Rozbiorą grzegórzecki wiadukt, żeby dobudować tory kolejowe [WIDEO]

Konserwator wojewódzki wydał zgodę na prace rozbiórkowe wiaduktu kolejowego w sąsiedztwie Hali Targowej, jednego z najstarszych mostów krakowskich. Prace mają być wykonane w ramach poszerzenia o dodatkową parę torów trasy kolejowej między Dworcem Głównym a Płaszowem i Bieżanowem. To ma służyć rozwojowi Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej (SKA).

Autor: Piotr Tymczak

Mieszkańcy Grzegórzek i Starego Miasta są zaskoczeni i oburzeni decyzją konserwatora. - Jeżeli wiadukt przy Hali Targowej zostanie poszerzony, to straci swój obecny charakter. Nie można dostać zgody na ocieplenie zabytkowej kamienicy, a tu chce się przebudowywać i niszczyć taki zabytek - mówi Lidia Bogaczówna, mieszkająca w rejonie wiaduktu.

Mieszkańcy DzielnicyI Stare Miasto i Dzielnicy II Grzegórzki w piśmie, jakie wystosowali do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zaalarmowali, że most Grzegórzecki „w praktyce, zostanie wyburzony, co oznacza dewastację obiektu historycznego”. Zwrócili też uwagę, że pozostaje to w sprzeczności z zatwierdzonymi zasadami postępowania z obiektami historycznymi, które mówią o ich nienaruszalności, a wszelkie postępowania konserwatorskie powinny być ograniczane do działań prewencyjnych, tzw. konserwacji zachowawczej. Protestujący podkreślili też, że wiadukt jest dziełem unikatowym z uwagi na metodę jego budowy i rok powstania - 1863.

Rozbiorą elewację i ją odtworzą

Zgodę na rozbiórkę podpisał małopolski wojewódzki konserwator zabytków Jan Janczykowski. Podkreśla jednak, że nie zostanie rozebrany cały wiadukt. Operację zaplanowano tak, że zdemontowana zostanie elewacja (okładzina z kamienia i cegieł) od strony Hali Targowej. Dzięki temu będzie można poszerzyć przęsła i dobudować konstrukcję dla drugiej pary torów. Po tym, jak one powstaną, elewacja zostanie idealnie odtworzona.

- Zgodziłem się tylko na czasowe zdjęcie elewacji od strony ul. Grzegórzeckiej. Wszystko później ma zostać odtworzone. Wiadukt będzie miał identyczny wygląd jak teraz, tylko będzie szerszy o około dwa metry - wyjaśnia Jan Janczykowski.

Podkreśla, że elementy kamienne i cegłówki tworzące elewację po rozebraniu zostaną zdeponowane, a następnie poddane renowacji i wykorzystane do odtworzenia elewacji. Wymienione mają być jedynie jej elementy, które będą zniszczone.

- Specjaliści ocenili, że cała operacja jest wykonalna i nie będzie z tym problemu. Prace przeprowadzą wyłącznie wykwalifikowani konserwatorzy, a nie budowlańcy - zapewnia Jan Janczykowski.

W ramach prac przywrócone zostaną dekoracyjne wieżyczki, jakie znajdowały się na przyczółkach wiaduktu, oraz pierwotne balustrady.

Dla potrzeb nowych torów przebudowany ma być też wiadukt kolejowy przy ul. Miodowej, z wąskim tunelem dla samochodów. Tam tory zostaną dobudowane z boku. Zalecenie konserwatora jest takie, aby w jak najmniejszym stopniu zasłaniały wiadukt.

Nie ma natomiast problemu z wiaduktem kolejowym nad ul. Lubicz, wybudowanym w latach 1896-1898, a zaprojektowanym przez słynnego architekta Teodora Talowskiego. Ten most kolejowy jest wystarczająco szeroki, aby zmieściła się na nim dodatkowa para torów.

Z przystankiem „Grzegórzki”

Dobudowa nowych torów w centrum ma być realizowana w ramach modernizacji linii kolejowej E30 na odcinku Kraków Główny Towarowy - Rudzice.

Wartość całej inwestycji oszacowano na ok. 1,7 mld zł. Spółka PKP Polskie Linie Kolejowe będzie wnioskować o jej dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej. Realizacja przedsięwzięcia planowana jest w latach 2016-2020. Prace mają zająć ok. trzech lat.

Nowe tory, na odcinku około 800 metrów (od ul. Kopernika do ul. Miodowej), zostaną poprowadzone na estakadzie, to oznacza, że obecny nasyp będzie zlikwidowany. Tuż za wiaduktem nad ul. Grzegórzecką, na wysokości Hali Targowej, powstanie nowy przystanek „Kraków Grzegórzki”.

Na razie trudno ocenić, kiedy może się rozpocząć budowa. Potrzebne jest skompletowanie wszystkich dokumentów i pozyskanie unijnego dofinansowania. Obecnie PKP PLK ma decyzję środowiskową dla inwestycji. Do końca października tego roku planowane jest zakończenie prac nad projektami budowlanymi oraz złożenie wniosku o wydanie decyzji lokalizacyjnej dla przedsięwzięcia.

Niezbędne dla szybkiej kolei

Dodatkowa para torów w centrum ma wpłynąć na znaczną poprawę transportu zbiorowego w Krakowie.

- To niezbędna inwestycja z punktu widzenia rozwoju i uruchomienia kolejnych linii Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej - podkreśla Dorota Szalacha z PKP PLK.

Od niedawna funkcjonuje pierwsza linia SKA na trasie Wieliczka - Kraków Główny - Balice. Pociągi jeżdżą nią co pół godziny. Aby w przyszłości można było wprowadzić częstsze kursy (np. co 15 minut) i kolejne linie SKA, potrzebne są dotatkowe tory, bo jedna ich para, którą jeżdżą też pociągi dalekobieżne, nie wytrzymałaby takiego obciążenia. A kolejne planowane linie SKA to: Trzebinia - Kraków Główny - Tarnów, Sędziszów/Miechów - Kraków Główny - Skawina.

Mieszkańcy protestujący przeciw inwestycji obawiają się, że z powodu zbliżenia torów do budynków oraz większej liczby przejeżdżających pociągów będzie większy hałas i drgania. Kolejarze uspokajają, że pod tym względem sytuacja się poprawi dzięki zastosowaniu nowych technologii konstrukcyjnych, mat wibroizolacyjnych, modernizacji taboru oraz szlifowaniu szyn. W związku z tym nie będą potrzebne ekrany akustyczne. Powstaną one jedynie w rejonie Browaru Lubicz, ale w ramach prywatnej inwestycji prowadzonej w tym rejonie.

Mieszkańcy są zaniepokojeni także tym, że po likwidacji nasypu i wybudowaniu w centrum Krakowa kolejowych estakad, w uwolnionej pod nimi przestrzeni, między Grzegórzkami a Kazimierzem, powstaną parkingi, co wpłynie na wzmożenie ruchu aut.

Dorota Szalacha zaznacza: - Nie są jeszcze podjęte żadne decyzje w kwestii zagospodarowania przestrzeni, jaka powstanie po wybudowaniu estakad. Będzie to przedmiotem przyszłych wspólnych ustaleń PKP, władz miasta oraz mieszkańców.