Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Siuda Baba już harcuje

Jolanta Białek
Jolanta Białek
Jedna z nagrodzonych prac
Jedna z nagrodzonych prac Agnieszka Rogalska
Świąteczne tradycje. W Wieliczce i okolicy trudno wyobrazić sobie Wielkanoc bez strażniczki ognia.

Siuda Baba to nie tylko obrzęd kultywowany w wielkanocny poniedziałek, ale także inspiracja dla działań artystycznych. Jury wielkanocnego konkursu ogłoszonego przez wielickie Centrum Kultury i Turystyki oceniało w tym roku aż ponad 80 umorusanych sadzą postaci! Autorami wielkanocnych symboli Wieliczki są uczniowie przedszkoli i szkół podstawowych z całego powiatu wielickiego.

Według legendy w czasach pogańskich na Kopcowej Górze w podwielickiej Lednicy Górnej znajdowała się drewniana świątynia bogini Ledy, w której płonął święty ogień strzeżony przez kapłankę. Strażniczce ognia nie wolno było podczas pełnienia obowiązków myć się, czesać ani przebierać, a o wikt dla niej dbali okoliczni mieszkańcy.

„Postać paskudna, niechlujna, ubrana w podartą spódnicę, ustrojona koralami z ziemniaków, umorusana sadzą...” - tak opisywana jest zazwyczaj kapłanka z Lednicy. Na świat mogła ona wyjrzeć tylko raz w roku - wiosną, by znaleźć następczynię. Kiedy nadchodził czas Siudej Baby, w okolicy trudno było spotkać choćby jedną młodą dziewczynę, jasne było bowiem, że jeśli taka wpadnie kapłance w łapy, to musi zapłacić sowity okup lub zająć jej miejsce przy świętym ogniu na cały rok.

Inny wątek tej historii głosi, że Siuda nie szukała następczyni sama, ale w towarzystwie zaopatrzonego w bat Cygana.

Podobno przed laty w drugi dzień Wielkanocy po Wieliczce i okolicy grasowały stada tych, które nie chciały dłużej służyć bogini Ledzie. Często były to pary zwane „dziadem i dziadówką”. Baba niosła na ręku lub plecach dziecko (zwykle była to szmaciana lub drewniana lalka) oraz drewnianą sikawkę. Dziad dzierżył natomiast bat, którego nie wahał się używać oraz usmolony sadzą i najeżony ostrymi gwoździami krzyż, który podsuwał do całowania wszystkim odmawiającym zapłacenia okupu, o który niektóre Siude dopominały się podobno bardzo natarczywie.

Obrzęd Siudej Baby, który kiedyś kultywowany był w wielu miejscowościach Małopolski, dziś żywy jest tylko w okolicach Wieliczki. Od niemal dziesięciu lat historię usmolonej sadzą postaci prezentują tu w wielkanocny poniedziałek członkowie Zespołu Regionalnego Mietniowiacy. Tegoroczne widowisko rozpocznie się o godz. 12.15, a jego scenerią będzie tradycyjnie Plac św. Krzyża przy kościele św. Klemensa.

Od 2010 roku uczestnicy obrzędowego spotkania mogą nabyć również nietypową lalkę-maskotkę, przedstawiającą Siudą Babę.

wyniki konkursu na najciekawszą siudą Babę

- przedszkola i klasy „0”: 1. Wiktoria Marzec (SP w Mietniowie, filia w Pawlikowicach), 2. Natalia Madej (przedszkole w Strumianach), 3. Joanna Tabor (Przedszkole nr 5 w Wieliczce); wyróżnienia: Ewelina Łanoszka (przedszkole w Trąbkach), Karolina Wojdała, Gabriela Piwowarska (obie z przedszkola w Śledziejowicach)

- klasy I-II: 1. Wiktoria Krzemińska (SP nr 3 w Wieliczce), 2. Anna Ślusarczyk, 3. Mikołaj Mikosza (oboje z SP w Sierczy); wyróżnienia: Dominika Kulawik (SP w Sierczy), Adrian Gardecki, Oliwia Turek (oboje z SP nr 3 w Wieliczce)

- klasy III-IV: 1. Gabriela Piech (Szkoła Podstawowa w w Mietniowie), 2. Piotr Kania (SP w Koźmicach Wielkich), 3. Kornelia Hankus (SP w Grajowie); wyróżnienia: Adam Romanek (SP w Grajowie), Klaudia Kupiec (SP w Grajowie), Konstanty Sobula (SP w Janowicach)

- klasy V-VI: 1. Michał Knurowski (SP w Mietniowie), 2. Julia Wróbel (SP w Sierczy), 3. Dawid Hankus (SP w Janowicach); wyróżnienia: Oliwia Malarczyk (SP w Grajowie), Aleksandra Janczura (SP w Grajowie), Natalia Pajor (SP w Grajowie).

[email protected]

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski