Rakowice, Ugorek, Wieczysta cz. II

Parafia Najświętszego Imienia Maryi

W roku 1911, na miejscu dawnej fabryki cykorii, pijarzy wznieśli kaplicę

Rozwój duszpasterstwa w Rakowicach nierozerwalnie związany jest z zakonem pijarów, który właśnie tu, na początku XX w., postanowił wybudować zakład wychowawczo-opiekuńczy dla chłopców. Obok niego stanęła kaplica, w której księża zaczęli odprawiać nabożeństwa dla mieszkańców wsi.

Pobożność i nauka

Pijarzy, czyli członkowie Zakonu Kleryków Regularnych Ubogich, Matki Bożej Szkół Pobożnych przybyli do Polski w 1642 r. jeszcze za życia założyciela zakonu - św. Józefa Kalasancjusza. Pierwsze domy zakonne powstały w Podolińcu, Warszawie, Rzeszowie i Krakowie. Dzisiaj kuria prowincjalna zakonu znajduje się w Krakowie przy ul. Pijarskiej.
Zakonnikom przyświeca hasło: Pietas et Litterae - Pobożność i Nauka. Przez wieki znani byli z umiłowania do nauki i propagowania bezpłatnej edukacji. Wychowankami pijarskimi byli m.in. Stanisław Małachowski, Ignacy Potocki, Tadeusz Kościuszko, Joachim Lelewel, Stanisław Moniuszko i Wojciech Bogusławski. Jednym z najwybitniejszych członków zakonu był ks. Stanisław Konarski - reformator szkolnictwa.
Tradycję prowadzenia szkół pijarzy kontynuują do dziś. Na terenie Rakowic prowadzą gimnazjum i liceum, tu także znajduje się seminarium duchowne zakonu.

Początki duszpasterstwa

Zanim w Rakowicach wybudowano świątynię, mieszkańcy podlegali parafii pw. św. Mikołaja w Krakowie i tam chodzili na msze św. Wszystko zmieniło się na początki XX w.
W 1911 r., na miejscu dawnej fabryki cykorii, pijarzy wznieśli kaplicę (mieściło się w niej 1000 osób). W lipcu tego samego roku poświęcił ją ks. biskup Anatol Nowak. W ołtarzu głównym umieszczono obraz Matki Boskiej Łaskawej namalowany przez brata Ferdynanda Kilimka.
W 1922 r. w ołtarzu głównym zawisł nowy obraz - Matki Boskiej Częstochowskiej ofiarowany przez Felicytę Żurowską (autorem był o. Jędrzejczyk - paulin). Obraz zasłynął licznymi łaskami, wierni w podzięce za nie zaczęli przynosić wota dziękczynne, które zawisły pod obrazem.
W latach 30. XX w. w Rakowicach zaczęły rozwijać się wspólnoty - w listopadzie 1932 r. rektor kaplicy ks. Hieronim Stusiński założył Apostolstwo Modlitwy. Wkrótce zaczęły działać Kongregacja Matki Bożej Szkół Pobożnych i Krucjata Eucharystyczna Młodzieży Szkolnej. Około 1936 r. ks. Tytus Suliga założył przy kaplicy Sodalicję Matki Bożej Łaskawej.

Skarby na łąkach

Na początku II wojny światowej oddziały hitlerowskie zniszczyły kaplicę. Złodzieje wykradli wota dziękczynne z obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Po wojnie odnaleziono je na rakowickich łąkach.
Ks. Roman Stawinoga odnowił wnętrze kaplicy według projektu malarza Kazimierza Puchały. Urządził dwa ołtarze pod chórem - jeden Matki Boskiej Bolesnej pędzla Zygmunta Wierciocha (dawniej był tam ołtarz Matki Boskiej Królowej Polskiej) i drugi Pana Jezusa Ukrzyżowanego (zamiast ołtarza Matki Boskiej Łaskawej).

