Mało kto z przechodzących obok budynku przy ul. Anny 9, siedziby Małopolskiej Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Krakowie, zdaje sobie sprawę z tego z jak bogatej tradycji i dużej świetności jest on świadectwem.
Świadectwo kunsztu rękodzielników
Obiekt ten wybudowany został w roku 1908 dla Towarzystwa Kredytu Hipotecznego i Osobliwego. Zaprojektowany przez architekta Rajmunda Meusa zwraca uwagę nie tylko secesyjną elewacją.
Atrakcyjnie prezentują się w nim klatka schodowa z pięknymi balustradami schodów, będącymi świadectwem kunsztu krakowskiego rękodzieła, jak i witraż zaprojektowany przez Henryka Uziembłę, malarza i projektanta, który zasłynął między innymi z plastycznej oprawy oficjalnego aktu zaślubin Polski z morzem w dniu 10 lutego 1920 roku w Pucku.
Wcześniej na działce zajmowanej przez siedzibę Izby, która znajduje się vis a vis Collegium Maius, najstarszego obiektu uniwersyteckiego w Krakowie, funkcjonowała od 1623 roku drukarnia Franciszka Cezarego, a w latach 1734-1754 drukarnia akademicka. Małopolska Izba Rzemiosła i Przedsiębiorczości kontynuuje tradycje organizacji rzemieślniczych, których dorobek sięga początków polskiej państwowości w dosłownym znaczeniu tego słowa.
Historycy przypominają fakt wykonania przez krakowskich złotników korony Bolesława Chrobrego, pierwszego koronowanego w roku 1025 władcy Polski. Wydarzeniem przełomowym było nadanie Krakowowi prawa lokacyjnego przez Bolesława Wstydliwego w roku 1257.
Był to impuls podobny do tego, jaki kilka wieków później stanowiło wejście Polski do Unii Europejskiej. - Jednym z efektów rozwoju gospodarczego był w wiekach średnich żywiołowy rozwój cechowych organizacji rzemieślniczych - podkreśla Janusz Kowalski, prezes MIRiP. - Zrzeszały one zawody, które w części dziś już nie istnieją. Świadectwem tej pięknej historii jest obecna działalność wielu cechów, które bezpośrednio kontynuują najstarsze tradycje. Cech Złotników, Jubilerów i Pokrewnych Zawodów, który reprezentuję, otrzymał przywilej królewski od króla Ludwiga Węgierskiego w roku 1370. Cechy dbały o jakość produkcji. Nie bez przyczyny rękodzielnicy niezrzeszeni w nich określani byli mianem partaczy. __
Krupnicy i inni zasłużeni rzemieślnicy
Jedne z najcenniejszych zabytków rzemiosła związanego działalnością krakowskich cechów zobaczyć można w Muzeum Historycznym Krakowa.
Przechowuje ono m.in. ,,_srebrny relikwiarz w kształcie monstrancji, wykonany w pracowni złotnika Jana Piotrowskiego w 1747 r. oraz misternie zdobiony wspaniały ornat cechu krupników z XV wieku, uszyty ze wzorzystego jedwabiu z haftem wyobrażającym Drzewo Życia z Chrystusem Ukrzyżowanym. Do nielicznej grupy zachowanych wizerunków rzemieślników krakowskich należą miniaturowe portrety Grzegorza Przybyły, starszego cechu złotników i jego żony Katarzyny, wykonane w bukszpanie w 1534 roku” . W_spomniani krupnicy zajmowali się produkcją krup, czyli kaszy. Świadectwem ich obecności w Krakowie jest ulica Krupnicza. Do cechowej aktywności nawiązują nazwy innych arterii - Szewskiej czy Stolarskiej. Rzemiosło na przestrzeni wieków przechodziło rozmaite koleje losu.
Odrodziło się z wielkim animuszem w międzywojniu. Izba Rzemieślnicza powołana została w roku 1928. Zrzeszała, podobnie jak i teraz, małe oraz duże firmy. Historycy odnotowują fakt funkcjonowania pod koniec roku aż 23 tysięcy za- kładów. Po wojnie - w roku 1946 - było ich blisko 16 tysięcy. Potem przyszedł komunizm, a po nim kolejne odrodzenie.
Niestety, ustawa o działalności gospodarczej, która weszła w życie w roku 1989, zniosła wymóg obligatoryjnej przynależności do organizacji cechowej, sankcjonując również brak odpowiedniego wymogu kwalifikacyjnego do prowadzenia określonej działalności gospodarczej.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?