Rynny i odwodnienia

Fot. Theta

W rejonach podmokłych lub tam, gdzie występują zwiększone opady deszczu, problemem może być nadmierne gromadzenie się wody

Stalowe, miedziane czy z tworzywa?
Na rynku dostępne są systemy orynnowania wykonane z tworzywa sztucznego, aluminium, blachy miedzianej, blachy stalowej ocynkowanej lub ocynowanej. Systemy te składają się rynien, rur spustowych, kształtek, elementów łączących oraz uchwytów do mocowania (haków rynnowych i obejm). Wszystkie części są szczelne i bardzo dokładnie do siebie dopasowane.
Rynny i rury spustowe produkowane są w różnych przekrojach i wymiarach. Najpopularniejsze są rynny półokrągłe. Stosuje się je do odwadniania niemalże wszystkich rodzajów dachów. Rynny o tym przekroju są bardzo wytrzymałe na obciążenia mechaniczne. Półokrągły kształt sprawia, że woda płynie środkiem przekroju, a to zapewnia dobry odpływ. Na dachach o średnich i dużych spadkach montuje się rynny o przekroju półeliptycznym. Rynny trapezowe, skrzynkowe lub w kształcie gzymsu najlepiej nadają się na dachy małych i średnich budynków. Przekroje zamknięte można montować na każdym rodzaju dachu. Dobrane do koloru pokrycia i elewacji dobrze komponują się z całością zabudowy.
Rury spustowe produkowane są w trzech odmianach. Mogą mieć przekroje okrągłe, kwadratowe lub prostokątne. Dodatkowo na całej długości mogą być gładkie lub profilowane. Mają różne długości. Jest to uzależnione od materiału, z którego są wykonane. Rury z PCV mają długość od 1 do 6 m, aluminiowe, miedziane i stalowe mogą być znacznie dłuższe i osiągać nawet 12 m.
Rynny stalowe produkowane są z nierdzewnej stali powlekanej cyną lub z ocynkowanej blachy stalowej. Rynny stalowe mogą być dodatkowo lakierowane, powlekane warstwą tytanowo-cynkową lub plastycznym tworzywem odpornym na uszkodzenia mechaniczne i korozję. W systemie stosowane są rynny o przekroju trapezowym, skrzynkowym, półokrągłym i w kształcie gzymsu. Rury spustowe najczęściej są półokrągłe lub prostokątne. Dużą zaletą orynnowania stalowego jest różnorodność kolorystyczna pozwalająca na dopasowanie systemu odwodnienia dachu do kolorystyki obiektu. Producenci oferują rynny w odcieniach brązowych, grafitowych, zielonych, jak również tradycyjne rynny białe, srebrne i czarne.
Rynny miedziane montowane są zazwyczaj na dachach pokrytych dachówką ceramiczną lub blachą miedzianą. Elementy całego systemu wykonane są z taśmy blaszanej z czystej miedzi lub miedzi powleczonej cynkiem bądź akrylem. Rynny mają przekrój półokrągły, skrzynkowy lub w kształcie gzymsu. Rury spustowe najczęściej są okrągłe lub kwadratowe z zaokrąglonymi narożnikami. Decydując się na tego typu orynnowanie, trzeba pamiętać o unikaniu bezpośrednich połączeń elementów miedzianych z aluminiowymi lub stalowymi. Spływająca po aluminium woda mogłaby powodować korozję miedzi.
Rynny aluminiowe produkowane są z blachy aluminiowej zabezpieczonej antykorozyjnie poprzez malowanie lub lakierowanie. Podobnie jak rynny z tworzywa sztucznego, rynny aluminiowe są odlewane bądź wytłaczane. Swoim kształtem przypominają gzyms, ale można również nabyć rynny o przekroju zamkniętym z wąską szczeliną umożliwiającą wypływ wody z dachu. Rury spustowe są prostokątne i mają zaokrąglone narożniki. Dostępne są w kolorze białym lub brązowym. Niektórzy producenci oferują na zamówienie orynnowania nawet w 25 kolorach.
Rynny z tworzywa sztucznego wykonane są z polichlorku winylu pokrywanego akrylem lub tlenkiem tytanu. Mogą być wytłaczane bądź odlewane. Najczęściej stosuje się je w domach położonych na terenach nadmorskich, gdyż są odporne na sól. Oprócz tradycyjnych rynien półokrągłych czy skrzynkowych można kupić rynny z podwójnym dnem oraz z dnem ryflowanym. Takie rynny mają ułatwiony przepływ wody, nawet gdy do ich wnętrza dostaną się zanieczyszczenia. Rury spustowe mają przekrój okrągły, kwadratowy, trapezowy lub skrzynkowy. Czasami zdarza się, że rury kwadratowe łączone są z rynnami półokrągłymi. Bogata gama kolorystyczna rynien i rur z tworzywa sztucznego pozwala dobrać orynnowanie dopasowane do elewacji i pokrycia dachu. Producenci oferują systemy PCV w kolorze białym, brązowym, szarym, czarnym lub beżowym.