Upragniona parafia

W listopadzie 1948 r. ks. arcybiskup Adam Stefan Sapieha erygował parafię w Rakowicach i oddał ją pod opiekę pijarom. Pierwszym proboszczem został ks. Roman Stawinoga. Za jego rządów Tadeusz Frasik ufundował dla parafii barokową monstrancję i srebrną suknię dla Matki Boskiej Częstochowskiej (wykonał ją parafianin Franciszek Kocielski w 1949 r.). Kolejny proboszcz ks. Wincenty Zając kupił dla parafii nową chrzcielnicę i urządził dla Studentatu Teologicznego oratorium.
Dzięki staraniom trzeciego proboszcza ks. Józefa Szafera oraz ks. arcybiskupa Eugeniusza Baziaka 15 listopada 1952 r. powiększono zasięg parafii rakowickiej. Przydzielono do niej część zwaną Wieczystą, osiedle Urzędnicze oraz część Starej Olszy za torem kolejowym aż do rzeki Prądnik.

Przebudowa

W latach 1970-1972 świątynię rozbudowano. W 1972 r. poświęcił ją ks. kard. Karol Wojtyła. Powstał wówczas trzynawowy kościół z prosto zamkniętym prezbiterium, nakryty dwuspadowym dachem i stropami o konstrukcji żelbetowej. Fasadę zwieńczył trójkątny oszklony szczyt z niską wieżą-sygnaturką.
Przez kolejne lata pracowano nad wystrojem wnętrza. Przyjęto projekt dekoracyjnych skrzydeł z żelbetu i tynku z drewnianym dużym krzyżem w środku, z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej umieszczonym z boku krzyża. 28 kwietnia 2007 r. odbyła się uroczystość wprowadzenia do świątyni relikwii św. Joanny Berretty Molla**(przewodził im ks. biskup Jan Szkodoń).

