Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)

Jej istotę stanowi przewlekły proces zapalny ściany dróg oddechowych i miąższu płucnego oraz naczyń płucnych. To bardzo częsta i wciąż narastająca choroba – szacuje się, że w Polsce może chorować ponad 2 mln ludzi. Jest to choroba progresywna i nieuleczalna; charakteryzuje się narastającymi trudnościami w oddychaniu, szczególnie w czasie wysiłku, stale postępującym, długotrwałym pogarszaniem możliwości swobodnego oddechu, aż do ciężkiej duszności występującej w spoczynku. Stopniowo doprowadza do ciężkiej niewydolności oddechowej, niewydolności serca, a w konsekwencji do przedwczesnego inwalidztwa i śmierci. Toczący się przewlekły proces zapalny doprowadza z jednej strony do zmian naprawczych w płucach i powstania tkanki bliznowatej, zwężającej światło obwodowych dróg oddechowych, a z drugiej strony do niszczenia miąższu płucnego i w konsekwencji do rozdęcia – rozdemy płuc.

Przyczyny

Najczęstszą przyczyną POChP jest palenie papierosów (95 proc. wszystkich przypadków). Czynnikami ryzyka może być również palenie bierne, praca w kurzu i dymie, obecność pyłu i dwutlenku siarki w środowisku, częste infekcje dróg oddechowych oraz czynniki genetyczne.

Objawy

POChP przebiega w kilku etapach; w fazie I brak jest objawów klinicznych i tylko odpowiednia diagnostyka umożliwia wykrycie zmian. W fazie II występuje częste zapalenie oskrzeli, pojawia się kaszel z odkrztuszaniem i duszność wysiłkowa. W III fazie dochodzi do niewydolności oddechowej oraz niewydolności prawej komory serca, co może się objawiać m.in. obrzękiem kończyn dolnych, dusznością, a w przypadkach krańcowych – sinicą.

Leczenie

Podstawowym elementem leczenia POChP jest zapobieganie jej postępowi – największe znaczenie ma skłonienie pacjenta do porzucenia nałogu palenia papierosów. Podstawą leczenia chorych na obturacyjną chorobę płuc jest stosowanie leków rozszerzających oskrzela. Do niefarmakologicznych metod leczenia należą: rehabilitacja oddechowa, leczenie tlenem oraz w nielicznych przypadkach leczenie operacyjne.
Podstawową metodą ułatwiającą rozpoznanie POChP jest badanie spirometryczne, którego przydatność w pulmonologii jest oceniana na równi z badaniem EKG w kardiologii.

Dla potrzeb diagnostyki POChP w badaniu spirometrycznym szczególne znaczenie mają: *natężona pojemność życiowa płuc (FVC) – objętość powietrza wydychanego podczas gwałtownego, natężonego wydechu, następującego po nagłym wdechu oraz *natężona objętość pierwszosekundowa (FEV1) – objętość powietrza wydychanego w pierwszej sekundzie natężonego wydechu i *wzajemny stosunek tych wartości FEV1/FVC.
Zaprzestanie palenia tytoniu na każdym etapie choroby, daje szansę wyleczenia bądź spowolnienia jej postępu. Rozpoczęcie leczenia POChP jest niezbędne najpóźniej w II fazie choroby.