W myśl zasady wyrażonej w art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty faktycznie uiszczonego w cenach świadczeń podatku. Opisana powyżej zasada nie znajduje jednak zastosowania m. in. w przypadku, gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.
Możliwość pełnego odliczenia VAT od wydatków na samochody wykorzystywane w działalności gospodarczej podatników obwarowana jest dodatkowymi obowiązkami ustawowymi. Zgodnie z art. 86a ust. 4 ustawy o VAT, podatnicy, chcący dokonać pełnego odliczenia, powinni sporządzić regulamin korzystania z pojazdu, którego postanowienia będą uniemożliwiać wykorzystanie samochodu do celów prywatnych. Powinni oni także prowadzić szczegółową ewidencję przebiegu pojazdu. Przedsiębiorcy wykorzystujący samochody wyłącznie do działalności gospodarczej (tj. chcący dokonywać pełnego odliczenia) mają również obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie 7 dni od dnia, w którym poniosą pierwszy, związany z nimi wydatek. Podkreślenia wymaga, że pojazd samochodowy uznawany jest za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia złożenia owej informacji (art. 86a ust. 13 ustawy o VAT).
Powyżej przedstawione reguły odliczeń VAT od pojazdów wykorzystywanych w działalności gospodarczej pozostają jednak w sprzeczności z założeniami Dyrektywy VAT. Przepisy unijne nie przewidują bowiem żadnych ograniczeń w zakresie prawa podatnika do odliczenia VAT od wydatków związanych z eksploatowanymi w ramach działalności samochodami. Zauważenia wymaga jednak, iż w myśl art. 395 ust. 1 Dyrektywy VAT, Rada może upoważnić każde państwo członkowskie do wprowadzenia szczególnych środków stanowiących odstępstwo od przepisów dyrektywy w celu upraszczania poboru VAT lub zapobiegania niektórym formom uchylania się od opodatkowania lub unikania opodatkowania. Z tej możliwości skorzystał polski rząd. Na jego wniosek, decyzją derogacyjną z 17 grudnia 2013r. Rada wyraziła zgodę na stosowanie opisanych powyżej ograniczeń do 31 grudnia 2016r.
Obecnie okres uprawniający do stosowania przez polskiego ustawodawcę odstępstw od założeń dyrektywy VAT przedłużony został o kolejne trzy lata. Jak wskazuje Ministerstwo Finansów, zastosowanie nowej decyzji derogacyjnej nie wymaga żadnych dodatkowych zabiegów legislacyjnych. Ograniczenia w odliczeniu VAT od pojazdów wykorzystywanych w tzw. działalności mieszanej obowiązywać będą zatem nieprzerwanie od 1 stycznia 2017 roku.
To zła wiadomość dla większości przedsiębiorców, którzy użytkują w swojej działalności samochody - aby odliczać całą kwotę podatku od towarów i usług muszą spełniać wspomniane powyżej kłopotliwe dodatkowe obowiązki. Przepisy wymagają choćby prowadzenia bardzo szczegółowej ewidencji przebiegu dla każdego pojazdu z osobna, a organy podatkowe w trakcie kontroli, każdą nieścisłość czy lukę wykorzystują przeciwko podatnikom kwestionując im prawo do pełnego odliczenia podatku VAT. Dyskusyjne jest również stworzenie regulaminu który zgodnie z przepisami ustawy ma wprowadzać reguły wykluczające możliwość użytku prywatnego takiego pojazdu. Urzędy skarbowe często sprowadzają brzmienie tych przepisów do absurdu nakazując podatnikom stworzenie reguł i ich przestrzeganie, które będą wykluczały wszystkie potencjalnie możliwe przypadki użytku prywatnego pojazdu. Tymczasem obiektywnie właściwie nie jest to możliwe. Podatnicy nadal zatem muszą podjąć decyzję czy zrezygnować z pełnego odliczenia podatku VAT, czy też licząc z się potencjalną kontrolą próbować spełnić dodatkowe przesłanki.
Jarosław Włoch
radca prawny
Departament Doradztwa Podatkowego
Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Spółka z o.o.
ul. św. Gertrudy 7/12, 31-046 Kraków
tel/fax 012 422 42 55
www.misp-modzelewski.pl
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?