Rocznica likwidacji getta

Fot. Jacek Sypień

Wolbrom

Wieńce i wiązanki kwiatów złożyli przedstawiciele władz miasta i stowarzyszenia "Przyjazna Gmina Wolbrom", które wspólnie zorganizowały te pierwsze od lat uroczystości, a także delegacje młodzieży z wolbromskich szkół. Dalsza część uroczystości odbyła się w wolbromskim Centrum Kultury. Po krótkim wystąpieniu wiceburmistrz Katarzyny Gamrat, historię zagłady wolbromskich Żydów przypomniał Sławomir Sztaba, wiceprezes stowarzyszenia. Historia żydowskiej diaspory w Wolbromiu sięga XVI wieku. W 1921 roku na 7229 mieszkańców Wolbromia, aż 4276, czyli 60 proc. stanowili Żydzi.

Na początku okupacji, w pierwszych dniach września wszyscy Żydzi zostali wyprowadzeni z Wolbromia w kierunku Zawiercia. W czasie trzydniowego marszu wielu z nich torturowano, a część zamordowano.

Jesienią 1941 roku założono w Wolbromiu getto, w którym umieszczono 9300 Żydów z Wolbromia i okolicznych miejscowości. Likwidacja getta rozpoczęła się na początku września 1942 roku. Wszystkich Żydów wyprowadzono do stacji kolejowej, gdzie odbyła się selekcja. W pobliskim lesie rozstrzelano prawie dwa tysiące starych i słabych. Zostali pochowani w masowych grobach. Pozostałych wywieziono do obozu śmierci w Bełżcu. Z całej liczącej przeszło 5 tys. osób diaspory wolbromskich Żydów wojnę przeżyło zaledwie 300. W 1988 roku na wolbromskim cmentarzu ustawiono symboliczny pomnik pamięci pomordowanych.

O swoich doświadczeniach w przywracaniu pamięci o olkuskich Żydach mówili Ireneusz Cieślik i Olgerd Dziechciarz, inicjatorzy i organizatorzy olkuskich "Marszy Pamięci". Na zakończenie uczestnicy uroczystości obejrzeli film "Korczak". - Jeszcze w tym roku chcemy przy cmentarzu żydowskim umieścić tablicę informacyjną opisującą dzieje wolbromskich Żydów. Liczę, że w przyszłym roku obchody 70. rocznicy likwidacji getta będą miały znacznie większy zasięg - mówi Wojciech Szota, prezes stowarzyszenia "Przyjazna Gmina Wolbrom".

(SYP)