Rząd obiecuje, ale nie walczy ze smogiem

PRZECZYTAJ KOMENTARZ AGNIESZKI MAJ: Wszyscy mówią o smogu, a efektów nie ma

Przez ostatni rok rząd nie zrealizował w pełni żadnej ze swoich 14 obietnic dotyczących poprawy powietrza. Nie udało się wprowadzić norm dla paliw, zorganizować pomocy finansowej dla ubogich likwidujących piece, obniżyć cen energii elektrycznej ani nakazać sprawdzania spalin przy kontrolach drogowych. Z deklaracji składanych w styczniu 2017 roku rozliczył wczoraj ministrów Polski Alarm Smogowy.

Okazało się, że tylko w jednym punkcie postęp prac zasłużył na umiarkowane uznanie aktywistów: chodzi o normy dla kotłów. Od 1 lipca 2018 roku w Polsce nie będzie można sprzedawać pieców najgorszej jakości. Przepisy są jednak pełne luk, które pozwalają na ich ominięcie. Rozporządzenie nie dotyczy np. kotłów podgrzewających ciepłą wodę użytkową oraz ogrzewaczy pomieszczeń. - Istnieje bardzo duże ryzyko, że „kopciuchy” nadal będą sprzedawane, tylko pod inną nazwą: ogrzewacz wody, ogrzewacz powietrza - uważa Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.

Działacze zwracają też uwagę , że rząd zarezerwował za mało pieniędzy na poprawę jakości powietrza w przyszłorocznym budżecie. - Przeznaczono na to 200 milionów złotych. To znacznie mniej niż na program „Strzelnica w każdym powiecie”, na który jest ok. 2 mld zł - mówi Anna Dworakowska z PAS. Wczoraj działacze PAS zaapelowali do premier Beaty Szydło o przyspieszenie działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Poprosiliśmy wczoraj rzecznika rządu o komentarz w tej sprawie, ale nie dostaliśmy odpowiedzi.

Za brak skutecznych działań anty-smogowych władze państwa krytykuje także Jacek Krupa, marszałek Małopolski. - Rząd powinien obniżyć ceny gazu dla gospodarstw domowych - mówi Krupa. To zachęciłoby do wymiany pieców węglowych na gazowe. Marszałek przypomina, że za powietrze na swoim terenie odpowiadają także gminy. Większość z nich jednak lekceważy problem. W efekcie Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska nałożył na 30 z nich kary wynoszące od 10 tys. do 30 tys.

Samorządowcy obiecywali wczoraj, że teraz walka ze smogiem będzie intensywniejsza. - Mamy 42 mln zł na likwidację kotłów - mówił Daniel Wrzoszczyk ze Stowarzyszenia Metropolia Krakowska zrzeszającego podkrakowskie gminy. Problem w tym, za te pieniądze uda się zlikwidować tylko 10 proc. pieców (4 tys. z 40 tys.) w 14 gminach otaczających Kraków.

W przeddzień Dnia Czystego Powietrza władze samorządowe prześcigały się wczoraj w pomysłach na nowe akcje, które mają ulżyć mieszkańcom skazanym na oddychanie trującym powietrzem. Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski ogłosił, że miasto rozda 5 tys. masek antysmogowych. Będzie można je dostać od połowy grudnia w wybranych krakowskich poradniach pulmonologicznych (ich adresy zostaną podane później). Otrzymają je zarejestrowani pacjenci w trakcie wizyt lekarskich.

- Cieszę się, że prezydent skopiował pomysł od nas. Uważam jednak, że powinien robić coś więcej, bo ma znacznie większe kompetencje niż nasze stowarzyszenie. Tymczasem w ramach swojej antysmogowej polityki pozwala na zabudowywanie kolejnych korytarzy powietrznych w Krakowie - krytykuje Łukasz Gibała, lider Stowarzyszenia Logiczna Alternatywa, a także kandydat na prezydenta Krakowa w przyszłorocznych wyborach.

Stowarzyszenie Logiczna Alternatywa dla Krakowa poinformowało wczoraj, że po raz drugi organizuje bezpłatne warsztaty szycia masek, które chronią przed zanieczyszczeniami. Rozpoczynają się 30 listopada i będą odbywać się od godz. 16 do 18 oraz od 18 do 20. Kolejne zaplanowane są na: 1, 2 i 4 grudnia, w tych samych godzinach. Konieczna jest rejestracja na wybrany termin na Facebooku na stronie Logiczna Alternatywa dla Krakowa, albo telefonicznie pod numerem: 12/307-25-11.

W ubiegłym roku z warsztatów skorzystało 78 osób. - Jedną maseczkę można uszyć w ciągu pół godziny. Osoby, które do nas przychodziły, mają ich już po kilka. W sumie więc wyposażonych w nie może być nawet kilkaset osób w Krakowie - mówi Łukasz Gibała. Ci, którzy nie znajdą czasu na udział w warsztatach, a chcą samodzielnie uszyć sobie maseczkę, mogą także skorzystać z filmu instruktażowego na www.uszyjmaseczke.pl.

Z okazji Dnia Czystego Powietrza o swojej antysmogowej akcji poinformował także marszałek województwa małopolskiego Jacek Krupa. Zapowiedział, że w projekcie budżetu na rok 2018 znajdzie się 1 mln 800 tys. zł na zakup dla każdego z małopolskich przedszkoli po jednym oczyszczaczu powietrza. Dotyczy to także przedszkoli niepublicznych.

O tym, że walczą ze smogiem, zapewniali również samorządowcy z podkrakowskich gmin. - W tym roku wymienimy 120 pieców, w przyszłym - 260 - mówiła Anetta Kucharska, pełnomocnik wójta Zabierzowa ds. jakości powietrza. Skawina chce wydać na poprawę jakości powietrza 1,5 mln zł z funduszy unijnych. Planuje także intensywne kontrole. - W ciągu trzech najbliższych lat chcemy skontrolować każdy dom w Skawinie z paleniskiem węglowym - zapowiadał Tomasz Ożóg, zastępca burmistrza Skawiny.

O tym, że samorządy skutecznie walczą ze smogiem nie jest jednak przekonany Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie. Nałożył kary na 30 gmin w Małopolsce za to, że prawie nic nie zrobiły w ciągu ostatnich lat, aby poprawić jakość powierza. Mandaty wynoszą od 10 tys. do 30 tys. To i tak bardzo mało, ponieważ zgodnie z przepisami, kara dla jednej gminy może wynieść nawet 500 tys. zł. Będą musiały je zapłacić m.in. Zielonki, Skała, Wolbrom. Niewykluczone, że wkrótce dołączą do nich inne, w których taka kontrola jeszcze się nie zakończyła.

Kary dla gmin to efekt wieloletnich zaniedbań i lekceważenia problemu smogu. Samorządowcy z Małopolski mieli do końca 2015 roku czas, by zredukować poziom zanieczyszczeń powietrza. Większość gmin jednak nic w tym czasie nie zrobiła. Na około pół miliona kotłów węglowych w Małopolsce, wymienionych zostało w latach 2013-2015 tylko ok. 10 tys.

WIDEO: Jak chronić skórę przed wpływem smogu? Skin coach podpowiada

Autor: Agencja TVN, x-news