Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Rośliny w herbach polskich miast. Lilie, dęby i… karczoch oraz wiele innych. Jakie rośliny pojawiają się na herbach i które miasta je mają?

Katarzyna Laszczak
Katarzyna Laszczak
W herbach polskich miast często pojawiają się rośliny. Zobacz ich przykłady. Przejdź do kolejnych slajdów, użyj strzałki lub przycisku NASTĘPNE.
W herbach polskich miast często pojawiają się rośliny. Zobacz ich przykłady. Przejdź do kolejnych slajdów, użyj strzałki lub przycisku NASTĘPNE. Katarzyna Laszczak
W herbach polskich miast pojawiają się różne wyobrażenia i symbole. Wiele z nich pochodzi ze świata roślin. Czasem są bardzo stylizowane i nie zawsze na pierwszy rzut oka rozpoznajemy, że patrzymy np. na kwiat. Zobaczcie, które polskie miasta mają w herbie rośliny i jakie.

Spis treści

Herby polskich miast

Niektóre herby polskich miast to stare symbole, wywodzące się jeszcze ze średniowiecza. Zaczęły powstawać w XIII wieku jako element pieczęci, którymi stemplowano oficjalne miejskie dokumenty. Oczywiście tworzono je także później, wraz z powstawaniem i uzyskiwaniem praw miejskich przez poszczególne miejscowości.
Herby miast składają się z tarczy (czasem z dodatkowymi elementami) i umieszczonego na niej godła (figury), a powinny powstawać zgodnie z zasadami heraldyki. W praktyce bywa z tym różnie, szczególnie w przypadku znaków, które powstały stosunkowo niedawno. Symbole umieszczone w herbie miasta zawsze były związane z jakimiś charakterystycznymi i ważnymi dla niego elementami. Mogły to być przedstawienia budowli, np. wież czy murów obronnych (popularne w średniowieczu), świętych patronów, ale też nawiązania do położenia geograficznego (np. przestawienie gór), albo charakterystycznego rzemiosła lub produkcji. Pojawiały się też elementy herbów właścicieli miast lub symbole przynależności do dóbr królewskich lub kościelnych. Niektóre symbole nawiązują także do nazw miejscowości.

Rośliny w herbach miast. Tradycyjne lilie i róże

W herbach miast pojawiają się także zwierzęta oraz rośliny. Te ostatnie często są przedstawiane w sposób stylizowany i uproszczony tak, że nie zawsze od razu rozpoznajemy w nich kwiaty. Dobrym przykładem są lilie, często pojawiające się w heraldyce, nie tylko polskiej. Ten symbol m.in. monarchów Francji jest tak zmieniony, że pojawiły się przypuszczenia, iż wziął się wcale nie od lilii, lecz od irysów. „Fleur-de-lis” pojawia się także w herbach polskich miast – m.in. Bielska, Nysy, Uniejowa, Skierniewic, Kamienia Krajeńskiego, Nowego Brzeska.
Inną popularną i starą rośliną herbową była róża, również stylizowana. Pojawia się ona w herbach m.in. Barcina, Będzina, Dobiegniewa, Piotrkowa Kujawskiego i Wrześni.
Pewną ciekawostką jest to, że miasto Bielsko-Biała, które powstało z połączenia dwóch organizmów i używa składającego się z dwóch tarcz, a na obu są właśnie te tradycyjne rośliny: Bielsko lilie, a Biała – róże.

Zobacz herby miast, w których pojawiają się rośliny

Jakie miasta mają w herbach drzewa?

Jednak przedstawień kwiatów jest stosunkowo niewiele, znacznie częściej w herbach polskich miast uwieczniano drzewa czy to w całości, czy same gałęzie, liście lub owoce. Pojawiają się nawet drzewa symboliczne, jak rajskie w herbie Bełchatowa czy „drzewo życia” w Łowiczu. Bywały też „zwykłe” gatunki, nie mówiąc już o po prostu drzewach liściastych lub iglastych, które reprezentowały las.
Dość często wyobrażano dęby, a także ich gałęzie i liście, które występują w herbach m.in. Chełma, Konstancina-Jeziornej, Limanowej, Poddębic czy Wałbrzycha (wcześniej w jego herbie były topole, a przed nimi – jodła). Pojawiają się także żołędzie, np. w herbie Dąbrowy Górniczej, Kobyłki i Mrozów.
Poza tym popularne były:

  • świerki – m.in. w herbie Alwernii, Hajnówki, Karpacza, Szczytnej,
  • jodły – m.in. Oborniki Śląskie i Międzybórz,
  • lipy – m.in. Braniewo i Lipno.

Inne gatunki pojawiają się sporadycznie. I tak:

  • gałązki bukowe ma w swym herbie Bukowno,
  • brzozę – Wleń,
  • liść topoli – Ząbki,
  • jawor – Jaworzno,
  • gałązki cisu – Sułkowice,
  • leszczynę – Orzesze,
  • gruszę – Kruszwica.

Niekiedy wizerunki drzew nawiązywały to walorów przyrodniczych miejscowości, czasem do jej nazwy. Niektóre wiążą się też z działalnością gospodarczą, na przykład wyrębem, i to prowadzonym w odległych czasach. Stąd właśnie pień w herbie Szklarskiej Poręby czy zdecydowanie nowsza – piła pod świerkami w herbie Hajnówki.

Jakie miasta mają też rośliny w herbach?

W herbach miast pojawiają się też inne rośliny, w tym użytkowe. W herbach miejskich niewiele jest zbóż (kłosy pojawiają się np. w Jabłonowie Pomorskim i Koluszkach), ale pojawiają się inne rośliny użytkowe. I tak w herbie Witnicy pojawia się pęd chmielu, a jego liść – w Boguszowie-Gorcach. Natomiast do herbu Lublina trafił krzew winorośli (ma on jednak znaczenie symboliczne, a nie wiąże się z produkcją wina), który występuje także w Środzie Śląskiej.
Niekiedy pojawiają się także inne rośliny, niektóre dość zaskakujące. I tak, np. dziewięćsił bezłodygowy zdobi herb Wojcieszowa i Makowa Podhalańskiego. W herbie tego ostatniego pojawiają się także trzy makówki, nawiązujące do nazwy miejscowości. Dość unikatowe w heraldyce miejskiej kwiaty pełnika europejskiego widnieją w herbie Szczytnej, natomiast w herbie Mirska pojawiają się kwiaty lnu.
Zaskakujący w polskich warunkach jest herb miasta Chorzele, przedstawiający rozgałęziony pęd, zwieńczony… karczochem. Prawdopodobnie wiąże się on z symbolami używanymi przez królową Bonę, a herb mógł zaprojektować jej artysta – Jan Maria Padovano.

Polecamy też: Przewodnik po roślinach dla miłośników krzyżówek

od 7 lat
Wideo

Gdynia Orłowo

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Rośliny w herbach polskich miast. Lilie, dęby i… karczoch oraz wiele innych. Jakie rośliny pojawiają się na herbach i które miasta je mają? - RegioDom.pl

Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski