Siedem wieków wsi Pisary. To była rycerska osada średniowieczna

Czasy swojej świetności Pisary przeżywały przed wiekami. Rządziły tu szlacheckie rody. Ta miejscowość miała nawet swojego posła na Sejm. A wioskę lokowano w czasie, gdy w Krakowie do koronacji przygotowywał się Władysław Łokietek.

Po rozległym dworskim majątku niewiele w Pisarach zostało. Tylko lamus - renesansowy obiekt wieżowy z XVII w. A i on nie ma do końca wyjaśnionego stanu prawnego. Jednak czasem służy mieszkańcom. Sołtys Andrzej Kaczmarczyk wspomina, jak miejscowy teatr „Ars Vivendi” wystawiał tu „Dziady”. - Byliśmy zachwyceni, lamus wypełniali widzowie. Mamy tu utalentowanych ludzi i ciekawą historię - mówi sołtys Pisar.

Na tegoroczne 700-lecie Pisar przygotowano wiele atrakcji. Samorządowcy podkreślali, że Pisary to jedna z najstarszych wiosek w gminie Zabierzów z dobrze udokumentowaną historią. Informacje o początki wioski opracowane przez Krzysztofa Pucka podają, że początkowo Pisary stanowiły siedzibę dwóch rodów Pisarskich.

Pierwszy ród herbu Topór - to linia Toporów zwana Ryterskimi od dzierżawionego przez nich zamku w Rytrze. Drugi ród Pisarskich był herbu Śreniawa, z których wywodził się Achacy Pisarski, starosta wolbromski, poseł na Sejm, zasłużony w wojnach z Kozakami, Szwedami, Siedmiogrodzianami i Turkami. Poległ w1673 r. pod Chocimiem. Nieco ponad wiek później ród Pisarskich wymarł. A tutejszy majątek w XIX wieku nabyli najpierw hrabiowie Potoccy z Krzeszowic, a potem Lewaccy.

Uroczystości rocznicowe rozpoczęły się od poświęcenia przez ks. Andrzeja Badurę kamienia upamiętniającego 700-lecie Pisar. Kamień usytuowano w pobliżu historycznej kolumny, która jest niewielkim, ale znaczącym zabytkiem w tej wiosce. To kolumna kapliczka z krzyżem. Została ufundowana przez Michała Achacjusza Pisarskiego. Wykonano ją w 1706 r. z czarnego wapienia - materiału rodzimego, wydobywanego w sąsiedniej wiosce Dębniku.

- Według dawnych podań kolumna wskazywał drogę gońcom królewskim. W okolicy - na trasie przejazdu poczty królewskiej - podobno były trzy takie kolumny ustawiane w XVII i XVIII wieku. Dwie pozostałe w Siedlcu i Dębniku - opowiada sołtys Kaczmarczyk. Wspomina, że przed laty była tu wozownia, którą przejęło przedsiębiorstwo obrotu zwierzętami. Tu zwożono konie z regionu, sortowano zwierzęta i wiele z nich sprzedawano. Sołtys zaznacza, że tu odbywały się międzynarodowe aukcje koni arabskich.

Podczas uroczystości w Pisarach, aktorzy-amatorzy z gminnych grup teatralnych w epokowych strojach prezentowali w krótkich scenkach historie dotyczące dawnych właścicieli tej miejscowości i ich zasługi.

Z okazji jubileuszu wójt Zabierzowa Elżbieta Burtan i przewodniczący rady gminy Henryk Krawczyk przekazali sołtysowi Kaczmarczykowi pamiątkową plakietę i list gratulacyjny.

Gości pikniku historycznego bawili aktorzy z lokalnej grupy teatralnej „Ars Vivendi”, która zaprezentowała adaptację opowiadań Antoniego Czechowa. A historię Pisar przedstawiono w formie montażu literackiego wyreżyserowanego przez Grażynę Samek. Przygotowano również warsztaty dla dzieci oraz prezentacje zawodów rzemieślniczych, tzw. aleję twórców- amatorów: koronczarek, wikliniarzy i ceramików.

Historię przypominała też wystawa starych zdjęć. Mieszkańcy zatrzymywali się i poznawali swoich rodziców, dziadków i znajomych na czarno-białych fotografiach.

Zdjęcia pokazują mieszkańców dawnej wsi podczas swojej pracy i odpoczynku, dzieci podczas zabaw. Ale także stare chaty, studnie, piaszczyste drogi oraz wiejskie wydarzenia, np. wesela, stroje ślubne, komunijne. Jest też zdjęcie pokazujące rząd stodół, krytych słomą. Kiedyś tutejsi mieszkańcy porównywali ten krajobraz z obrazem Chełmońskiego „Bociany”. Pasował jak ulał, więc miejscowi twierdzili, że artysta tutaj właśnie malował swoje dzieło spacerując wzdłuż torów z Krakowa do Krzeszowic.

FLESZ - Co czwarty Polak jest uzależniony od informacji oraz odczuwa ich nadmiar