Przewlekła obturacyjna choroba płuc. Trudno złapać oddech

Dziś obchodzimy Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc. Eksperci podkreślają, że najważniejsze jest budowanie świadomości wśród społeczeństwa na temat tego schorzenia i informowanie o zagrożeniach z nim związanych. Ważne jest też, aby lekarze POZ zachęcali pacjentów do wykonywania spirometrii. To podstawowe badanie czynnościowe, które mierzy pojemność i objętość płuc.

Czym jest POChP?

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to schorzenie układu oddechowego polegające na postępującym ograniczeniu przepływu powietrza przez oskrzela. Zajmuje 4. miejsce wśród najczęstszych przyczyn zgonów.

Głównym czynnikiem wpływającym na POChP jest dym papierosowy, który odpowiada za 90 proc. zachorowań. Pozostałe 10 proc. chorych to ci, których płuca narażone są na wdychanie toksyn, np. lakiernicy, stolarze, malarze.

Objawy POChP są niespecyficzne i często mylone ze słabą kondycją organizmu. Dominuje duszność trwająca kilka miesięcy, świszczący oddech, ucisk w klatce piersiowej i uporczywy kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny. Rozpoznanie stawia się na podstawie badania spirometrycznego. POChP jest chorobą nieuleczalną, a wszelkie działania terapeutyczne mają na celu spowolnienie procesu chorobowego i poprawę komfortu życia pacjenta.

- Małemu dziecku powiedziałbym, że płuca chorego na POChP wyglądają jak nie do końca nadmuchany balon, ponieważ choroba ta polega na zmniejszeniu pojemności płuc - mówi prof. Paweł Śliwiński z Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. - Ta zmniejszona pojemność płuc powoduje, że chory zachowuje się poniekąd właśnie jak nie do końca napompowany balon. Nie może podskakiwać ani fruwać, tak jak w pełni nadmuchany balon, który do tego, aby unosić się w powietrzu wykorzystuje swoją pełną objętość. Jeżeli balon jest nie do końca nadmuchany, to nigdy się nie uniesie lub zrobi to z ogromną trudnością.

W Polsce na POChP choruje ok. 2 milionów osób, a średnio co godzinę umierają dwie z nich. Eksperci podkreślają, że osoby z POChP żyją 10-15 lat krócej niż zdrowe. Aż 40 proc. chorych musi przejść na rentę, generując dodatkowe koszty dla budżetu państwa.

Więcej wiedzy

Działania kampanii Płuca Polski (www.plucapolski.pl) skupiają się na zwiększaniu świadomości nt. POChP, która zaledwie od 50. lat jest wpisana do nomenklatury medycznej. Poziom wiedzy, czym jest ta choroba, nadal nie jest wysoki, pacjenci często zgłaszają się do lekarza w jej zaawansowanym stadium.

- Jednym z głównych objawów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest postępująca duszność, która zwiększa się wraz ze zmniejszaniem się wydolności płuc - dodaje prof. Adam Antczak, kierownik Kliniki Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej UM w Łodzi.

Do innych objawów zalicza się poranny kaszel oraz odkrztuszanie plwociny. Początkowo duszność występuje podczas wysiłku fizycznego, ale z czasem towarzyszy choremu przy niemal każdej czynności i utrudnia funkcjonowanie. POChP sprzyja także rozwojowi nadciśnienia płucnego, osłabieniu mięśni szkieletowych i ogólnemu wyniszczeniu organizmu.

Jak zapobiegać POChP?

Działania kampanii Płuca Polski w tym roku wspiera pływak Radosław Kawęcki, dwukrotny mistrz świata. Zwraca on uwagę, że istnieją sposoby na poprawienie jakości życia chorego.

- Najlepszym ćwiczeniem na powiększanie pojemności płuc jest pływanie pod wodą, jednak nie każdy to potrafi - mówi Kawęcki. - Warto wtedy spróbować wstrzymywania powietrza pod wodą. Pojemność płuc ćwiczymy też pływając kraulem, ponieważ również musimy co kilka ruchów łapać oddech. Inne ćwiczenia, które są polecane, to np. nadmuchiwanie i opróżnianie dużej butelki po napojach lub balona. To proste ćwiczenie, które każdy może wykonywać w domu. Inne skuteczne ćwiczenie polega na wciąganiu małymi wdechami powietrza nosem aż do całkowitego wypełnienia płuc i wydychanie go bardzo powoli, przez jak najdłuższy czas.

Eksperci podkreślają, że wczesna diagnoza i leczenie pozwalają na znaczne opóźnienie rozwoju POChP u pacjenta i przedłużenie życia o kilka lat.