Siostry pijarki

Oprócz księży pijarów na terenie Rakowic mieszkają również siostry pijarki. Ich zgromadzenie powstało w XIX w. w Hiszpani, założyła je św. Paula Montal. Siostrom tak jak księżom pijarom przyświeca hasło: Pobożność i Nauka. Dziś ich instytut ma swoje domy i szkoły (podstawowe i średnie) na czterech kontynentach, w kilkunastu krajach.
Do Polski siostry przybyły we wrześniu 1990 r., sprowadzili je ojcowie pijarzy. W Krakowie swój dom mają przy ul. xx. Pijarów (natomiast przy ul. Meissnera, od 1996 r., prowadzą szkolę podstawową dla dziewcząt i chłopców.
KONTAKT: Parafia pw. Najświętszego Imienia Maryi, ul. Dzielskiego 1, 012 411-44-11, www.rakowice.pijarzy.pl
Parafia należy do Dekanatu VI Archidiecezji Krakowskiej - Kraków-Prądnik.
PROBOSZCZ: ks. Jerzy Dziura SP.
MSZE ŚW.:
Niedziele i**święta: 6, 7, 8.30, 10 (dla młodzieży), 11.30 (dla dzieci), 13, 15 (IX-VI), 19 (dla studentów i młodzieży pracującej). Dni powszednie: 6, 7, 7.30 (IX-VI), 8, 18. NABOŻEŃSTWA:Nabożeństwo do**św. Józefa Kalasancjusza - wtorek po mszy św. wieczornej. Nowenna**do**MB Nieustającej Pomocy - śr.: 18. Koronka do**Miłosierdzia Bożego - czwartek po mszy św. wieczornej. Nabożeństwo do**św. Joanny Beretty Molla - każdy 28. dzień miesiąca o 18. Nabożeństwa majowe i**czerwcowe: 18.30. Nabożeństwa październikowe: 17.30. ODPUST: Najświętszego Imienia Maryi - 12 września. KANCELARIA PARAFIALNA: śr., pt., sb.: 9-10, wt., cz., sb.: 16-18; 012 411-44-11 (w. 30). WSPÓLNOTY PARAFIALNE: Domowy Kościół, Duszpasterstwo Akademickie Pijarów, Liturgiczna Służba Ołtarza, Grupa Biblijna, schola dziecięca i młodzieżowa, Wolontariat, Zespół Charytatywny, Rada Duszpasterska, Oazy Rodzin, Arcybractwo Honorowej Straży NSPJ, Wieczernik Modlitwy, Bractwo MB Bolesnej Patronki Dobrej Śmierci, Żywy Różaniec. ŚWIETLICA SOS -**od 1998 r. przy parafii działa świetlica dla dzieci zagrożonych środowiskowo. Opiekę nad nią sprawuje ks. Andrzej Szczepaniak. Godziny otwarcia: pon.-pt.: 15-18. W świetlicy dzieci mogą uzyskać pomoc w odrabianiu lekcji, mogą też uczestniczyć w zajęciach sportowych, rekreacyjnych i plastycznych. Placówka bierze udział w akcji "Lato i zima w mieście".
Przy ul. Dzielskiego 1 swój siedzibę mają również:
Kolegium Zakonu Pijarów -**Kraków-Rakowice pw. Najśw. Imienia Maryi, 012 411-44-11; Publiczne Gimnazjum nr 52 Ojców Pijarów im. ks. St. Konarskiego, 012 413-66-44, www.gim52.pijarzy.pl; Drukarnia Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów, 012 413-76-51, www.drukarnia.pijarzy.pl; Wyższe Seminarium Duchowne Zakonu Pijarów pw. bł. Piotra Casaniego, filozofia - 012 413-05-08, teologia - 012 413-08-55, www.seminarium.pijarzy.pl; Referat Misyjny Zakonu Pijarów, 012 413-05-08.
Przy ul. Akacjowej 5 swoją siedzibę mają: Liceum Ogólnokształcące Zakonu Pijarów im. ks. Stanisława Konarskiego, 012 412-33-63, www.liceum.pijarzy.pl, www.absolwenci.pijarzy.pl; Fundacja przy**Liceum Ogólnokształcącym Zakonu Pijarów im. ks. St. Konarskiego; Nauczycielskie Studium Filozofii i**Historii Kultury Europejskiej, 012 413-43-83, www.paideia.pijarzy.pl. Kuria Prowincjalna**Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów mieści się przy ul. Pijarskiej 2, 012 422-17-24. www.pijarzy.pl. Wspólnota Sióstr Pijarek w**Krakowie, ul. xx. Pijarów 7, 012 411-75-71, www.siostry.pijarki.pl; Dom Nowicjatu Sióstr Pijarek, ul. xx. Pijarów 7, 012 411-42-65; Szkoła Podstawowa nr 45 Sióstr Pijarek im. św. Pauli Montal, ul. Meissnera 20, 012 623-81-83.