Sprawny drenaż
Orynnowanie jest tylko częścią systemu odprowadzenia wody z budynku. Zgodnie z nowym rozporządzeniem ministra infrastruktury działka, na której usytuowane są budynki, powinna być wyposażona w kanalizację umożliwiającą odprowadzenie wód opadowych do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej.
Fachowcy zalecają dwa rodzaje odwodnień: punktowe i liniowe. Realizacja odwodnienia punktowego związana jest jednak z pracami ziemnymi wynikającymi z konieczności uformowania odpowiednich spadków terenu w stronę zlokalizowanej centralnie studzienki. Znacznie łatwiej wykonać odwodnienie liniowe. Kształtowany jest wówczas tylko jeden, niewielki spadek terenu w kierunku głównego kanału odwadniającego, składającego się z pojedynczych korytek wykonanych z betonu włóknistego, polimerbetonu bądź z PCV o długości 50 lub 100 cm i szerokości 10 cm.
Odwodnienia liniowe składają się z całego systemu elementów typowych, łatwych w montażu, obejmującego ruszty przykrywające korytka, studzienki, do których spływa woda gromadząca się w kanale odwadniającym, a także odpływy tarasowe, balkonowe oraz osadniki. W rejonach podmokłych lub tam, gdzie występują zwiększone opady deszczu, problemem może być nadmierne gromadzenie się wody, a także wysoki poziom wód gruntowych. W takich sytuacjach jedynym rozwiązaniem jest odpowiedni drenaż terenu w postaci systemu rur ułożonych na wysokości ław fundamentowych, odprowadzających nadmiar wody z podmakającego terenu. Bardzo dobre efekty daje tzw. drenaż opaskowy, który wykonywany jest na zewnątrz domu.
Systemy drenarskie obejmują typowe elementy, wśród których są m.in. perforowane rury i studzienki zbiorcze. Średnice stosowanych rur drenarskich zależą przede wszystkim od rodzaju podłoża, a także przewidywanej ilości wody, jaką będą odprowadzać. W sytuacji gdy nie jest możliwe wykonanie drenażu opaskowego, np. ze względu na usytuowanie budynku, należy wykonać drenaż powierzchniowy, który wykonuje się wewnątrz budynku.
Do wykonania takich prac zmusza właściciela domu zwykle pojawienie się wody w piwnicy. Zdaniem specjalistów warto jednak zrobić drenaż znacznie wcześniej, już na etapie wykonywania ław fundamentowych, umiejscawiając rury drenarskie pod posadzką. Istotne znaczenie ma fakt umieszczenia studzienek kontrol­nych we wszystkich połączeniach ciągów rur, co w przyszłości powinno umożliwić okresowe ich oczyszczanie.
W przypadku obu systemów istotne znaczenie ma właściwe wykonanie wokół rur drenarskich obsypki żwirowej (najlepiej nadaje się do tego celu płukany żwir frakcji 8-16 mm), który ułatwi wodzie dostęp do rur i odprowadzenie jej do kanalizacji deszczowej.
Zgodnie z wspomnianym już rozporządzeniem dotyczącym nowych warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki, w razie braku możliwości przyłączenia do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej, dopuszcza się odprowadzenie wód opadowych na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych. Przepisy mówią jednocześnie, że w przypadku wykorzystywania wód opadowych, gromadzonych w zbiornikach retencyjnych, do spłukiwania toalet, podlewania zieleni, mycia dróg i chodników oraz innych potrzeb gospodarczych, należy dla tego celu wykonać odrębną instalację niepołączoną z instalacją wodociągową. Prace związane z montażem urządzeń kanalizacji deszczowej i odwodnieniowej mają charakter specjalistyczny i powinny być prowadzone pod okiem specjalistów. (RG)