Rok subiektywnie: od Cranacha do komiksu

WYDARZENIA MUZEALNE

1. Konserwacja obrazu Cranacha w pracowni Zamku Królewskiego na Wawelu

Majsterszyk konserwatorski: ocalenie i przywrócenie polskim zbiorom obrazu, który był w rozsypce. Zachowaniu zasad polskiej szkoły dobrze posłużyły nowe technologie, ale bardziej jeszcze wiedza, umiejętności i benedyktyńska cierpliwość dr Ewy Wiłkojć i jej ekipy.

2. Wojciech Fangor w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego

Wystawa klasyka XX w. przygotowana z muzealną starannością dała pełniejszy, bogaty obraz malarstwa Fangora. Mimo wkraczającej i do muzeów mody na wystawy kuratorskie, przygotowano prezentację zachowującą prymat sztuki.

3. Rody krakowskie w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa

Wystawa w Kamienicy Hipoli- tów i bardziej lokalna, dzielnicowa wersja w Domu Zwierzynieckim zapowiadają cykl wystaw biograficznych, które - żywo zapoczątkowane - powinny rozwinąć się w ciekawe spotkania z "uczłowieczoną" historią miasta.

WYDARZENIA GALERYJNE

1. "Książka artystyczna" Aliny Kalczyńskiej w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha

Alina Kalczyńska, jedna z najświetniejszych polskich gra- ficzek XX wieku, pokazała nam kiedyś, jak wydobywa się cudowne światło w czarno-białym drzeworycie. Od pewnego czasu mieszkająca we Włoszech artystka poszerza naszą wiedzę i wyobraźnię w dziedzinie książki artystycznej. Książki Aliny Kalczyńskiej wychodzą poza dialog obrazu z tekstem, słowa ze znakiem malarskim - choć i te są u Kalczyńskiej bardzo indywidualne i zapadające w pamięć. Książką jednakże może być ciąg znaków, słowo może stać się rysunkiem. A wszystko czyta się pięknie.

2. Mersad Berber w Międzynarodowym Centrum Grafiki

Wystawa otwarta kilka dni po śmierci artysty, to coś, co się u nas nie zdarza, niemniej Międzynarodowe Triennale Grafiki pokazało, że to jest możliwe. Nieduża wystawa, przygotowana ze zbiorów MTG uzupełnionych możliwością elektronicznego przejrzenia innych prac wielkiego grafika była czymś wyjątkowym (u nas) jako przedsięwzięcie i dobra jako prezentacja. Ponadto mieliśmy nieczęstą okazję spotkania z fragmentem imponujących zbiorów MTG.

3. "Andy Warhol. Konteksty" w galerii Międzynarodowego Centrum Kultury

Muzealna czy galeryjna? Odbywa się w galerii, więc pozostańmy przy tym wskazaniu. Spotkamy tam prace Warhola (serigrafie i rysunki) udostępnione przez prywatne Zoya Museum w Modrze, po raz pierwszy pokazywane w Polsce, ale nie to wydaje się najważniejsze. Wystawa zmierza przede wszystkim do pokazania - zgodnie z tytułem - mniej u nas znane konteksty twórczości Warhola i - co za tym idzie - ma szanse wskazania nowych tropów interpretacji dzieła i życia artysty, który sam był popartem.

4. Roman Siwulak i Bartosz Kokosiński w Galerii Malarstwa ASP

Galeria Malarstwa ASP pod opieką Grzegorza Sztwiertni pokazała kilka wystaw prezentujących duety artystów, dobierane wedle różnych kryteriów, ale zawsze ciekawe. Do najciekawszych należało spotkanie Siwulaka i Kokosińskiego - artystów z dwóch pokoleń, o różnych tzw. drogach życiowych i pozornie różnych wypowiedziach artystycznych. Różnice, niby z daleka widoczne, przecież tworzyły bardzo spójny, logiczny ciąg wiele mówiący o drogach sztuki.
5. Malarstwo Sławomira Lewczuka w galerii Nowohuckiego Centrum Kultury

Sławomir Lewczuk jest szczególnym przypadkiem artysty mieszkającego w Polsce, a znacznie wyżej cenionego za granicą niż u siebie. U naszych zachodnich sąsiadów, gdzie jedna nowość goni następną, Lewczuka wciąż się ceni. Lewczuk tworzy to, z czym niekoniecznie spotykamy się wszędzie i na co dzień: bardzo dobre malarstwo. Jest konsekwentny: nie odszedł ani na jotę od figuracji i nie czuje takiej potrzeby. Świat współczesny opowiada się doskonale figuracją też. Świat, jaki spotykamy w obrazach Lewczuka, artysty "obciążonego" lekcją wziętą u surrealistów, piękny nie jest, a siła malarstwa tego artysty sprawia, że jego obrazy "idą"za nami długo po wyjściu z wystawy.

Galeria NCK miala w ubiegłym roku kilka dobrych wystaw, zapadających w pamięć. Duża wystawa Sławomira Lewczuka należy do najważniejszych.

6. Jadwiga Kaim- -Otrębowa i Ryszard Otręba w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha

Ryszard Otręba należy do tych artystów, którzy skutecznie wprowadzili polskę grafikę w światowy obieg sztuki. Jadwiga Kaim, dostrzeżona przez krytykę już w chwili graficznego debiutu, wycofała się z czynnego uprawiania, a przede wszystkim pokazywania swoich prac. Niewielka, ale smakowita wystawa każe powiedzieć: szkoda...

Spotkanie z obojgiem artystów to rarystas.

7. "Białe Haribo" Małgorzaty Malwiny Niespodziewanej

Artystka młodszego pokolenia, doceniona już na świecie, zrobiła komiks. Komiks niezwkły, jak cała jej twórczość; oparty na skojrzeniach zaskakujących na pierwszy rzut oka, zwyczajnych i codziennych gdy przyjrzeć się bliżej, jest malarskim zapisem życia kobiety - artystki. "Białe Haribo", oglądane za granicą, w Krakowie pokazano w Art Cafe Mostowa.

JOLANTA ANTECKA

[email protected]

POZA RANKINGIEM

Międzynarodowe Triennale Grafiki

W 2012 roku mieliśmy w Krakowie kolejną edycję Międzynarodowego Triennale Grafiki z wystawą główną, wystawą promującą grafikę młodych, z indywidualną prezentacją laureata poprzedniej edycji i wieloma wystawami towarzyszącymi. Międzynarodowe jury i tym razem podkreślało dobry poziom prac.

Rozmach i charakter imprezy sprawiają, że - choć jej prezentacja dzieje się w galeriach - trudno porównywać ją ze "zwykłymi" wystawami galeryjnymi rządzącymi się innymi zasadami i możliwościami.

Triennale (a wcześniej Międzynarodowe Biennale Grafiki w Krakowie) to fenomen trwania i legenda. Międzynarodowy konkurs i wielkie (od samego zarania) wystawy zaistniały z woli i uporu krakowskich grafików. Nie było w "demoludach" podobnego festiwalu sztuki, jeżeli nie liczyć cenionego Biennale w Lublanie, ale to, jak wiadomo, nie był zwykły barak w obozie socjalistycznym. Dla całego pokolenia Biennale było artystycznym oknem na świat. Dziś ta rola odsunęła się na zupełnie dalszy plan, ale Triennale pozostało barometrem grafiki na świecie. Wystarczy?   (AN)