SPORT Klub Sportowy Wieczysta, ul. Chałupnika 16, 012 398-38-63. Prezes: Artur Cybulski. Kierownik klubu: Jacek Ścigalski -**0-692-985-331. www.kswieczysta.com
Klub działa oficjalnie od 1942 roku, ale jego początki sięgają połowy lat 30. XX w., a dokładnie 1936 r. Wówczas młodzi ludzie pod kierownictwem Stanisława Góreckiego na osiedlowych łąkach zorganizowali klub pod nazwą Wieczyszczanka. Mecze rozgrywano na łąkach w okolicy ul. Szunwalda, na granicy Rakowic i Dąbia. Drużyna nie była zrzeszona w okręgowym ZPN i grała jedynie towarzysko, m.in. z drużynami z Dąbia, Czyżyn i Grzegórzek.
Po roku działania Wieczyszczanka, z powodu kłopotów finansowych, została rozwiązana. Na przełomie lat 1938/1939 utworzono nową drużynę o nazwie Ostoja, również nigdzie nie zarejestrowaną i utrzymywaną jedynie z prywatnych środków.
Na początku lat 40. XX w. rozpoczęto starania o zarejestrowanie drużyny. Przyczynił się do tego Edward Ignaszewski, on też pomógł zdobyć sponsora, który ufundował jednolite, czerwone stroje. W maju 1940 r. klub po raz pierwszy otrzymał aktualną nazwę - Wieczysta.
Pierwsze boisko wytyczono na terenie prywatnej działki. 22 lipca 1961 r. odbyło się uroczyste otwarcie własnego obiektu piłkarskiego - boisko znajdowało się na terenie Rakowic w miejscu, w którym dziś stoją nowe bloki przy ul. Pszona. W turnieju zorganizowanym z tej okazji, Wieczysta wygrała, wyprzedzając w tabeli Wandę, Lotnika i Dębnickiego. W tym samym czasie swój pierwszy poważny sukces odnieśli juniorzy, którzy wywalczyli awans do I ligi.
W Wieczystej grało kilku znanych piłkarzy, m.in. Ryszard Per (młodzieżowy mistrz Europy, mistrz Polski ze Stalą Mielec w 1976 r.), Zbigniew Hnatio (1 mecz w reprezentacji Polski, 11 meczów w Młodzieżowej Reprezentacji Polski), Janusz Adamczyk (mistrz Polski z Wisłą Kraków, 122 mecze w I lidze) i Janusz Surowiec (105 meczów w I lidze).
W 1988 r. klub przeniósł się do nowych obiektów przy ul. Chałupnika. Do dyspozycji zawodników jest tutaj duże boisko z trybunami oraz oświetlone boisko treningowe.
Dziś w klubie działa tylko jedna sekcja - piłki nożnej (nie istnieją już działające dawniej sekcje tenisa stołowego, szachowa i lekkoatletyczna; zachowała się jedynie bieżnia lekkoatletyczna). Grają tutaj drużyny: seniorów (liga okręgowa), juniorzy starsi i młodsi, trampkarze starsi i młodsi oraz oldboye. Barwy klubu są żółto-czarne.
Klub jest także właścicielem siedmiu kortów tenisa ziemnego. Wszystkie są dostępne latem, natomiast zimą można korzystać z czterech kortów przykrytych balonem. Ognisko Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej Wieczysta -**Dzielnicowy Dom Sportu, ul. Pilotów 62, 012 413-02-91. Prezes: Jan Zduński. Godziny otwarcia: pon.-pt.: 15-21, sob.: 17-21 (sekcja szachowa).
TKKF Wieczysta wprowadziło się do budynku przy ul. Pilotów na przełomie lat 70 i 80. XX w. Wielkie zasługi w przejęciu, a później wyremontowaniu obiektu miał Władysław Krzywonos, miłośnik szachów, któremu zależało na stworzeniu miejsca, w którym będą mogli spotykać się miłośnicy tej dyscypliny sportu. Dziś ognisko nastawione jest przede wszystkim na pracę z dziećmi i młodzieżą. Członkowie TKKF działają społecznie. Są cztery sekcje: karate (połączone z intensywną gimnastyką), ju-jitsu, aerobik dla pań i szachy. Członkowie tej ostatniej sekcji spotykają się w każdą sobotę i organizują turnieje, w których może wziąć udział każdy, bez względu na wiek.
