieli nie potwierdził jednak, że padł ofiarą przemocy fizycznej czy był prowokowany w sposób seksualny. (MAPI)