Radziszów. Gości witała sama hrabina Elżbieta Szeptycka z Dzieduszyckich z mieszkańcami dworu.

WIDEO: Magnes. Kultura Gazura

To za sprawą Stowarzyszenia "Nasz Radziszów", które kolejny raz włączyło się do Europejskich Dni Dziedzictwa z prezentacją „Polski splot tradycji szlacheckich i chłopskich w Dworze Dzieduszyckich”.

W rolę hrabiny wcieliła się Małgorzata Niechaj, prezes Stowarzyszenia „Nasz Radziszów”, a jej małżonek Józef Niechaj, tym razem w dworze gościł jako rezydent Jan Bołoz Antoniewicz.

Z uśmiechem nie ukrywał, że od dwóch lat żyje tu na koszt hrabiny i jest przejaw staropolskiej gościnności. - Dawniej był zwyczaj odwiedzania znajomych na dłużej. Wpadało się na chwilę, trwającą niejednokrotnie nawet kilka lat – wyjaśniał Józef Niechaj, już jako członek Zarządu „Naszego Radziszowa”. Sam okazywał gościnność i osobiście częstował przybyłych kawą.

Radziszów może pochwalić się inną nietuzinkową postacią - rzeźbiarzem Witem Wiszem, mieszkającym i pochowanym w Radziszowie. W artystę wcielił się Robert Pająk, który opowiadał o Wicie Wiszu, znanym m.in. z rzeźb w radziszowskim kościele, ambony w Kościele Mariackim i odnawiania wnętrza tej świątyni oraz w św. Józefa w krakowskim Podgórzu. Jego dzieła są też kościele w Myślenicach, na cmentarzach w Mogilanach i Radziszowie.

- Z Radziszowem artysta związał się poprzez małżeństwo z Małgorzatą Góralik czyli ze mną – śmieje się Renata Pająk, która podczas Europejskich Dni wystąpiła w regionalnym stroju, liczącym prawie sto lat, pożyczonym przez sołtys Zdzisławę Bałę.

Właśnie w ludowym stroju 107 lat temu Wit Wisz do miejscowego kościoła wyrzeźbił Matkę Boską Różańcową. Prawdopodobnie pozowała mu jego małżonka, ale podobno do roli modelek podczas rzeźbienia tej figury, zwanej Panią Radziszowską, przyznawało się kilka mieszkanek Radziszowa. Znajduje się ona w lewej części kościoła.

Nie wiadomo więc czyją twarz ma Matka Boska Różańcowa, tak jak nie wiadomo jak wyglądał Wit Wisz i gdzie i czy w ogóle znajduje się tarcza legionowa Skawiny.

Małgorzata Niechaj jest także kustoszem w Muzeum Historycznym w Krakowie. Udało się jej odnaleźć projekt tej tarczy, ale nie wiadomo czy została ona wykonana.
W radziszowskim Dworze podczas Europejskich Dni, można też było spotkać włościanki w krakowskich strojach, m.in. Annę Migo-Foryciarz z 9-letnią córką Sarą. Pani Anna mówiła o głęboko zakorzenionej w Radziszowie tradycji strojów regionalnych. Szyto je już dla małych dziewczynek. Właśnie po niej, uszyty 40 lat temu przez jej mamę, strój ma jej córka Sara.

A piękne czerwone korale na szyi hrabiny Szeptowskiej, są podarunkiem od mamy jej męża Józefa Niechaja. A nosiła już je jej babcia.

Członkowie „Naszego Radziszowa” świetnie znają dzieje dworu, który wyjątkowym miejscem dla mieszkańców wioski. Powstał w XIX w. Był siedzibą kilku pokoleń rodu Dzieduszyckich, później Mieroszewskich. Na przełomie wieków zamieszkiwali w nim krakowscy adwokaci: Lisowski oraz Kirchmayer. Na początku XX w. Gmina Radziszów zakupiła budynek z przeznaczeniem na szkołę, która funkcjonowała w nim przez 88 lat.

Dwór został odrestaurowany i służy mieszkańcom gminy Skawina, głównie na działalność kulturalną.

W Dworze Dzieduszyckich obecnie czynne są trzy wystawy. Jedna prezentuje twórczość Wita Wisza, druga radziszowianina Henryka Jaskuły. To pierwszy polski żeglarz i trzeci na świecie, opływający samotnie Ziemię bez zawijania do portów. Rejs rozpoczęty 12 czerwca 1979 roku, trwał 344 dni. Żeglarz mieszka w Przemyślu, ale wiele swoich pamiątek przekazał na wystawę.
Trzecia ekspozycja w sali wystawowej jest związana z losami radziszowian podczas II wojny światowej.