W Dzielnicowym Domu Sportu działa również siłownia, prowadzi ją Stowarzyszenie Kultury Fizycznej TKKF Azory.
POMOC NIEPEŁNOSPRAWNYM Fundacja dla Domu Pomocy Społecznej Dzieci Głęboko Upośledzonych w**Krakowie -**Środowiskowy Dom Samopomocy i**Dom Pomocy Społecznej, ul. Ułanów 25, 012 417-38-48. Prezes: Stanisława Centkowska. www.fundacja-dps.bci.pl.
Fundacja powstała w 1992 roku. Założyli ją rodzice oraz pracownicy Domu Pomocy Społecznej przy ul. Łanowej 43a, którzy postanowili zbudować nowoczesny, profesjonalnie wyposażony ośrodek dla dzieci z głębokim upośledzeniem intelektualnym. Prace rozpoczęto w 1998 roku. 6 września 2005 r. nowa placówka została uroczyście otwarta.
Dziś celem działalności fundacji jest ciągła poprawa warunków życia osób upośledzonych oraz stworzenie im możliwości jak najlepszej rehabilitacji, leczenia i integracji społecznej.
13 sierpnia 2004 r. fundacja otrzymała status organizacji pożytku publicznego, dlatego można ją wspierać przekazując na jej konto jeden procent podatku (konto: 86 1060 0076 0000 3200 0003 3883).
W ośrodku przy ul. Ułanów działają: Środowiskowy Dom Samopomocy, który zaprasza na pobyt dzienny dzieci i młodzież niepełnosprawną intelektualnie w znacznym i głębokim stopniu oraz Dom Pomocy Społecznej - to placówka stacjonarna, przeznaczona dla dzieci z głębokim i znacznym stopniem upośledzenia umysłowego.
Środowiskowy Dom Samopomocy działa od 1 sierpnia 2005 r. Dla każdego uczestnika zajęć opracowano indywidualny plan postępowania wspierająco-rehabilitacyjnego, dostosowany do potrzeb i możliwości psychofizycznych oraz zainteresowań. Celem pracy opiekunów jest maksymalna aktywizacja podopiecznych, tak aby mogli jak najlepiej i najpełniej funkcjonować zarówno we własnym środowisku rodzinnym, jak i w społeczeństwie.
W ramach zajęć podopieczni uczą się m.in. jak radzić sobie z myciem się, ubieraniem, załatwianie potrzeb fizjologicznych i jedzeniem, jak przygotować posiłek, zrobić pranie, jak dbać o wygląd zewnętrzny i higienę osobistą. Ćwiczą umiejętność nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych, rozwijają indywidualne zainteresowania, biorą udział w wycieczkach, wyjazdach, piknikach, imprezach sportowych, rekreacyjnych i kulturalnych. Do dyspozycji podopiecznych jest sala rehabilitacyjna. Mają zapewnioną opiekę terapeutów, pedagoga i psychologa.
Dom Pomocy Społecznej działa od 1 lutego 2006 r. Dzieci i młodzież z głęboką niepełnosprawnością intelektualną oraz licznymi schorzeniami somatycznymi mają zapewnioną całodobową opiekę medyczną, pielęgniarską oraz rehabilitacyjną. Dzieci uczestniczą w zajęciach terapeutycznych, a także w imprezach artystycznych, piknikach integracyjnych, konkursach twórczości artystycznej. Często wychodzą wspólnie do kin i teatrów, wyjeżdżają na wycieczki. Są pod opieką pedagoga i psychologa.
Od 1 marca 2007 r. fundacja zaprasza wszystkich chętnych do skorzystania z usług rehabilitacyjnych i zabiegów fizjoterapii. W ofercie jest: masaż klasyczny leczniczy, masaż relaksacyjny + aromaterapia, aerobik-fitness, minisiłownia, gimnastyka lecznicza "ugul", gimnastyka korekcyjna indywidualna i grupowa, ćwiczenia wzmacniające z elementami tańca, autoterapia, laseroterapia, diadynamik, sollux oraz okłady żelowe.
