Senior - ja, ty i nasza starość

Starość przestaje być tematem tabu. Według badań CBOS z 2012 r., aż 72 proc. z nas myśli o swojej przyszłości. Świadomość ta wzrasta wraz z wiekiem. W grupie wiekowej 25-34 lat kwestię starości rozważa ok. 24 proc. osób, a w przedziale 45-54 lat już 39 proc. Polacy obawiają się starości - 73 proc. badanych utożsamia wiek podeszły z chorobami, niedołężnością i utratą pamięci, 56 proc. - obawia się niesamodzielności i bycia ciężarem dla innych, a 32 proc. - złych warunków życia i utraty bliskich.

Można również zaobserwować zmianę w podejściu do ośrodków opieki długoterminowej w kontekście własnej przyszłości. Jak wynika z badań przeprowadzonych we wrześniu 2014 r. przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie Medi-system, Polacy po 35. roku życia, myśląc o przyszłości rozważają wybór domu opieki.

- Stygmat porzucenia wygasa na rzecz postrzegania domów opieki jako gwarancji bezpieczeństwa i profesjonalnego serwisu, trudnego do zagwarantowania w domu - wyjaśnia dr Małgorzata Gałązka-Sobotka z Uczelni Łazarskiego.

Zmiana podejścia do kwestii ośrodków może wynikać ze wzrastającej świadomości dotyczącej konsekwencji wynikających z opieki rodzinnej nad niesamodzielnym bliskim. Badanie pokazuje, że respondenci zdają sobie sprawę ze skutków poświęcenia się opiece nad bliskim w domu. Tylko 6 proc. ankietowanych nie dostrzega żadnych konsekwencji. Większość widzi jednak bolesne następstwa - 63 proc. obawia się zmniejszenia zarobków, utraty pracy, a prawie 60 proc. złego stanu psychicznego lub depresji. - Osoby, które dziś są w wieku produkcyjnym, mają inny pogląd na życie - komentuje Beata Leszczyńska, prezes Medi-system. - Są świadomi obciążeń i kosztów, jakie wiążą się z opieką nad niesamodzielnym bliskim, ale też własnych możliwości. To rzutuje na ich decyzję względem własnej ewentualnej niesamodzielności.

Polacy obawiają się też ograniczeń związanych z zapewnieniem profesjonalnej opieki w domu nad niesamodzielnym bliskim. Dla 62 proc. to najważniejszy argument za skorzystaniem z opcji ośrodka. Aż 57 proc. osób, które w przeszłości miały do czynienia z ośrodkiem opieki długoterminowej w związku z bliską osobą, chciałoby skorzystać z pomocy takiej placówki osobiście. Również co trzeci badany, który podjął w przeszłości decyzję o opiece rodziny bądź pielęgniarki lub który nie miał podobnych doświadczeń, skłania się ku opcji ośrodka opieki. Podobnie procentowo rozkładają się preferencje związane z opieką rodziny. Za taką opcją było 31 proc. osób, które nie znalazło się wcześniej w sytuacji wyboru opieki oraz 29 proc. respondentów, które w przeszłości wybrało opiekę w domu lub pielęgniarkę. Zaledwie 4 proc. respondentów, którzy w przeszłości podjęli decyzję o wyborze ośrodka dla bliskiej osoby, chciałoby, aby nimi zaopiekowała się rodzina.

Nasza przyszłość może jednak nie być kwestią wyboru, lecz zostanie zdeterminowana przez sytuację demograficzną i społeczną. Starzenie się społeczeństwa jest faktem. Według prognoz GUS, do 2035 r. udział osób w wieku 60+ i 65+ w strukturze ludności wzrośnie z 16,8 do 26,7 proc. Największy wzrost nastąpi w grupie wiekowej 70+, z 3,8 mln do 6,3 mln osób. Zmienia się też model rodziny - coraz więcej jest małżeństw z jednym dzieckiem lub bezdzietnych, wzrasta liczba osób samotnych.