Rosjanie nie mają pojęcia o historii

– Kiedy w Rosji zaczęto mówić o rzekomej zagładzie jeńców sowieckich w polskich obozach po wojnie 1919–1920?

– Od końca lat 80., a inicjatorem był ówczesny sekretarz generalny sowieckiej partii komunistycznej Michaił Gorbaczow. Chciał w ten sposób osłabić, a nawet zrównoważyć informacje o zbrodni katyńskiej, której dopuścili się sowieccy przywódcy.

– Dlaczego tak postępował?

– W istocie rzeczy czuł się on uczniem i spadkobiercą Lenina i imperialistycznej tradycji carskiej Rosji. Występując w tej roli zarówno on, jak i wszyscy inni przywódcy rosyjscy, w tym rzecz jasna Władimir Putin, uważają, że zawsze muszą bronić „wielkości Rosji”. Prawda o śmierci jeńców jest zupełnie inna. W polskiej niewoli zmarło ich 16–18 tysięcy. W ogromnej większości na choroby zakaźne. W samej Armii Czerwonej na choroby zakaźne zmarło w 1920 roku około 250 tysięcy ludzi. Poznałem kiedyś syna jednego z jeńców, Rosjanina, który opowiadał mi, że ojciec w krakowskim obozie wydawał legalną, probolszewicką gazetkę.

– Czy do końca lat 80. Rosjanie wiedzieli o swoich żołnierzach, którzy dostali się do niewoli polskiej w wojnie lat 1919–1920?

– Nie, ponieważ niechętnie przyznawali się do tego, że Polacy pokonali ich. Rosjanie uwielbiają chlubić się dokonaniami „niezwyciężonej” Armii Czerwonej.

– A teraz?

– Wiedza o tamtych wydarzeniach w społeczeństwie rosyjskim jest niewiele większa.

– Dlaczego więc ci, którzy starają się los jeńców rosyjskich przeciwstawiać zbrodni katyńskiej, chcą stawiać w Polsce pomniki?

– Ich celem jest prowokacja.

– Rosjanie, generalizując, wierzą, że w 1945 roku wyzwolili nasz kraj?

– Są o tym przekonani. Nie cierpią zresztą, gdy Związek Sowiecki porównuje się do Niemiec hitlerowskich.