SPÓŁDZIELNIE MIESZKANIOWE Spółdzielnia Mieszkaniowa "Ugorek", ul. Dzielskiego 2, 012 411-90-22, www.smugorek.krakow.pl. Godziny otwarcia - pon.: 7.30-16.45, śr.-czw.: 7.30-14.45, pt.: 7.30-14; kasa - pon.: 10-16.30, wt., śr., pt.: 8-12.30, czw.: 9.30-12.30.
W budynkach podlegających spółdzielni działają Osiedlowe Kluby Seniora - przy ul. Włodkowica 4 oraz Ugorek 8. Spółdzielnia Mieszkaniowa "Budynki Rozproszone", ul. Dzielskiego 2, 012 411-75-75. Godziny otwarcia - pon.: 11-17, czw.: 9-13. Spółdzielnia Mieszkaniowa "Wspólnota -**Członkowie Oczekujący", ul. Bajana 8, 012 411-82-60. Godziny otwarcia - pon., śr., czw.: 10-14, wt.: 12-17. Administracja Budynków "Wieczysta", ul. Śliczna 36, 012 412-52-59, www.budynkow.pl. Godziny otwarcia - pon.: 8-10 i 14-17, wt., śr., pt.: 9-13. Spółdzielnia Mieszkaniowa "Grzegórzki", ul. Fiołkowa 10/175, 012 411-86-46. Godziny otwarcia - pon.: 9-17, wt., śr., pt.: 7-15. Spółdzielnia Mieszkaniwa "Wspólnota-Inwest", ul. Akacjowa 3/1, 012 411-83-10, www.wspolnota-inwest.com. Godziny otwarcia - pon.: 8-17.30, wt., czw.: 8-15, śr.: 9-17.30, pt.: 8-16.30.
BIBLIOTEKI Śródmiejska Biblioteka Publiczna**-**filia nr 10, ul. Łąkowa 27, 012 417-26-37. Kierownik: Małgorzata Kucek. Godziny otwarcia: pon., śr., pt.: 12-19, wt.: 9-15.30. Śródmiejska Biblioteka Publiczna**-**filia nr 11, ul. Dzielskiego 2, 012 412-30-00. Kierownik**Iwona Ślesieńska. Godziny otwarcia: pon., śr., pt.: 12-19, wt.: 9-15.30, czw.: 12-15.30.
Śródmiejska Biblioteka Publiczna**-**filia nr**18, ul. Ugorek 14, 012 417-17-15. Kierownik Elżbieta Reszka. Godziny otwarcia: pon., śr., pt.: 12-19, wt.: 9-15.30, czw.: 12-15.30.
Siedziba główna Śródmiejskiej Biblioteki Publicznej**znajduje się przy ul. Masarskiej 14, 012 431-00-68. www.sbpkrakow.pl.
Wszystkie filie posiadają księgozbiory, z których mogą korzystać dzieci, młodzież i dorośli. Chętni mogą skorzystać z czytelni oraz bezpłatnego dostępu do Internetu.
Biblioteki prowadzą działalność kulturalno-oświatową, organizują konkursy, spotkania autorskie i lekcje biblioteczne. Biorą udział w akcjach "Lato i zima w mieście" - organizują wtedy wyjścia do muzeów i galerii, zajęcia literacko-plastyczne, quizy i konkursy z nagrodami.
DLA DZIECI Anikino -**Kraina Zabaw Dziecięcych, ul. Nieduża 4, 012 411-30-07. www.anikino.pl. Godziny otwarcia -**codziennie: 9-21 (wypożyczalnia strojów karnawałowych: 9-19.30).
Anikino to miejsce zabaw dla dzieci. Do ich dyspozycji są m.in. tory przeszkód, zjeżdżalnie, trampoliny, podesty oraz basenik z kulkami. Dodatkowo przygotowano kilka specjalnie udekorowanych sal, w których można urządzać przyjęcia urodzinowe i imieninowe dla dzieci (jest tu sala piratów, królewska, czarodziejska, dżungla, kraina baśni), a także przenośne planetarium. Gdy dzieci się bawią, rodzice i opiekunowie mogą usiąść w kawiarence i napić się kawy, poczytać aktualną prasę albo skorzystać z Internetu.
W Anikinie organizowane są zimowe i letnie półkolonie dla dzieci w wieku 5-13 lat (w programie m.in. wycieczki, wyjścia do kina i na basen), imprezy okolicznościowe (andrzejki, mikołajki, bale karnawałowe, Dzień Wiosny, zabawy z Zajączkiem Wielkanocnym, Dzień Dziecka, Pożegnanie szkoły itp.). Anikino może też zorganizować bal lub inną imprezę w szkole, w przedszkolu albo w prywatnych domach.**Oferuje pomoc w organizacji festynów i dni otwartych oraz imprez dla dzieci pracowników firm.